از تیرماه امسال و همزمان با برگزاری مجمع بانک‌ها بود که نماد برخی از آنها در بورس بسته شد. با بسته شدن نماد، معاملات شرکت‌های بورسی در شرایط خاصی متوقف می‌شود و سهامداران نمی‌توانند به داد و ستد سهام این شرکت بپردازند، اما پس از خروج از وضعیت خاص و بازگشایی نماد شرکت، داد و ستد سهام آن از سر گرفته می‌شود.

این اتفاق در شرایطی برای بانک‌ها رخ داد که در سال جاری برگزاری مجامع عمده آنها نیز با حواشی همراه بود و موضوع انطباق صورت‌های مالی با استاندارد بین المللی (IFRS)  و همچنین اختلاف نظری که در این رابطه بین بانک مرکزی و سازمان حسابرسی وجود داشت موجب به تنفس خوردن و عقب افتادن مجامع آنها شده بود. با این حال در ادامه مجمع اکثر بانک‌ها بر گزار شد.

ماجرا از این قرار بود که با توجه به لغو تحریم ها و ورود بانک‌ها به عرصه بین الملل، باید با استاندارهای جهانی منطبق می‌شدند که از جمله مهم‌ترین آنها  همسان شدن صورت‌های مالی آنها با استاندارد (IFRS) بود که در بهمن ماه سال گذشته از سوی بانک مرکزی به بانک‌ها ابلاغ و تکلیف شده بود. این در حالی است که بانک‌ها در شرایطی می‌توانستند مجمع برگزار کنند که صورت‌های مالی شفاف و منطبق با این استاندارها داشته باشند. اما به دلیل تعلل برخی بانک‌ها در این مورد برگزاری مجمع آنها به تاخیر افتاد. از سویی دیگر در رابطه با بانک‌های دولتی و نیمه دولتی که موسسه حسابرسی آنها، سازمان حسابرسی محسوب می‌شود نیز برخی نظرهای متفاوت بین بانک مرکزی و سازمان حسابرسی وجود داشت که سرانجام با مذاکرات بین طرفین به نظر مشترکی رسیده و توافقاتی انجام شد.

بر این اساس قرار شد تا حسابرس مستقل و بازرس قانونی مربوطه، صورت‌های مالی موسسه اعتباری تحت حسابرسی خود را طبق استانداردهای حسابرسی ایران که از سوی سازمان حسابرسی تعیین شده و نیز برمبنای الزامات بانک مرکزی، مورد رسیدگی و اظهار نظر قرار دهد که این صورت‌های مالی در مجامع عمومی موسسه‌های اعتباری، مبنای تصمیم گیری قرار گیرد.

واکنش بورس و مجلس به بسته بودن نماد بانک‌ها

در حالی چند ماه از این ماجرا گذشته که هنوز نماد بسیاری از بانک‌ها در بازار سرمایه بسته بود و معاملات آن متوقف است. موضوعی که جدا از انتقاد سهامداران اخیر واکنش رئیس سازمان بورس را نیز به همراه داشته است.

شاپور محمدی در تازه ترین اظهارات خود ضمن اعلام اینکه علاقه‌ای به بسته بودن طولانی مدت نمادها ندارد، به این نیز اشاره کرده که بسته بودن نماد سه بانک در بازار سرمایه در راستای وظیفه نظارتی بانک مرکزی بوده است. وی این را هم گفته که در این رابطه مکاتباتی با مقامات مرتبط از جمله بانک مرکزی صورت گرفته که ان شاالله با تعیین تکلیفی که با بانک مرکزی خواهیم کرد بازگشایی آنها را پیگیری می‌کنیم.

در همین راستا پور ابراهیمی-رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس- نیز گفته که به نظر می‌رسد بخشی از تصمیمات به حوزه سازمان بورس محدود نمی‌شود و همان طور که در بحث بانکی یک اختلاف جدی بین سازمان حسابرسی و مجموعه بانک مرکزی بوده و در خصوص نحوه افشای اطلاعات صورت‌های مالی بانک‌ها نیز بین وزارت اقتصاد و بانک مرکزی اختلاف نظرهایی وجود دارد. این وضعیت بلاتکلیفی سرمایه گذاری است و باید در خصوص نمادهای بسته بتعیین تکلیفی صورت گیرد تا سرمایه گذار بتواند برای خرید و فروش سهم خود اقدام کند.

توضیح بانک مرکزی درباره بسته بودن نماد بانک‌ها

اما در این جریان پیگیری از بانک مرکزی درباره چرایی توقف معاملات بانک‌ها و بسته بودن نماد آنها در بورس و موضع بانک مرکزی در این رابطه، با توضیحاتی همراه بود.

بانک مرکزی اعلام کرد که پیش‌تر درباره صورت‌ها مالی بانک‌ها با سازمان حسابرسی اختلاف نظرهایی وجود داشت و سازمان حسابرسی صورت‌های مالی بانک‌ها را تایید نمی‌کرد ،اما به مرور توافقاتی انجام شد و بانک‌ها صورت‌های مالی خود را برای بانک مرکزی ارائه کردند که درنهایت سازمان حسابرسی نیز آنها را بررسی و تایید کرد.

بنابر توضیحات بانک مرکزی در شرایطی که نماد برخی بانک‌ها به دلیل عدم تایید صورت‌های مالی و الزامات نظارتی بسته شده بود در حال حاضر دیگر هیچ مانعی از سوی بانک مرکزی وجود نداشته و باز شدن نماد آنها بلامانع است. این در حالی است که از این پس باید سازمان بورس در رابطه با گشایش نماد بانک‌ها اقدام کند.

در شرایطی مسئولیت تصمیم‌گیری درباره باز شدن نماد بانک‌ها از بانک مرکزی سازمان بورس منتقل شده که به نظر می‌رسد با توجه به حجم بالای معاملات بانک‌ها در بورس این ملاحظه از سوی این سازمان وجود دارد که نماد بانک‌ها را به یکباره باز نکرده و به مرور در این باره اقدام کند که بازار دچار هرج و مرج نشود.

با این حال هنوز تعدادی محدود در حد یکی دو بانک هنوز برای شفاف سازی صورت‌های مالی و بر گزاری مجامع خود اقدام نکرده‌اند که این موضوع به خود بانک‌ها بر می‌گردد. در عین حال که در حال حاضر نماد برخی بانک‌ها از جمله پاسارگاد، تجارت، اقتصاد نوین، سرمایه، ایران زمین، گردشگری، صادرات، ملت، دی، پست بانک در بورس بسته است.