کارشناسان معتقدند شاخص بورس تهران برای گذر از محدوده 78 تا 79 هزار واحدی دچار دشواری‌هایی است. ادامه رشد بازار از محدوده فعلی نیازمند محرک‌هایی فراتر از پوشش مرزی بودجه شرکت‌هاست. به عبارت دقیق‌تر برای عبور از محدوده فعلی، شرکت‌ها باید عملکرد بسیار بهتری در مقایسه با عملکرد دوره کنونی داشته باشند.

شاخص بورس تهران طی معاملات روز گذشته پس از سه روز رشد متوالی، با افت اندکی مواجه شد. بر این اساس نماگر بورس تهران دیروز با 17 واحد افت به عدد 78 هزار و 370 واحد رسید. این در حالی بود که شاخص در نیمه‌ ساعات معاملاتی دیروز تا عدد 78 هزار و 512 واحد نیز رشد کرده بود. در واقع با عرضه صف‌های خرید و انجام معاملات در سفارش‌های خرید بالا در همان ابتدای کار، قیمت پایانی در بسیاری از سهم‌ها رشد کرد و به تبع آن شاخص کل نیز رشد نشان داد. اما پس از آن با جذب سفارش‌های خرید در بازار، رفته‌رفته فشار فروش افزایش یافت تا در پایان ساعات معاملات نه تنها شاخص کل رشد نکند، بلکه کاهش نشان دهد.

غلبه قدرت فروشندگان سهام

همانطور که اشاره شده بود، شاخص بورس تهران برای گذر از محدوده 78 تا 79 هزار واحدی دچار دشواری‌هایی است. ادامه رشد بازار از محدوده فعلی نیازمند محرک‌هایی فراتر از پوشش مرزی بودجه شرکت‌هاست. به عبارت دقیق‌تر برای عبور از محدوده فعلی، شرکت‌ها باید عملکرد بسیار بهتری در مقایسه با عملکرد فعلی داشته باشند. نباید این نکته را از نظر دور داشت که شرکت‌های بورسی طی 18 ماه گذشته و از ابتدای سال 94، به کرات پیش‌بینی درآمد هر سهم خود را کاهش داده‌اند. در بسیاری از شرکت‌ها سودآوری نسبت به سال‌های گذشته کاهش معناداری داشته است بنابراین پیش‌بینی‌ها به‌طور مرتب کاهش یافته است.

بودجه شرکت‌ها برای سال مالی 95، به خودی خود کاهش یافته بود بنابراین پوشش بودجه در شرایط فعلی نمی‌تواند دستاورد درخشانی برای شرکت‌های بورسی تلقی شود. شرکت‌ها برای ارتقای سودآوری خود در 6 ماهه ابتدای سال، با موانع متعددی مواجه بودند و نمی‌شد از شرکت‌ها انتظار داشت که در شرایط رکودی معجزه کنند. به عبارت بهتر، عملکرد شرکت‌ها در 6 ماه نخست سال 95 نمی‌توانست بهتر از آن چیزی باشد که صورت‌های مالی 6 ماهه نشان می‌دادند. در این زمینه نمی‌توان شرکت‌ها را مقصر دانست، اما از آنجا که به دلیل وجود خوش‌بینی به آینده بازار سرمایه و شرکت‌های حاضر در آن، قیمت سهام شرکت‌ها نسبتا بالاست، انتظار رشد شاخص بورس و پا گذاشتن آن در محدوده‌هایی فراتر از محدوده فعلی خوش‌بینانه به نظر می‌رسد.

طبق آخرین اطلاعاتی که شرکت بورس منتشر کرده است، متوسط نسبت P/E سهام شرکت‌های حاضر در بورس به محدوده 7/5 مرتبه رسیده است. این در حالی است که شرکت بورس این نسبت را بدون در نظر گرفتن شرکت‌های زیان‌ده محاسبه می‌کند. با در نظر گرفتن شرکت‌های زیان‌ده و ذخایری که بانک‌ها باید در حساب‌های خود لحاظ کنند، متوسط P/E به محدوده‌های بالاتر از 9 صعود می‌کند. به عبارت دیگر، چنانچه شرایط فعلی شرکت‌ها از نظر سودآوری ثابت فرض شود، دوره بازگشت سرمایه‌گذاری در بورس تقریبا به 9 سال رسیده است. این در حالی است که حتی اگر نرخ 15 درصد سود سپرده‌های بانکی به‌عنوان هزینه فرصت پول در نظر گرفته شود (گزینه‌های سرمایه‌گذاری بدون ریسک با بازدهی 18 درصد نیز در دسترس است)، نسبت P/E بازار پول در حال حاضر 6/66 مرتبه است. به عبارت دقیق‌تر سرمایه‌گذاران با سپردن منابع مالی خود به بانک‌ها، می‌توانند در عرض 6 سال و‌نیم سرمایه خود را دو برابر کنند. از آنجا که با گزارش‌های 6 ماهه فعلی، نمی‌توان چشم‌انداز مناسبی برای سودآوری شرکت‌ها داشت، بعید است که خریداران با ورود در قیمت‌های فعلی باعث افزایش قیمت‌ها شوند.

به این ترتیب انتظار می‌رود رفته‌رفته از قدرت خریداران کاسته شده و فروشندگان سمت و سوی بازار را به سمت نزول ببرند.شواهد نشان می‌دهد بازار سهام، این روزها با کمبود نقدینگی مواجه نیست. گواه این موضوع ارزش معاملات قابل قبول روزانه است که به رغم متوقف بودن نمادهای بانکی، حول عدد 200 میلیارد تومان می‌گردد. روند معاملات در روز گذشته نشان داد که رفته‌رفته ریسک بازار افزایش یافته است و فعالان بازار، حالا با احتیاط بیشتری معاملات خود را انجام می‌دهند. شاخص کل در سال جاری سه مرتبه در این محدوده قرار گرفته و هر سه بار در عبور از این سطح موفق نبوده است. حتی اگر شاخص بتواند به نحوی از این محدوده عبور کند، مقاومت روانی 80 هزار واحد و همچنین سقف میان‌مدت 81 هزار و 500 واحد را در راه خواهد داشت.

کانال دردسرساز 78 هزار واحدی

از ابتدای سال جاری، این سومین بار است که شاخص بورس با محدوده 78 هزار واحدی درگیر می‌شود. پس از رشد قابل توجه شاخص کل در سه ماه پایانی سال گذشته و رسیدن آن به سطح 82 هزار واحد، اصلاح انتظارات و انعکاس آن در قیمت سهام آغاز شد. در این مدت (از اواسط فروردین‌ماه) شاخص بورس تقریبا 4 هزار واحد (معادل 3/8 درصد) افت کرده است. در اولین موج اصلاحی، شاخص کل تا محدوده 77 هزار و 500 واحد عقب نشست. پس از آن طی چند جلسه معاملاتی، نماگر بازار در تاریخ ششم اردیبهشت، به نیمه کانال 78 واحد بازگشت. این اولین درگیری شاخص با محدوده 78 هزار واحدی در سال جاری بود. پس از آن، شاخص پس از پیمودن دو موج نزولی تا سطح 72 هزار واحد تنزل کرد. با آغاز رونق نسبی معاملات بورس در تیرماه (فصل مجامع) قیمت‌ها در بورس رو به فزونی گذاشت و در میانه‌های خرداد ماه، شاخص دوباره به محدوده 78 هزار واحد رسید. این بار هم با فرارسیدن شهریور ماه و تسویه اعتبارات، شاخص رو به افول گذاشت و با افتی تقریبا پیوسته به کانال 75 هزار واحدی رسید. پس از پایان سال مالی کارگزاری‌ها و برگشت اعتبارات به بازار، رونق بورس از سر گرفته شد. در این مدت (از ابتدای مهر ماه تا کنون) شاخص بورس بیش از 2 درصد رشد نشان داده و حالا برای سومین بار به محدوده 78 هزار واحدی رسیده است. به توجه به آنکه گزارش‌های 6‌ماهه شرکت‌ها چندان درخشان نیست، احتمالا شاخص باز هم به این محدوده مقاومتی واکنش نشان خواهد داد.

نگاهی به آمار معاملات

طی معاملات روز گذشته شاخص بازار اول با 0/7 واحد کاهش به رقم 54 هزار و 907 واحد رسید و شاخص بازار دوم با 102 واحد کاهش رقم 170 هزار و 986 واحد را تجربه کرد. در مجموع دیروز یک میلیارد و 136 میلیون ورقه بهادار به ارزش 263 میلیارد تومان در 75 هزار و 508 نوبت دست به دست شد. از این میزان 195 میلیارد تومان به معاملات خرد سهام و حق تقدم اختصاص یافت. این میزان نسبت به روز ماقبل، 8 درصد رشد نشان می‌دهد.

بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص از سوی نماد شرکت‌های پالایش نفت اصفهان (شپنا)، سرمایه‌گذاری غدیر (وغدیر)، آسان پرداخت پرشین (آپ)، سیمان فارس و خوزستان (سفارس) رقم خورد. این نمادها جمعا شاخص کل را 130 واحد ارتقا دادند. در طرف مقابل بیشترین تاثیر منفی بر شاخص را شرکت‌های معدنی و صنعتی گل‌گهر (کگل)، ایران خودرو (خودرو)، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد)، معدنی و صنعتی چادرملو (کچاد) و سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی (وصندوق) به نام خود ثبت کردند.از میان گروه‌های 37 گانه بورسی، روز گذشته شاخص 15 صنعت با رشد مواجه شد. شاخص گروه‌های استخراج سایر معادن (با تک‌سهم کماسه)، سیمانی‌ها و زراعت (با تک‌سهم «زمگسا») به ترتیب 2/4، 2 و 1/9 درصد رشد نشان داد تا سهامداران این گروه‌ها خوش‌اقبال‌ترین فعالان بازار لقب بگیرند. همچنین روز گذشته 17 صنعت با افت شاخص خود مواجه شدند. شاخص گروه‌های استخراج کانه‌های فلزی، ساخت دستگاه‌های ارتباطی و انبوه‌سازی بیشترین افت را تجربه و بیشترین زیان روزانه را به سهامداران خود تحمیل کردند.

از سوی دیگر بیشترین حجم معاملات را، پالایش نفت اصفهان، زامیاد، سرمایه‌گذاری صنعت نفت، سرمایه‌گذاری سایپا، کمباین‌سازی ایران و حق تقدم سیمان شرق به نام خود ثبت کردند.در جریان معاملات دیروز نماد معاملاتی شرکت ایرانی تولید اتومبیل سایپا «خساپا» با توجه به تعدیل پیش‌بینی درآمد هر سهم و نماد معاملاتی شرکت تولیدی کاشی تکسرام، به دلیل ابهام در ارائه اطلاعات متوقف شدند. همچنین نماد معاملاتی شرکت بیمه دانا با توجه به ارائه اطلاعات پیش‌بینی سال مالی منتهی به 30 اسفند 95، با محدودیت نوسان قیمت بازگشایی شدند.نماد معاملاتی شرکت‌های گروه صنعتی بارز پس از برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه و تعدیل پیش‌بینی درآمد هر سهم سال مالی منتهی به30 اسفند 95، تولیدی گرانیت بهسرام و آبسال با توجه به تعدیل پیش‌بینی درآمد هر سهم سال مالی منتهی به 30 اسفند 95 بدون محدودیت نوسان قیمت با استفاده از مکانیزم حراج تک قیمتی آماده انجام معامله بودند.

در بازار بدهی تعداد یک میلیون و دو هزار و 377 برگه اوراق توسعه ملی اصفهان (صملی 97091)، اوراق اجاره رایتل (صایتل9021)، گواهی سپرده لیزینگ رایان سایپا (رایان 5121)، اوراق مشارکت شهرداری مشهد سه‌ماهه18درصد (مشهد6121)، اوراق مشارکت شهرداری شیراز 1393(مشیر6121)، اوراق مشارکت شهرداری شیراز (مشیر97111)، اوراق مشارکت ملی نفت ایران3ماهه 21درصد (مغرب97121)، صکوک فولاد کاوه کیش (صکاوه 7061) و اوراق مشارکت سرمایه‌گذاری صندوق کارکنان نفت (منفت98101)به ارزش کل بیش 21 میلیارد ریال معامله شد. همچنین در بازار صندوق‌های قابل معامله تعداد 10 هزار واحد از صندوق شاخص 30 شرکت فیروزه – سهام (فیروزه 1) و تعداد150 واحد از صندوق سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان نارون ( نارون1) به ارزش کل بیش از 12/7 میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفت.