برخی از ایرلاین‌ها در زمان تحریم‌ها پروازهای خود به ایران را متوقف کردند. در واقع فضای بین‌المللی نامساعد و ضدایرانی و محدودیت‌هایی که به‌واسطه تحریم‌ها برای ایران به‌وجود آمده بود، پروازهای شرکت‌های خارجی را تحت تاثیر قرار داد. حال با لغو تحریم‌ها، آسمان ایران میزبان هواپیماهای شرکت‌های معتبر خارجی خواهد شد.

از سرگیری پروازهای شرکت‌هایی که در زمان تحریم‌ها، ایران را ترک کرده بودند، گواه این امر است. از سویی برخی از شرکت‌های خارجی نیز خواهان آغاز همکاری با ایران هستند. شرکت‌هایی که پیش از این با ایران همکاری نداشته یا همکاری آنها بسیار محدود بوده، ‌قصد دارند از شرایط به‌وجود آمده بهره‌مند شوند. ایرلاین‌هایی همچون بریتیش ایرویز، هواپیمایی اتریش، تای ایرویز،‌ ایرفرانس و ایرمالزیا پروازهای خود را بار دیگر به ایران برقرار کرده‌اند و شرکت هواپیمایی کی‌ال‌ام (KLM) نیز از 9 آبان امسال پروازهای خود را به تهران آغاز می‌کند. از سویی عضو هیات‌مدیره شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) از مذاکره با ۳ ایرلاین ملی هند، کره و کانادا برای برقرار پرواز مستقیم به ایران خبر داده است. صنعت هوانوردی ایران در 35 سال گذشته با تحریم روبه‌رو بود و اکنون برای توسعه صنعت حمل‌ونقل هوایی کشور به 500 فروند انواع هواپیما نیاز دارد؛ بنابراین در مقطع فعلی و در کنار تلاش برای نوسازی ناوگان هوایی از طریق خرید هواپیماهای نو که در حال رایزنی است، افزایش پروازهای بین‌المللی به ایران تا حدودی می‌تواند مشکلات ما را در این حوزه برطرف کند. به عبارتی برقراری پروازهای برنامه‌ای توسط شرکت‌های هوایی جهان به مقاصد فرودگاه‌های ایران و بازگشت مجدد این شرکت‌ها به ایران، علاوه بر ارتقای خدمات هوایی می‌تواند تعادل را بین عرضه و تقاضا در صنعت هوانوردی کشور برقرار کند. افزایش پروازهای هوایی به مقاصد مختلف دنیا با قیمت‌های رقابتی، بسیاری از محدودیت‌های مردم را در این بخش از بین می‌برد.

بیش از 100 سال از آغاز فعالیت حمل‌ونقل هوایی در جهان می‌گذرد و تاکنون بیش از 70 میلیارد نفر در جهان با هواپیما جابه‌جا شده‌اند و برخی از کارشناسان صنعت هوانوردی پیش‌بینی می‌کنند طی 15 سال آینده بیش از 65 میلیارد نفر در جهان با استفاده از این شیوه سفر خواهند کرد. ناوگان هواپیمایی ایران با سن متوسط حدود 20 سال، کشورمان را در این بخش در آخرین رتبه در میان 10 کشور منطقه قرار داده است، در حالی که با وجود 60 فرودگاه در ایران و قابلیت پذیرش و اعزام سالانه 85 میلیون مسافر، برقراری پروازهای شرکت‌های خارجی می‌تواند در مقطع کنونی بسیاری از نیازهای صنعت هوانوردی کشور را تامین کند. با آغاز اجرای برجام از دی ماه سال گذشته، صنعت هوایی کشور شاهد بازگشت ایرلاین‌ها به ایران بوده است؛ شرکت‌هایی که به دلیل احتمال تحریم‌های ظالمانه برای تداوم فعالیت خود در آسمان ایران با مشکل مواجه شده و ترجیح داده بودند که این عرصه را واگذار کنند.

از این‌رو شرکت‌های هواپیمایی بین‌المللی متعددی پس از اجرایی شدن برجام و لغو تحریم‌های غربی، با هدف بهره بردن از فرصت‌های فزاینده در ایران در دوران پساتحریم، پروازهای خود را به ایران از سر گرفته‌اند؛ به‌طوری که هم اکنون شرکت‌هایی چون بریتیش ایرویز، هواپیمایی اتریش، ایرفرانس، ایر مالزیا و تای ایرویز پروازهای خود را بار دیگر به ایران برقرار کرده و شرکت هواپیمایی کی‌ال‌ام (KLM) نیز از آبان امسال پروازهای خود را به تهران آغاز می‌کند. شرکت هواپیمایی کی‌ال‌ام اعلام کرده است چهار پرواز هفتگی بین فرودگاه شیفول آمستردام و تهران انجام خواهد داد و خدمات پرواز پاریس - تهران را که از 28 فروردین امسال از سرگرفته شده است، کامل خواهد کرد.

کی‌ال‌ام از سال 1991 میلادی پروازهای خود را به تهران را آغاز کرد. اما در اوایل سال 2013 این پروازها متوقف شدند و مقامات این شرکت هواپیمایی در آن زمان علت توقف پروازهای این مسیر را دلایل اقتصادی عنوان کردند. نخستین هواپیمای شرکت هواپیمایی بریتیش ایرویز نیز پس از چهار سال وقفه در پرواز به تهران، دوازدهم شهریورماه گذشته در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) به زمین نشست و قرار است در هر هفته 6پرواز از لندن به تهران انجام دهد. شرکت هواپیمایی بریتیش ایرویز برای نخستین بار در سال 1946 میلادی پروازهای خود را به ایران آغاز کرد، اما به علت تحریم‌های ظالمانه، این شرکت پروازهای خود را در سال 2012 به ایران قطع کرد.

در ابتدای هفته جاری نیز نخستین پرواز هواپیمایی تای ایرویز در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) نیز به زمین نشست تا همکاری هواپیمایی ملی تایلند با ایران به‌صورت رسمی آغاز شود. این شرکت به‌صورت هفتگی 4 پرواز در مسیر تهران - بانکوک - تهران را با هواپیماهای بوئینگ 777 انجام می‌دهد. به گفته مدیر خاورمیانه و استرالیای این شرکت هواپیمایی قیمت بلیت تهران - بانکوک - تهران حدود یک میلیون و 600 هزار تومان خواهد بود. این شرکت درصدد برقراری پرواز مستقیم به شهرهای مشهد و اصفهان نیز هست.

به گفته شارامپورن جوتیکاتیرا، مدیرعامل شرکت هواپیمایی تای ایرویز اینترنشنال، ایجاد این خط هوایی بین دو کشور می‌تواند فرصت‌های جدید بسیاری را برای جذب گردشگران ایجاد کند، زیرا با سفر سالانه 250 هزار ایرانی به تایلند این خط هوایی می‌تواند در تسهیل تردد مسافران در این مسیر نقش مهمی را ایفا کند. از سوی دیگر، عضو هیات‌مدیره شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) از مذاکره با ۳ ایرلاین ملی هند، کره و کانادا برای برقراری پرواز مستقیم به ایران خبر داده است. فتاحی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم اظهار کرد: سیاست فرودگاه امام خمینی(ره) به‌عنوان مهم‌ترین فرودگاه بین‌المللی کشور این است که منابع فرودگاه را در راستای اشتغال‌زایی و درآمدزایی در اختیار ایرلاین‌های ملی کشورها قرار دهد.

وی با یادآوری اینکه از ابتدای امسال شرکت‌های هواپیمایی ملی متعددی از جمله بریتیش ایرویز، ایرفرانس، تای ایرویز و... پرواز مستقیم به ایران برقرار کرده‌اند، تصریح کرد: در این راستا مذاکره با شرکت‌های ایر ایندیا، کره ایرلاین و ایر کانادا برای برقراری پرواز مستقیم تهران-مونترال در حال انجام است. عضو هیات‌مدیره شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) با اشاره به اینکه باید همگی دست به دست هم بدهیم تا فرودگاه امام را به یک فرودگاه خوب منطقه تبدیل کنیم، افزود: تیم مدیریت و کارشناسی شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) شکل گرفته و در رابطه با مسائل مختلف توسعه‌ای، عملیات ایمنی، استانداردسازی و افزایش ظرفیت‌ها تدابیر لازم اندیشیده شده است.

فتاحی گفت: رقبای منطقه‌ای ایران چشم به این فرودگاه دوخته‌اند تا ببینند چقدر برنامه‌های توسعه‌ای آن پیش می‌رود، به دنبال این هستیم که شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) را به جایی برسانیم تا همه مردم جهان از آن استفاده کنند. عضو هیات‌مدیره شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) همچنین از تنظیم قرارداد ساخت پارکینگ جدید فرودگاه امام خمینی(ره) خبر داد و افزود: تاکنون 56 شرکت هواپیمایی خارجی به فرودگاه امام خمینی(ره) پرواز خود را عملیاتی کردند و با فعالیت تای ایرویز هفتادمین مقصد پروازی را در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) داریم.

جایگاه جهانی ایرلاین‌ها

بازگشت ایرلاین‌های خارجی به ایران در شرایطی صورت می‌گیرد که اغلب این ایرلاین‌ها درمیان فهرست 100 ایرلاین برتر جهان که توسط موسسه تحقیقاتی اسکای‌ترکس رتبه‌بندی شده‌اند، قرار دارند. اسکای‌ترکس هرساله شرکت‌های هواپیمایی جهان را براساس کیفیت و میزان رضایت مسافران رتبه‌بندی می‌کند.

تای ایرویز: این شرکت به 80 مقصد در 37 کشور جهان پرواز دارد و از یک ناوگان هوایی با بیش از 90 فروند هواپیما استفاده می‌کند. این شرکت هواپیمایی در رتبه‌بندی سال 2016 صد ایرلاین برتر جهان که ازسوی موسسه تحقیقاتی«اسکای ترکس» انجام شده است، نسبت به سال 2015 شش پله صعود کرده و در رتبه سیزدهم جهان قرار گرفته است. این شرکت هواپیمایی در سال 2014، 203/89 میلیارد بات درآمد داشته است.

بریتیش ایرویز: این شرکت هواپیمایی براساس اندازه ناوگان بزرگ‌ترین شرکت هواپیمایی بریتانیاست و براساس تعداد جابه‌جایی مسافر پس از ایزی‌جت قرار دارد. این شرکت به 183 مقصد پرواز دارد و از یک ناوگان هوایی با 295 فروند هواپیما برخوردار است. این شرکت در سال 2013 مبلغ 11421 میلیون پوند درآمد داشته است. رتبه بریتیش ایرویز در سال 2016 نسبت به سال قبل از آن شش پله سقوط کرده و در رتبه 26 قرار گرفته است.

ایرفرانس: زیرمجموعه ایرفرانس کی‌ال‌ام است. این شرکت به 168 مقصد در 93 کشور جهان پرواز دارد و در سال 2015 میلادی، 46 میلیون و 803 هزار نفر را جابه‌جا کرده است. این شرکت در سال 2004 بزرگ‌ترین شرکت هواپیمایی اروپا و به لحاظ درآمد عملیاتی بزرگ‌ترین شرکت هواپیمایی جهان نام گرفت. در آن زمان کل سهام بازاری این شرکت 25/5 درصد بود. این شرکت یک ناوگان هوایی با 227 فروند هواپیما دارد. ایرفرانس در رتبه‌بندی 2016 اسکای‌ترکس با یک پله صعود نسبت به سال قبل در جایگاه چهاردم قرار گرفته است.

ایرایندیا: این شرکت به لحاظ جابه‌جایی مسافر سومین شرکت هواپیمایی بزرگ هندوستان است. این شرکت به 84 مقصد داخلی و خارجی پرواز دارد. تعداد هواپیماهای این شرکت 109 فروند است و این شرکت در دوره 2015-2014 مبلغ 2/9 میلیارد دلار درآمد داشته است.

ایرکانادا: این شرکت بزرگ‌ترین شرکت هواپیمایی کانادا است و به 182 مقصد در سراسر جهان پرواز دارد. این شرکت براساس اندازه ناوگان دهمین شرکت هواپیمایی مسافربری بزرگ جهان محسوب می‌‌شود. درآمد این شرکت در سال 2015، 13/8 میلیارد دلار کانادا بوده است. این شرکت به همراه ایرچاینا، بریتیش ایرویز، دلتا ایرلاینز، امارات، اتحاد ایرویز، کرین ایر، کانتاس، قطر ایرویز، سنگاپور ایرلاینز، هواپیمایی آفریقای جنوبی و یونایتد ایرلاینز به هر شش قاره قابل‌سکونت جهان پرواز دارد. این شرکت دارای 404 فروند هواپیماست. در رتبه‌بندی 2016 اسکای‌ترکس این شرکت در جایگاه 31 قرار گرفته است.

کره ایرلاین: این شرکت براساس اندازه ناوگان، مقاصد بین‌المللی و پروازهای بین‌المللی بزرگ‌ترین شرکت هواپیمایی کره‌جنوبی محسوب می‌شود. این شرکت به 127 شهر در 44 کشور پرواز دارد. این شرکت به لحاظ جابه‌جایی مسافر درمیان 20 ایرلاین برتر جهان قرار دارد. کرین‌ایر دارای 169 فروند هواپیما است. درآمد این شرکت در سال 2014 مبلغ 13/24 دلار بوده است. در رتبه‌بندی 2016 اسکای ترکس این شرکت نسبت به سال گذشته دو پله صعود کرده و به جایگاه 36 رسیده است.

ایرمالزیا: این شرکت 77 فروند هواپیما دارد و به 55 مقصد در آسیا، اقیانوسیه و اروپا پرواز دارد. درآمد خالص این شرکت در فصل نخست 2016 مبلغ 51میلیون رینگیت بوده است. مالزی ایرلاینز در رتبه‌بندی 2016 اسکای‌ترکس با 10 پله سقوط نسبت به سال گذشته در جایگاه 34 قرار دارد.

کی‌ال‌ام: بخشی از شرکت هواپیمایی ایرفرانس-کی‌ال‌ام است. این شرکت پیش از ادغام در ایرفرانس، هواپیمایی ملی هلند بود. این شرکت در سال 1919 تاسیس شد و قدیمی‌ترین شرکت هواپیمایی جهان است که همچنان تحت نام اصلی خود فعالیت می‌کند. این شرکت به 130 مقصد پرواز دارد. کی‌ال‌ام دارای 119 فروند هواپیماست و درآمد آن در سال 2014 مبلغ 9/643 میلیارد یورو بوده است. در رتبه‌بندی 2016 اسکای‌ترکس این شرکت هواپیمایی نسبت به سال گذشته 4 پله صعود کرده و در جایگاه 24 قرار گرفته است.

آسترین ایرلاینز: شرکت هواپیمایی اتریش است که زیرمجموعه شرکت لوفت‌هانزا به‌شمار می‌رود. این شرکت به 120 مقصد در 55 کشور پرواز دارد. تعداد هواپیماهای آسترین ایرلاینز 81 فروند است. درآمد این شرکت در سال 2014 مبلغ 2/2 میلیارد یورو بوده است.