پس از چند پله رشد قیمت فولاد در بازار آزاد، روز گذشته شاهد اولین عقب‌نشینی جدی بهای این کالا بودیم. این در حالی بود که روز گذشته به جز قیمت‌های پیشنهادی از انبارهای مختلف، بهای پیشنهادی مصنوعات فولادی از کارخانه نیز کاهش یافت که رخداد مهمی در این بازار به شمار می‌آید و از تمایل تولیدکنندگان اصلی به کاهش قیمت‌ها خبر می‌دهد. این رویکرد را باید بسیار مهم ارزیابی کرد؛ زیرا نشان‌دهنده تبعیت فعالان برجسته بازار از شرایط و حجم تقاضاست یعنی با توجه به عقب‌نشینی خریداران، بازار باز هم به سمت و سوی طبیعی خود یعنی تقابل عرضه و تقاضا تغییر‌مسیر داده است. در روزهای اخیر شاهد بودیم که پس از یک گام بلند برای رشد قیمت‌ها، باز هم بازار فولاد به سمت کاهش نرخ‌ها حرکت کرد ولی مجددا با جهش قیمت دلار در بازار آزاد، مسیر این بازار تغییر کرده و با شتاب مضاعفی به سمت رشد قیمت‌ها متمایل شد. این وضعیت تا جایی پیش رفت که بهای مصنوعات فولادی حتی توانست رکورد 1800 تومانی را در بازار تهران شکسته و به قیمت‌هایی بالاتر دست یابد؛ اگرچه این سطح قیمتی شاید سقف روانی بازار فولاد تلقی شود؛ یعنی این بازار به‌صورت ناخودآگاه پس از لمس این سطح قیمتی، به سمت افت نرخ متمایل شد. البته روز گذشته قیمت‌ها در بازار تهران برای دومین روز پیاپی با ثبات نرخ رو‌به‌رو شد؛ ولی رفتار کلی بازار، به سمت افت قیمت‌ها و عقب‌نشینی خریداران به پیش می‌رود.

در روزهای اخیر شاهد بودیم که برخی از عرضه‌کنندگان شاید با موج سواری بر قیمت دلار، توانستند قیمت‌های پیشنهادی خود را افزایش دهند و تا حدودی بازار نیز با این رویکرد همراه شد زیرا انتظار برای بهبود بنیادین تقاضا و پایان یافتن رکود چند سال اخیر، در برخی از شواهد معاملاتی رخ نمایی کرده بود ولی هنوز برای مشاهده واقعیت‌های خروج از رکود، بسیار زود است. این در حالی است که نوسان بهای دلار در کنار تحریک محدود بازار مسکن و افزایش امیدواری‌ها نسبت به دورنمای بازار، سیگنال‌های مهمی برای بهبود بازار به شمار می‌آید ولی نمی‌توان این نکته را نادیده گرفت که این رخدادهای بنیادین، در بستری از زمان تاثیر خود را آنگونه که باید و شاید در رفتار قیمتی نشان می‌دهند و هنوز زمان تاثیرپذیری کوتاه‌مدت و سریع قیمت‌ها از تغییرات فعلی، بسیار زود است. از طرف دیگر رفت و آمد قیمتی و سقف‌شکنی نرخ‌ها و مجددا عقب‌نشینی خریداران و کاهش قیمت‌ها از سوی فروشندگان اصلی، به شدت به اعتماد بازار ضربه وارد کرده و رونق انتظاری را به تعویق می‌اندازد. رخدادی که در تعیین دستوری قیمت‌های پیشنهادی در روزهای اخیر شاید نادیده گرفته شده و همین مطلب می‌تواند کاهش مجدد قیمت‌ها را شتاب بخشد.

در هر حال واقعیت‌هایی همچون افزایش قیمت قراضه، رشد بهای شمش و افزایش هزینه تولید، مواردی است که بر رخدادهای بازار تاثیری واقعی بر جای می‌گذارد؛ ولی درک متقابل زنجیره تولید فولاد از واقعیت‌های تقاضا و سمت و سوی بازار آن هم در روزهای سرد سال، مطلب دیگری است که در صورت نادیده گرفته شدن آن، تمامی بخش بازارهای صنعت فولاد با دشواری‌های جدیدی رو به رو خواهند شد. با توجه به این موارد بهتر است فعالان برجسته صنعت فولاد قبل از اتخاذ تصمیماتی مهم، بخش‌های مختلف این بازار مخصوصا واقعیت‌های تقاضا و حجم نقدینگی وارد شده به بازار را با دقت و صراحت بیشتری رصد کرده تا از رفت و برگشت‌های قیمتی حتی‌المقدور جلوگیری شود؛ زیرا در این بین، اعتماد بازار است که سلاخی خواهد شد.

اعتماد در بازار نکته‌ای نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت؛ زیرا بخشی از دره‌های رکود در سال‌های اخیر، به دلیل کاهش اعتماد بخش خصوصی به واقعیت‌های اقتصادی محقق شده تا جایی که حتی بحران اقتصادی و رکود متعاقب آن در سال 2008 به بحران اعتبار مشهور شده که در صورت بی‌اعتمادی و دقیق‌تر بی‌اعتباری رخدادهای اقتصادی، بروز فازی جدید از رکود، چندان هم دور از ذهن نیست. این در حالی است که قیمت‌های بالای فعلی در غالب مصنوعات فولادی خود به اندازه کافی می‌تواند به فرار تقاضا منجر شود. حال در شرایطی که نگرانی از سقوط قیمت‌ها، چهره خشن و خطرناکی از بازار را ترسیم کرده، شاید تلاش برای بازگشت اعتماد از ثبات قیمت‌ها هر چند با تجربه یک گام عقب‌نشینی قیمت‌ها، بتواند استراتژی درستی باشد که می‌تواند بخش‌های مختلف بازار را در سطوح گوناگون،‌ در سطح قیمتی که برای همه مفید و سودآور باشد، قرار دهد. درخصوص واقعیت‌های بازار باید به وجود حجم خریدهای انباری اشاره کرد که اگرچه موجودی آنها در مقایسه با حجم تولیدات واحدهای بزرگ محدود باشد؛ ولی در شرایط تقاضای ضعیف فعلی، همین عرضه‌ها می‌تواند بخشی از تقاضای بازار را تامین کند که پتانسیل بازارسازی را نیز محدود خواهد ساخت. در ابتدای هفته جاری به این واقعیت اشاره کردیم، ولی بدنه بازار توجه چندانی به این سیگنال دوگانه نداشت و تنها منافع وجود تقاضای واسطه‌گری را مورد توجه قرار داد و از مضرات آن چشم‌پوشی کرد. در هر حال به نظر می‌رسد رشد قیمتی روزهای اخیر بالاتر از کشش بازار است ممکن است انتظار از بهبود معاملات و رونق بنیادین بازار را با تضعیف اعتماد خریداران تحت الشعاع قرار دهد. تقویت حجم صادرات را می‌توان نکته دیگری در روند عمومی بازار تلقی کرد که خود سیگنالی حمایتی از بازار تلقی شده یعنی با محدود ساختن عرضه از سوی کارخانه‌های بزرگ، مدیریتی باطنی را در بازار ایجاد کرده که می‌تواند از روند کلی معاملات و قیمت‌ها حمایت کند.