در این بین کارشناسان معتقدند بازار ارز در روزهای اخیر متاثر از عوامل متعدد از جمله کاهش تزریق درآمدهای پتروشیمی به بازار است. در این رابطه اما فعالان این صنعت معتقدند این‌طور نیست و پتروشیمی‌ها عامدانه نسبت به تزریق ارز خود به بازار جبهه‌گیری ندارند، بلکه تا حدی این موضوع ناشی از کاهش درآمدهای ارزی این گروه است. در این بین موضوع و نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد اثر افزایش نرخ ارز روی صنعت پتروشیمی، به خصوص عرضه‌های داخلی است که دو وجه مهم را در‌بر‌می‌گیرد؛ مساله اول حاکی از آن است که احتمالا به زودی با افزایش قیمت محصولات پتروشیمی مواجه هستیم و دلیل آن هم این است که یکی از اجزای اصلی فرمول محاسبه قیمت محصولات پتروشیمی نرخ ارز است و با بالارفتن این شاخص قیمت محصولات نیز بالا می‌رود و توان خرید برای بنگاه‌های پایین‌دست کم می‌شود و در این شرایط انتظار می‌رود در هفته آینده شاهد جهش قابل توجه در قیمت محصولات پتروشیمی نیز باشیم.از طرف دیگر با افزایش قیمت دلار تمایل برای صادرات محصولات افزایش می‌یابد و این موضوع هم سبب می‌شود عرضه محصولات این صنعت به بازارهای داخلی کم شود که اثر دوم ناشی از افزایش قیمت را در این گروه نشان می‌دهد.

دو چالش کاهش ارز پتروشیمی‌ها

رئیس اتحادیه صادر‌کنندگان نفت، گاز و پتروشیمی درخصوص اینکه برخی تحلیلگران بازار معتقدند یکی از دلایل نوسانات بازار ارز این است که پتروشیمی‌ها ارز خود را در بازار داخلی عرضه نمی‌کنند و دلایل این امر گفت: هزینه‌های تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی ریالی است و این گروه طبیعتا مجبور به پرداخت هزینه‌های خود به ریال و پول رسمی کشور هستند و بنابراین بحث تزریق ارز در قبال دریافت ریال به قوت خود باقی است تا بتواند هزینه‌های این بخش را تامین کند. به گفته سید حمید حسینی، نکته‌ای که در این میان باید به آن اشاره کرد این است که در برخی بازه‌های زمانی ارز‌آوری صنایع از جمله صنعت پتروشیمی کمتر است. به‌طور مثال اگر آمار صادرات کالا در 4 ماه اول سال جاری را با 4 ماه دوم سال بررسی کنیم می‌بینیم میزان صادرات در 4 ماه دوم کمتر از 4 ماه اول شده است. به تبع در پی این جریان ارز‌آوری کمتر می‌شود و شاید اینگونه به نظر برسد که پتروشیمی‌ها عرضه کمتری در بازارهای داخلی دارند.

دکتر حسینی علت کاهش عرضه در 4 ماهه دوم را هم این‌گونه بیان می‌کند: بخشی از علت این امر به بحث اورهال پتروشیمی‌ها و بخشی به بازار برمی‌گردد و به باور من این کاهش یا افزایش ارزش محصولات صادراتی این صنعت است که باعث می‌شود این شائبه به وجود بیاید که پتروشیمی‌ها و صادر‌کنندگان محصولات پتروشیمی عرضه‌ای به بازارهای داخلی ندارند.وی درخصوص اینکه افزایش اخیر نوسانات ارز می‌تواند روی عرضه‌های داخلی پتروشیمی‌ها اثرگذار باشد یا نه تصریح کرد: در شرایط فعلی پتروشیمی‌ها اجازه دارند با ارز آزاد کالای خود را عرضه کنند و از این نظر با مشکلی مواجه نیستند و به راحتی می‌توانند خود را با شرایط بازار تطبیق دهند و به عقیده من مشکلی درخصوص عرضه در این بازارها اتفاق نمی‌افتد.

حسینی در ادامه به بند قانونی درخصوص صادرات اشاره کرد و افزود: اخیرا قانونی برای مجتمع‌های پتروشیمی وضع شده که اگر طبق این قانون عمل نکنند با مشکل مواجه می‌شوند. وی تصریح کرد: این بند قانونی مبنی بر آن است که پتروشیمی‌ها کالا و محصولات خود را حتما باید در بورس کالا عرضه کنند و فقط در این صورت است که می‌توانند کالای خود را در صورت عدم خرید در بازارهای جهانی صادر کنند. رئیس اتحادیه صادر‌کنندگان نفت، گاز و پتروشیمی درخصوص افزایش اخیر بهای دلار و تاثیر آن بر بازارهای صادراتی محصولات این صنعت گفت: به‌طور قطع افزایش بهای دلار بر رتبه صادرات کشور اثر می‌گذارد و باعث بهبود این شاخص می‌شود و به‌طور حتم انگیزه صادراتی بیشتر خواهد شد. دکتر حسینی درخصوص مشکلاتی که صادر‌کنندگان درخصوص ورود ارز به کشور دارند، گفت: قطعا مشکلات زیادی برای صادر‌کنندگان در این مسیر وجود دارد، اما نکته قابل توجه این است که کدام صادر‌کنندگان در دوران تحریم راهکاری را از طریق صرافی‌ها، شرکت‌های خارجی یا افراد ثالث پیدا کرده‌اند، اما همگی مشکلات خود را حل کرده‌اند و به باور من مشکل عمده‌ای در این راه وجود ندارد.

وی تصریح کرد: در ماه‌های گذشته هم دولت اقداماتی انجام داده است که افزایش ارز مبادله‌ای و کم کردن از لیست کالاهایی که می‌توان از طریق ارز مبادله‌ای وارد کرد از جمله این کارها است. بنابراین این اقدامات باعث شده فشار بر ارز صادراتی افزایش پیدا کند و در پی این جریان در آبان ماه شاخص صادرات بیشتر از واردات شده است. حسینی می‌گوید: بخشی از این افزایش به نیازهای داخلی و بخش دیگر آن به واحدهایی که با قاچاق، کالا را وارد می‌کنند، بر‌می‌گردد و این موضوع نشانگر آن است که دولت سعی دارد از کانال رسمی و گمرک واردات کالا صورت گیرد.رئیس اتحادیه صادر‌کنندگان نفت، گاز و پتروشیمی تصریح کرد: این عوامل باعث شده که روی نرخ ارز فشار بیاید و البته بیانیه اخیر بانک مرکزی مبنی بر اینکه در شرایط کنونی سیاستی برای تک نرخی شدن ارز ندارد و سیاست‌های دولت که نمی‌خواهد کسب درآمدی از فروش ارز داشته باشد و برنده شدن ایران در جلسه اخیر اوپک باعث می‌شود که بازار ارز آرام‌تر شود.