روزنامه وال‌استریت ژورنال در گزارشی به پروژه‌های مختلف شرکت‌های بین‌المللی برای سرمایه‌گذاری در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی پرداخته و نوشته است که این پروژه‌ها، میلیاردها دلار سرمایه خارجی را وارد ایران خواهد کرد.

در این گزارش آمده است: «بخش مرکزی این پروژه بزرگ، ایجاد دو ترمینال جدید و همچنین یک منطقه آزاد تجاری در این محیط است که شامل بخش‌هایی برای صنعت، تدارکات، هتل‌ها و مراکز همایش است. در شرایطی که این پروژه در مراحل ابتدایی خود قرار دارد، دولت ایران امیدوار است که فراگیر شدن پروژه توسعه فرودگاه بین‌المللی امام‌خمینی بتواند شرکت‌های خارجی و سرمایه‌گذاران خارجی را متقاعد سازد که تهران را به‌ عنوان قطب اقتصادی منطقه انتخاب کنند.

این پروژه می‌تواند منجر به میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری برای منطقه و کسب‌وکارهای بین‌المللی املاک، ساخت‌ و ساز باشد. شرکت توسعه صنعتی بوویگ و فرودگاه پاریس که مدیریت فرودگاه‌های شارل دوگل و اورلی را بر عهده دارد، مذاکراتی را در سال جاری با مقامات ایرانی برای سرمایه‌گذاری در فرودگاه بین‌المللی تهران انجام داده‌اند.

سال گذشته نیز، شرکت بزرگ هتل‌سازی آکور نیز قراردادی را با ایران امضا کرد که مدیریت هتل‌های نوووتل و ایبیس را که به این فرودگاه وابسته هستند و علاقه بین‌المللی به توسعه زیرساخت‌های مربوط به فرودگاه نشان می‌دهند، در دست داشته باشد.

علی صباغی، مشاور ارشد ریاست فرودگاه بین‌المللی امام‌خمینی در این‌ باره می‌گوید که این پروژه امید دارد با تحولات و توسعه‌های مرتبط با فرودگاه‌های موفقی همچون امارات متحده و همچنین ترکیه رقابت کند.

به‌ عنوان‌ مثال، منطقه «مرکز جهانی دبی» که در سال ۲۰۱۰ آغاز به کارکرده است، فرودگاه جدیدی را در دست‌ ساخت دارد که با ظرفیت حداقل ۱۶۰ میلیون مسافر در سال و ۱۲ میلیون تن محموله پیش‌بینی‌شده است. در اطراف این فرودگاه، مناطق ویژه‌ای برای تدارکات، تعمیر و نگهداری هواپیما، ساختمان‌های مسکونی و مناطق اختصاصی گلف وجود دارد. شرکت سرمایه‌گذاری هتل‌های هیلتون نیز سال گذشته برنامه ایجاد هتلی ۵۳۵ اتاقه را در این فرودگاه قرارداد بسته که اجرایی خواهد کرد.

صباغی در این‌ باره گفت: «این ارقام بزرگ است و ما نمی‌توانیم بدون زیرساخت‌های لازم و کار بسیار زیاد، به این هدف دست پیدا کنیم. اما اگر بتوانیم سهم خود از بازار را در طول دوره زمانی ۱۵ ساله به دست آوریم، می‌توانیم میزان سهم خود از این بازار را بستانیم. این رقابت سختی است؛ اما دولت در حال از بین بردن موانع برای این هدف است.»

مناطق ویژه اقتصادی با اهداف و قوانین متفاوت در سراسر جهان وجود دارند. بسیاری از این مناطق طراحی‌شده‌اند تا اجازه دهند تولیدکنندگان، واردکنندگان و صادرکنندگان بدون توجه به قوانین محلی و با کاهش یا از بین بردن مالیات‌ها به تجارت بپردازند.

چین به‌صورت موفقیت‌آمیزی از مناطق آزاد تجاری به‌عنوان بستری برای آزمودن برنامه‌های اقتصاد آزاد خود استفاده کرده است. در مرکز تجارت دبی، این مناطق سرمایه‌گذاری خارجی، محدودیت در سرمایه‌گذاری‌ها را کنار زده و به کار خود مشغول‌اند.

ایران در حال حاضر ۶ منطقه تجاری آزاد دارد که یکی از آن‌ها نیز منطقه آزاد چابهار است که در سال ۱۹۹۲ در مرز ایران و پاکستان آغاز به کار کرد و نمونه دیگری از آن، منطقه آزاد اروند است که در مرز بین ایران و عراق قرار دارد. منطقه آزاد تجاری اروند موجب ایجاد انبارها و ساختمان‌های اداری در نزدیکی رود اروند و فرودگاه این شهر شده است.

منطقه آزاد تجاری اروند نیز برنامه‌های مختلفی برای توسعه زیرساخت‌هایش دارد. سال گذشته، این منطقه توافقی را با یک شرکت خصوصی سرمایه‌گذار آلمانی امضا کرد که ۳۰ توربین بادی را برای تأمین برق منطقه ایجاد کنند. با این‌ حال، منطقه آزاد تجاری فرودگاه بین‌المللی تهران مانند جواهر است؛ زیرا در نزدیکی تهران پایتخت بزرگ ایران که شهر بسیار بزرگ‌تری نسبت به دیگر شهرستان‌های ایران است،قرار دارد.

این منطقه که قرار است در فازهای مختلف طی ۲۰ سال آینده توسعه داده شود، نیازمند ده‌ها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است تا بتواند پتانسیل واقعی خود را نشان دهد.

ایران، مشاوران هوایی نیوزیلند یا NACO را استخدام کرده است که بزرگ‌ترین پروژه‌های اصلی در مکزیکو سیتی، کوالالامپور و پکن را هم‌اکنون به‌ عنوان مشاور در دست دارند. مشاوران هوایی نیوزیلند تخمین زده است که ترمینال ایرانشهر که یکی از اجزاء کلیدی شهر جدید در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی تهران بوده و ظرفیت جابه‌جایی ۲۰ میلیون مسافر را دارد، دو میلیارد دلار هزینه داشته باشد.

در همین حال، شرکت‌هایی از کره جنوبی، هلند، فرانسه و چین توافق‌های مطرح‌شده در خصوص این فرودگاه را امضا کرده‌اند و یا وارد مذاکره برای وارد شدن به این پروژه مالی با کمک و حمایت دولت‌های خود شده‌اند.

در گذشته، تعدادی از این کشورها به پروژه‌های مالی مشابه در سراسر دنیا کمک کرده‌اند تا سهمی از این بازار داشته باشند.