۷ طرح فولادی جزو طرح‌هایی به‌شمار می‌روند که در دولت دهم و در سال ۱۳۸۵ کلنگ آنها بر زمین خورد، اما این طرح‌ها به بهره‌برداری نرسیده و با آغاز به کار دولت یازدهم، ناتمام ماندند. البته این پروژه‌ها با مشکلات زیرساختی بسیاری روبه‌رو هستند که از دولت گذشته به ارث رسیده است.
اما در هر صورت دولت تدبیر و امید با هدف ایجاد اشتغال در منطقه، قصد فعال کردن این طرح‌ها را دارد.
فولاد سپیددشت (استان چهارمحال و بختیاری)، نی‌ریز (فارس)، میانه (آذربایجان‌شرقی)، شادگان (خوزستان)، بافت (کرمان)، قائنات (خراسان جنوبی) و سبزوار (خراسان رضوی) و بافق (یزد) ۸ طرح فولادی محسوب می‌شوند که البته پس از مدتی طرح فولادی بافق یزد به بخش خصوصی واگذار شد و ۸ طرح فولادی به ۷ طرح کاهش یافت.
بسیاری از این طرح‌ها در دولت یازدهم فعال شده و روند مثبتی در پیش گرفته‌اند.
از هر یک این طرح‌ها دارای ۸۰۰هزار تن ظرفیت هستند که مجموع ظرفیت آنها به ۴/۶ میلیون تن می‌رسد.
مشکلات ۷ طرح فولادی
در جلسه‌ای که با حضور محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت در تیر ۹۵ با مجریان ۷ طرح فولادی برگزار شد، به پیشرفت و مشکلات این ۷ طرح فولادی پرداخته شد.
مشکل آب از مهم‌ترین ایرادهایی بود که به این ۷طرح وارد می‌شد، چراکه بیشتر این واحدهای فولادی در مناطق کم‌آب تاسیس شده‌اند، درحالی که تولید فولادی به آب زیادی نیاز دارند و بهتر است در مناطقی که نزدیک به دریا است، احداث شوند.
با این وجود از بین این طرح‌ها، چند طرح از پیشرفت فیزیکی خوبی برخوردارند، برای مثال طرح فولاد شادگان حدود ۹۱ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و مشکل اصلی در روند اجرای این پروژه نیز تامین برق موردنیاز است.
تست گرم این پروژه تا پایان شهریور تولید پایه آن آغاز خواهد شد.
یکی دیگر از طرح‌ها نیز طرح فولاد میانه است که از لحاظ زیرساختی مشکلی ندارد و تنها مشکل این پروژه تامین برخی از تجهیزات مورد نیاز و کمبود نقدینگی است.
پروژه فولاد قائنات نیز حدود ۸۰درصد پیشرفت فیزیکی داشته و تست سرد این پروژه بهمن آغاز می‌شود. پروژه فولاد نی‌ریز نیز ۸۲درصد پیشرفت فیزیکی داشته که اواسط دی تست سرد این پروژه آغاز می‌شود و در اسفند تولید پایه آن آغاز خواهد شد.
پروژه فولاد بافق نیز پیشرفت فیزیکی نداشته و مشکل اصلی در اجرای این پروژه تامین زیرساخت‌ها یعنی برق، آب و جاده است.
پروژه فولاد سبزوار ۲۴درصد پیشرفت فیزیکی داشته و حدود ۸۰ درصد تجهیزات این پروژه تامین شده است و در تامین آب مشکل دارد.
شرکت صنعتی و معدنی توسعه ملی نیز که پروژه تولید کنسانتره را برعهده دارد، از ۶۱درصد پیشرفت فیزیکی برخوردار است.
در سال آینده این شرکت وارد فاز تولید خواهد شد و عمده‌ترین مشکل اجرای این پروژه، تامین آب است.
شرکت فولاد شرق کاوه نیز که پروژه تولید کنسانتره را برعهده دارد، ۳۹درصد پیشرفت فیزیکی داشته که تمامی تجهیزات این پروژه سفارش داده شده و به منظور بازدید و بررسی آماده شده است.
پروژه گندله‌سازی و فرآوری سنگ‌آهن فولاد مبارکه نیز ۷۹درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
محصول این پروژه گندله است که در نیمه دوم امسال تست گرم و تولید در بحث گندله‌سازی آغاز و تا آخر تیر تجهیزات وارد کارخانه می‌شود.
همچنین مهدی کرباسیان رییس هیات عامل ایمیدرو نیز در تیر امسال اعلام کرد که پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال بین دو تا سه شرکت از ۷ طرح فولادی به بهره‌برداری برسند.
طرح‌های استانی فولاد از نگاه آمار
به گزارش روابط عمومی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، مکان‌یابی محل اجرای طرح‌ها، به کمیته‌ای با مشارکت نمایندگان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور (مسئول)، استانداران استان‌های ذی‌ربط و ایمیدرو محول شد و در نهایت سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی با توجه به گزارش این کمیته محل اجرای طرح‌ها را به وزارت صنایع و معادن سابق ابلاغ کرد.
براساس مطالعات امکان‌سنجی انجام‌شده و اخذ مجوز زیست‌محیطی عملیات اجرایی طرح‌ها در سال ۱۳۸۶ شروع شد. با راه‌اندازی هر یک از این طرح‌ها برای حدود ۲۰۰ نفر در بخش احیا و ۸۰۰ نفر در فولادسازی شغل به‌صورت مستقیم ایجاد خواهد شد.
نقش طرح‌های فولاد استانی در توسعه منطقه‌ای و ملی
احداث طرح‌های هفت‌گانه از طراحی تا اجرا و راه‌اندازی به‌وسیله متخصصان و شرکت‌های داخلی و بخش خصوصی داخلی در حال انجام است، در نتیجه اجرای این طرح‌ها موجب تقویت دانش تخصصی و اجرایی بخش خصوصی در زمینه صنعت فولاد خواهد شد.
هر یک از این طرح‌ها پس از راه‌اندازی و فروش محصولات گردش مالی مناسبی در منطقه ایجاد خواهند کرد که موجب رشد اقتصادی در محل احداث و استان مربوط خواهند شد.
با توجه به اینکه این طرح‌ها در مناطق محروم احداث می‌شوند باعث اشتغال و محرومیت‌زدایی در منطقه می‌شوند.
همچنین با توجه به اینکه قرارداد این طرح‌ها براساس حداکثر استفاده از توان مهندسی داخلی است در نتیجه موجب رشد صنایع داخلی و بومی‌سازی تجهیزات و رونق ساخت، در داخل کشور می‌شوند.
همچنین موجب پرورش متخصصان، مشاوران و پیمانکاران داخلی توانمند در صنعت فولاد با توان صدور خدمات فنی و مهندسی و اجرایی خواهند شد.
در رفع نیاز داخل و کاهش واردات فولاد به کشور و جلوگیری از خام‌فروشی سنگ‌آهن و ایجاد ارزش‌افزوده بالا در کشور نیز نقش خواهند داشت.
وضعیت تولید فولاد در ایران و جهان
در سال ۲۰۱۵ میلادی معادل یک میلیارد و ۶۹۷ میلیون تن فولاد خام در جهان تولید شد که چین با ۷۷۹ میلیون تن رتبه نخست تولید جهان و ایران با تولید ۱۶میلیون و ۱۱۰ هزار تن در رتبه چهاردهم تولید فولاد جهان قرار گرفت.
در نیمه نخست سال ۲۰۱۶ میلادی نیز ایران با تولید ۸میلیون و ۸۰۶هزار تن فولاد خام با رشد تولید ۵/۱۸ درصد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته (۸/۳۷میلیون تن) به رتبه سیزدهم تولید فولاد جهان ارتقا یافته است.
میزان مصرف فولاد کشور در افق ۱۴۰۴ و صادرات آن
به لحاظ مصرف براساس پیش‌بینی‌ها و بر اساس متدهای اقتصادسنجی و وضعیت شاخص‌های کلان کشور و همچنین روند مصرف گذشته، پیش‌بینی شده مصرف فولاد خام در افق ۱۴۰۴ برابر با ۳۴ میلیون تن خواهد بود.
در صورتی‌که ظرفیت تولید ۵۵ میلیون تن تحقق یابد و مصرف ۳۴ میلیون تن باشد، لازم است سیاست‌ها و زیرساخت‌های مناسب برای صادرات ۲۰ میلیون تن فراهم شود.
اهمیت حمل‌ونقل ریلی در توسعه صنعت فولاد در طرح جامع براساس مطالعات انجام‌شده برای امکان حمل‌ونقل ریلی مواد اولیه و محصولات در صنعت فولاد کشور در افق ۱۴۰۴ به ۱۵۰۰ کیلومتر خط جدید، ۲۱۰۰ کیلومتر خط دوم و ۱۸۰۰ کیلومتر تراک‌بندی نیاز است. جدول‌های زیر مساحت، رتبه‌بندی پیشرفت، میزان آب، برق و گاز مصرفی و محصول نهایی هر یک از طرح‌های فولادی را به تفکیک نشان می‌دهد.
لینک مطلب:
https://www.eranico.com/fa/content/60838
