کارگاه آموزشی با موضوع مسائل زیست‌محیطی یکی از این کارگاه‌ها بود که از سوی سروش مدبری، عضو هیات علمی دانشکده زمین‌شناسی دانشگاه تهران برپا شد. همچنین کارگاه آموزشی با محوریت آموزش از سوی علی مظفری، رییس مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت وزارت کار و رفاه اجتماعی و کارگاه آموزشی با بررسی جایگاه فناوری نانو در معدن و صنایع معدنی که مدرس آن علی‌عابدی، کارگزار ترویج صنعتی حوزه صنایع فلزی و معدنی بود، برپا شد. گفتنی است در این کارگاه‌ها شاهد حضور دانش‌آموختگان و فعالان حوزه معدن بودیم.

سهم بالای کشورهای توسعه یافته در مصرف مواد معدنی

در نمایشگاه بین‌المللی معدن، صنایع معدنی، ماشین‌آلات، تجهیزات و صنایع وابسته، کارگاهی با موضوع مسائل زیست‌محیطی برگزار شد. عضو هیات علمی دانشکده زمین‌شناسی دانشگاه تهران در کارگاه تخصصی توسعه پایدار معدنی و حفظ محیط‌زیست گفت: در حالی‌که امریکا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا مواد معدنی بسیاری دارند اما از واردکننده‌های عمده مواد معدنی هستند چرا که در این شرایط مانع تخریب محیط‌زیست می‌شوند و مواد معدنی را برای آینده حفظ می‌کنند.

به گزارش معدن‌نامه، سروش مدبری با بیان این مطلب اظهار کرد: جوامع در حال توسعه با ۸۵درصد جمعیت از ۱۵درصد مواد معدنی استفاده می‌کنند. در حالی‌که کشورهای توسعه‌یافته، سهم بالایی در مصرف مواد معدنی دارند. وی با اشاره به افزایش استفاده از مواد معدنی در زندگی امروزی، ادامه داد: مواد معدنی کاربردهای جدیدی در صنعت پیدا کرده و امروزه از بیشتر مواد معدنی استفاده می‌شود زیرا مصرف مواد معدنی با توسعه اقتصادی جوامع رابطه مستقیم دارد. این عضو هیات علمی دانشکده زمین‌شناسی دانشگاه تهران گفت: روی از مواد معدنی پرکاربرد است و کشورهای مختلف به‌ویژه کشورهای توسعه‌یافته استفاده زیادی از روی می‌کنند.

مدبری با اشاره به حجم بالای واردات مواد معدنی از سوی امریکا، اظهار کرد: امریکا با وجودی که دارای منابع خوب معدنی است اما از وارد کننده‌های عمده مواد معدنی به شمار می‌رود و تمامی عناصر معدنی را وارد می‌کند. یکی از سیاست‌های اتحادیه اروپا وارد کردن با اطمینان مواد خام از بازارهای بین‌المللی است.

وی تاکید کرد: ما باید به فکر بازچرخانی (برگرداندن مواد معدنی به چرخه) باشیم. به‌عنوان مثال در کشورهای توسعه یافته بتن را بازیافت می‌کنند که موجب ایجاد شغل جدید و نگه داشتن مواد معدنی برای آیندگان می‌شود. بنابراین با جمع‌آوری پسماندهای مواد معدنی و بازگرداندن آن به چرخه، نه تنها محیط‌زیست تخریب نمی‌شود بلکه ذخیره‌ای برای آیندگان است.

این استاد دانشگاه به چالش‌های معدنکاران و توسعه پایدار اشاره کرد و افزود: ازجمله چالش‌های معدنکاران می‌توان به تولید گازهای گلخانه‌ای، حذف آثار آلاینده‌های فعلی و قدیمی، فلزات سنگین، آثار اقتصادی، اجتماعی و توسعه جوامع محلی اشاره کرد. مدبری در بخش دیگر این کارگاه تخصصی اظهار کرد: تاکنون در کشور موردی نداشتیم که بعد از استخراج معادن باطله‌های معدن را جمع کرده باشند. جمع نکردن باطله‌های معدنی موجب می‌شود با کوچکترین بارانی آب همراه با فلزات سنگین راه بیفتد و به محیط‌زیست آسیب بزند. وی گفت: در کشور برای صادرات و واردات مواد معدنی تدوین استراتژی لازم است. درحالی که سیاست پایداری برای محیط‌زیست وجود ندارد. گاهی سازمان محیط‌زیست با ایجاد برخی معادن مخالفت می‌کند و پروژه متوقف می‌شود، راهکاری هم برای معدنکاری که دوستدار محیط‌زیست است، تدوین نمی‌کند.

آموزش ایمنی در معادن، ریسک معدنکاری را کاهش می‌دهد

در یکی دیگر از کارگاه‌های آموزشی دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران کان مین، به آموزش کارگران معادن و نیروهای فعال در معدن پرداخته شد. رییس مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت وزارت کار و رفاه اجتماعی با اشاره به بالا بودن احتمال بروز حادثه در معادن زغال‌سنگ مطرح کرد: معادن زغال‌سنگ دارای گاز متان هستند و ۴ تا ۱۵درصد امکان انفجار در آنها وجود دارد. با این حال، ۹۸درصد حوادثی که در حوزه معدن رخ می‌دهد با آموزش قابل پیشگیری است.

به گزارش معدن‌نامه، علی مظفری در دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران کان مین ۲۰۱۶، گفت: از نخستین فجایع معادن زغال‌سنگ می‌توان به ریزش معدن زغال‌سنگ چین در سال ۱۹۴۲م اشاره کرد که موجب کشته شدن ۱۵۴۹ نفر شد. آخرین حادثه نیز در سال ۲۰۱۴م در معدن سومای ترکیه رخ داد که تعداد کشته‌شدگان آن ۳۰۱ نفر بود.

او معتقد است اگر قانون طلایی ارتقای ایمنی و بهداشت کار در معادن شامل رهبری و مدیریت، شناسایی و ارزیابی ریسک، تعیین اهداف مدیریت ریسک براساس اولویت، به‌کارگیری روش‌های ایمنی، فناوری ایمن، صلاحیت افراد و کارگران به درستی اجرا شود، میزان حوادث مرگبار در معادن بسیار کاهش خواهد یافت. این استاد دانشگاه با بیان اینکه در ایران پس از بازبینی آیین‌نامه ایمنی در معادن، میزان حوادث معدنی کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته، گفت: برای رسیدن به استانداردهای بین‌المللی معادن کشور احتیاج به نوسازی تجهیزات و ماشین‌آلات داریم. وی افزود: ساختار برنامه‌ریزی برای ارتقای ایمنی در معادن شامل ۴ فاکتور قوانین، فناوری، کارگران و محیط است که باید هر یک از این عوامل به‌طور جداگانه برسی شود تا برنامه‌ریزی‌های لازم برای کاهش ریسک و افزایش ایمنی معادن به درستی انجام شود.

کاربردهای فناوری نانو در معدن و صنایع معدنی

در یکی از کارگاه‌های آموزشی در دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی معدن، صنایع معدنی، ماشین‌آلات، تجهیزات و صنایع وابسته (ایران کان‌مین۲۰۱۶) به کاربردهای فناوری نانو در بخش معدن و صنایع معدن پرداخته و بر اهمیت ترویج صنعتی حوزه صنایع فلزی و معدنی تاکید شد.

به گزارش معدن‌نامه کارگزار ترویج صنعتی حوزه صنایع فلزی و معدنی که مدرس کارگاه تخصصی کاربردهای فناوری نانو در بخش معدن و صنایع معدن بود، در این باره گفت: تصفیه و بازیابی آب با استفاده از نانو فناوری موجب کاهش هزینه تصفیه، حفظ مواد مغذی و استفاده از آب‌های غیرقابل استفاده می‌شود.

علی عابدی ادامه داد: با استفاده از نانو مواد و نانو فیلترها می‌توان مواد سمی را از آب فیلتر کرد. این مواد می‌تواند شامل فلزات سنگین، نیترات‌ها، فسفات‌ها و ترکیبات عالی باشد. بنابراین می‌توان از این فناوری برای تصفیه پساب‌ها و آب‌های زیرزمینی آلوده استفاده کرد. وی با اشاره به ترویج استفاده نانو در حوزه صنایع فلزی و معدنی تصریح کرد: یکی دیگر از کاربردهای نانو، کاهش ضریب اصطکاک و جلوگیری از فرسایش در تجهیزات معدن است. همچنین می‌توان از نانو برای پوشش عایق حرارتی به منظور کاهش مصرف انرژی در تجهیزات معدنی و سازه‌ها استفاده کرد. به گفته عابدی، استفاده دیگر از نانو در پوشش ضد باکتری برای جلوگیری از رشد قارچ و باکتری‌ها در معادن و محیط‌های بسته است.