امری که بسیاری از کارشناسان آن را به دلیل رشد اخیر قیمت‌ها در بازارهای جهانی و همچنین تقویت نرخ دلار طی دو هفته گذشته می‌دانند. دیروز شاخص کل پس از رشد یک‌درصدی در جریان معاملات روز سه‌شنبه، شاهد رشد 511 واحدی معادل 6/ 0 درصد و ورود به کانال 81 هزار واحدی پس از حدود 8 ماه بود (پیش از این شاخص در روزهای 11 و 14 فروردین در کانال 81 هزار واحدی قرار داشت).

پس از انتخاب ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا شاهد رشد چشمگیر قیمت‌ها در بازارهای جهانی بودیم. این موضوع که کارشناسان دلیل آن را به اتخاذ سیاست‌های اقتصادی ترامپ در راستای نوسازی زیرساخت‌های آمریکا نسبت می‌دادند، زمینه استقبال سهامداران از نمادهای وابسته به این کالاها را فراهم کرد. در همین راستا نیز بازار سهام ورود یک موج از خریداران را شاهد بودیم. هفته گذشته نیز افزایش نرخ دلار ورود این خریداران را تا حد زیادی تقویت کرد. به عبارت دیگر طی معاملات روزهای اخیر تحت تاثیر این بهبود قیمت در بازارهای جهانی و افزایش نرخ ارز شاهد ورود خریداران به بازار سهام بودیم.

در این میان با توجه به فاصله اندک ورود این سهامداران و رشد چشمگیر قیمت‌ها در دو روز گذشته، بسیاری از خریداران، دیروز با شناسایی سود فروشنده شدند موضوعی که در گزارش پیشین خود آن را پیش‌بینی کرده بود. (بخشی از این فروشندگان را سهامداران حقوقی تشکیل می‌دهند. این سهامداران مطابق با رفتار گذشته خود با رشد قیمت در گروه‌های کالایی به منظور کسب سود، به فروش سهام می‌پردازند). جمع‌آوری صفوف خرید این سهامداران در حالی صورت گرفت که دیروز شاهد ورود موج دومی از خریداران بودیم. به نظر می‌رسد یک بخش از خریداران موج دوم تحت تاثیر غلبه یک فضای هیجانی در پی رشد قیمت‌ها در دو روز اخیر وارد بازار سهام شده‌اند. نگاهی به حجم و ارزش معاملات نمادهای وابسته به بازارهای کالایی در جریان معاملات دیروز به خوبی گویای این مساله است. حجم و ارزش معاملات نمادهای وابسته به بازار جهانی نسبت به معاملات روزهای پیش از شروع این موج رونق، تا دو برابر افزایش را نشان می‌دهد. بخش دیگر خریداران این موج نیز به دلیل رشد قیمت دو روز پایانی هفته، معامله‌گران با ریسک‌پذیری بیشتری بوده‌اند. به هر حال باید توجه داشت ریسک‌ها در مورد دوام رشد قیمت‌های جهانی و نرخ ارز هر دو دسته از معامله‌گران را تهدید می‌کند. ضمن اینکه این معامله‌گران در قیمت‌های نسبتا بالاتری وارد معاملات شده‌اند و از این منظر نیز با یک ریسک مواجهند.

کارشناسان معتقدند کسب سود این سهامداران در کوتاه مدت محرک دیگری را می‌طلبد. محرکی همچون ادامه رشد قیمت‌ها در بازار‌های جهانی.

این کارشناسان می‌گویند: نسبت قیمت به درآمد سهام وابسته به بازارهای جهانی در شرایط کنونی در ارقام بالایی قرار دارد. از این رو برای اینکه در مقایسه با بازارهای رقیب در سطوح ارزنده‌ای قرار گیرند، به‌طور قطع تعدیل مثبت سودآوری این شرکت‌ها را می‌طلبد. از این رو اگر روند رشد قیمت‌ها در بازار‌های جهانی ادامه‌دار نباشد، موج دوم خریداران، نمی‌تواند دوام چندانی داشته باشد. در مورد تداوم رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی هر چند نمی‌توان با قاطعیت اظهار نظر کرد اما کماکان ریسک ریزش قیمت‌ها بیشتر از رشد است. سطوح قیمتی فعلی این کالاها از یک طرف و از طرفی دیگر سفته بازی چین دو عامل تهدیدکننده رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی به شمار می‌رود. نرخ دلار نیز هر چند در روزهای اخیر رشد شگفت‌انگیزی را تجربه کرده است، اما تداوم این رشد نیز بعید به نظر می‌رسد. از‌این‌رو هر چند دو عامل نرخ ارز و بهبود قیمت در بازارهای جهانی دو عامل بنیادی حمایتی از گروه‌های کالایی که بیش از نیمی از ارزش بازار سهام را در اختیار دارند، به شمار می‌روند، اما ریسک عدم پایداری در مورد این دو عامل را نیز نباید از نظر پنهان داشت.

رشد کالایی شاخص سهام

در جریان معاملات دیروز مشابه معاملات روز سه شنبه عمده نمادها با بیشترین تاثیر مثبت در محاسبه شاخص کل بر عهده نمادهای گروه فلزی- معدنی بود. در این راستا در صدر نمادها با بیشترین تاثیر بر شاخص «کگل» و «کچاد» قرار داشتند. نماد معاملاتی شرکت سرمایه‌گذاری امید نیز که سهام «کچاد» و «کگل» را در زیرمجموعه خود دارد، سومین نماد با بیشترین تاثیر مثبت در محاسبه شاخص کل بود. به نظر می‌رسد دلیل استقبال از این دو نماد، رشد قیمت شمش فولاد خوزستان در بورس کالا بوده است.

دوقلوهای سنگ‌آهنی بورس (چادرملو و گل‌گهر) نرخ فروش محصولات خود را بر مبنای درصدی از نرخ فروش شمش فولاد خوزستان محاسبه می‌کنند. روند صعودی قیمت شمش فولاد خوزستان در بورس کالا، می‌تواند منجر به افزایش نرخ فروش محصولات این دو شرکت شود(این دو شرکت عمده محصولات خود را به فولاد خوزستان می‌فروشند). نماد معاملاتی شرکت «فولاد خوزستان» نیز دیروز تحت تاثیر رشد قیمت شمش فولاد تولیدی خود در بورس کالا رشد چشمگیری را تجربه کرد. تا جایی که در پایان معاملات حدود 54 واحد در رشد شاخص اثر گذاشت. «فخوز» تحت تاثیر افزایش قیمت فولاد از ابتدای سال تا کنون در چند مقطع سود هر سهم خود را تعدیل مثبت داده است.

استقبال دوباره از «خودرو»

دیروز نماد معاملاتی شرکت ایران‌خودرو با رشد 7/ 4 درصدی مواجه شد. افت قیمت این سهم تا 270 تومان در پایان معاملات روز سه‌شنبه، توجه معامله‌گران را به این سهم جلب کرد. در این میان به نظر می‌رسد برخی سهامداران تحت تاثیر سیگنال‌ها از تحلیل‌های تکنیکال وارد این سهم شده‌اند، اما نمی‌توان شایعه در مورد فروش یکی از زیر مجموعه‌های این شرکت را از نظر پنهان داشت. دیروز شایعه‌ای درباره فروش بلوکی «خگستر» در بازار پیچید. در این باره یک منبع آگاه در مصاحبه با بورس‌پرس شایعه فروش بلوکی «خگستر» به مجموعه بانک پارسیان با قیمت 700 تومانی را رد کرد. این مقام آگاه افزود: با توجه به دارایی‌های گسترش‌سرمایه‌گذاری‌ایران‌خودرو، این شرکت برای ایران خودرو جایگاهی مهم دارد و چنین شایعه‌ای صحت ندارد.

از بانکی‌ها چه خبر؟

در گروه بانکی همچنان بانک‌های صادرات، ملت و تجارت متوقف هستند. بانک صادرات که مانند دو بانک دیگر، حدود ۵ ماه از تابلو معاملات بورس خارج است، امروز مجمع سالانه را برگزار می‌کند و مانند دو بانک دیگر منتظر بازگشت به بورس باقی می‌ماند. طبق تکلیف بانک مرکزی، دو بانک ملت و تجارت در مجمع سالانه خود زیان‌های سنگینی را شناسایی کرده‌اند و با انتشار گزارش عملکرد حسابرسی شده «وبصادر» مشخص شد این بانک نیز با زیان حدود 3/ 3 هزار میلیارد تومانی (34‌تومان‌به ازای هر سهم) مواجه شده است.

نرخ دلار و بورس تهران

ارزش دلار در برابر ریال در طول فعالیت دولت یازدهم در بازه 2900 تا 3500 تومانی نوسان می‌کرد. در روزهای اخیر اما این نرخ از مرز 3900 تومان نیز عبور کرد. همان‌طور که در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» اشاره شد، نرخ ارز برای شرکت‌های بورس تهران یک عامل بسیار مهم است. در اینجا می‌توان به تجربه سال 91 و 92 نیز اشاره کرد؛ جایی که تضعیف ارزش ریال در برابر دلار، اثری تصاعدی بر سودآوری اکثر صنایع بزرگ و مهم بورسی داشت. اثر نرخ دلار در شرکت‌های وابسته به نرخ ارز موجب بیشترین استقبال از نمادهای مزبور در بورس تهران شده است. این عامل می‌تواند در برآورد درآمدهای فروش و سودآوری شرکت‌ها (به خصوص صادرات محورها) اثر زیادی داشته باشد.

در بازار چه گذشت؟

نماگر بازار سهام کشور دیروز با رشد 6/ 0درصدی مواجه شد و در ارتفاع 81 هزار و 342 واحدی به کار خود پایان داد. به این ترتیب بازدهی این بازار از ابتدای سال تا کنون به 4/ 1درصد رسید. دیروز سهامداران بیش از یک میلیارد و 114 میلیون برگه سهم و حق تقدم را به ارزش بیش از 350 میلیارد تومان در بیش از 69 هزار نوبت معاملاتی دست به دست کردند. از این رقم 240 میلیارد تومان به معاملات خرد اختصاص داشت. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد حجم و ارزش معاملات نسبت به میانگین یک ماه گذشته به ترتیب رشد 30 و 40درصدی را تجربه کرده‌اند. دیروز همچنین بیشترین رشد قیمت به نام نماد معاملاتی شرکت‌های سیمان شمال، کشت و صنعت پیاذر، شیمی دارویی داروپخش، سیمان ارومیه، بیمه دانا، پتروشیمی شیراز و کاشی و سرامیک سینا ثبت شد. در مقابل نماد معاملاتی شرکت‌های قند پیرانشهر، سرما آفرین، قند قزوین، سامان گستر اصفهان، نیرو ترانس، بین‌المللی محصولات پارس و داده‌پردازی ایران در صدر جدول نماد‌ها با بیشترین کاهش قیمت قرار گرفتند. سرمایه‌گذاران برای خرید اوراق مشارکت شهرداری سبزوار، اوراق مشارکت کارکنان نفت، سهام گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو، کشت و صنعت پیاذر، فولاد آلیاژی ایران، تراکتورسازی ایران و ایران خودرو بیشترین صف خرید را ثبت کردند. در مقابل خروج سهامداران از واحدهای صندوق پارند پایدار سپهر، سیمان قائن، اوراق صکوک مرابحه سایپا، حق تقدم کاشی و سرامیک سینا، واحدهای صندوق پاداش سهامداری توسعه، اوراق مشارکت شهرداری مشهد و اوراق صکوک ساخت توسعه ملی بیشترین صفوف عرضه را در این نمادها تشکیل داد.