شیرین‌برگ یا استویا گیاهی از تیره کاسنیان است که برگ‌های آن بمب شیرینی طبیعی به شمار می‌روند. استویا بومی آمریکای جنوبی است و تاب سرما را ندارد. گیاه شیرین‌برگ، شیرین‌کننده است و جایگزین بسیاری خوبی برای شکر محسوب می‌شود چرا که هیچ کالری به غذا اضافه نمی‌کند. این گیاه به طور معمول برای بهتر کردن طعم دارو، نوشابه و چای استفاده می‌شود. گیاه شیرین‌برگ به طور وحشی در سرزمین‌های بلند مناطق مرزی بین برزیل و پاراگوئه می‌روید و در آن مناطق به گیاه «برگ عسلی» (honey leaf) معروف است.

به دلیل خاصیت شیرین کنندگی و درمانی شیرین‌برگ، این گیاه به شدت از نظر اقتصادی مورد توجه قرار دارد. ژاپن اولین کشور آسیایی بود که در سال 1970 از استویوزاید به عنوان شیرین کننده در صنایع غذایی و دارویی استفاده کرد. پس از آن کشت استویا در چین، مالزی، سنگاپور، کره جنوبی، تایوان و تایلند گسترش یافت. این گیاه در آمریکا، کانادا و اروپا نیز رشد می‌کند. شیرین‌برگ مناسب مناطق جنوبی ایران و نیز شرایط کشت گلخانه‌ای است. شیرینی قند حاصل از دانه این گیاه 250 تا 300 برابر دیگر گیاهان قندآور چون نیشکر و چغندر قند و میزان قند موجود در آن 150 برابر آنهاست. در اصفهان به روش کشت بافت تکثیر شده و بسرعت وارد صنعت گزسازی گردیده است. این قند جایگزین مناسبی برای شیرین کننده‌های مصنوعی چون آسپارتام، سدیم ساخارین و سیکلامات بوده چون قابلیت جذب کمتری دارد به کاهش قند خون و فشار خون یاری رساند.

آشنایی با جلبک اسپرولینا یا طلای سبز

پس از استویا باید با اسپرولینا آشنا شوید. اسپیرولینا یک جلبک به رنگ سبز تیره و حاوی با میزان زیادی ویتامین و مواد معدنی است و به معدن طلای غذایی شهرت دارد. آزتک‌ها از همان اوایل قرن بیستم از این جلبک استفاده می‌کردند و سپس از سال 1970 آوازه‌ی آن به بیشتر کشورهای دنیا رسید. در سال 1979 نخستین شرکت‌های تولیدکننده‌ی محصولات غذایی پای این جلبک را به آمریکا باز کردند. امروزه ایالات‌ متحده‌ آمریکا، چین، تایلند، ویتنام، هند، مکزیک و شیلی جزو بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های این جلبک هستند. خوشبختانه کشت این جلبک در ایران نیز شروع شده است.

اسپیرولینا حاوی حدود 70 درصد پروتئین است و به همین دلیل جلوی احساس گرسنگی را می‌گیرد. در واقع مانند یک ضداشتها عمل می‌کند. به عقیده‌ی متخصصان پروتئین‌ها باعث افزایش سرعت ارسال احساس سیری به مغز می‌شوند و همین امر هم به کنترل وزن کمک می‌کند. ترکیبات دیگر این جلبک مانند تریپتوفان‌ها که در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شوند برای پوست ما فوق‌العاده‌اند. بتاکاروتن به خصوص برای پیشگیری از خشکی پوست موثر است. در سال 2006 محققان تأثیر اسپیرولینا را روی تقویت بافت‌های بدن به اثبات رساندند. در واقع این جلبک علاوه بر کمک به لاغری، مراقب پوست و بافت‌های بدن نیز خواهد بود.

امید نگینی یکی از برگزیدگان همایش طلایه داران اقتصاد مقاومتی است که در رشته صنایع غذایی و گیاهان دارویی تحصیل کرده است. این فعال اقتصاد مقاومتی با استفاده از استویا و اسپرولینا توانسته اختراعات مهمی در صنعت تولید شیرینی جات به ثبت برساند و آرد، شکر و گلوکوز را به طور کامل از چرخه تولیداتش کنار بگذارد. او درباره نحوه ورودش به عرصه تولید شیرینی جات ارگانیک و رژیمی، می‌گوید: «من در مقطع کاردانی در رشته صنایع غذایی و در مقطع کارشناسی در رشته گیاهان دارویی تحصیل کردم. بعد از اتمام تحصیل به این فکر افتادم که با تلفیق دانسته‌هایم در این دو رشته، محصولات جدیدی تولید کنم و از این طریق درآمد داشته باشد. تولید شرینی جات گیاهی از این ایده آغاز شد و ابتدا مجوز مشاغل خانگی را دریافت کردم. سپس یک شرکت دانش بنیان ثبت کردم و به مرور کار را گسترش دادم، در حال حاضر در مرحله تولید صنعتی شیرینی‌جات گیاهی هستم.»

تولید محصولات فراسودمند و گیاهی

آقای نگینی می‌افزاید: «حوزه فعالیت شرکت دانش‌بنیان ما تولید محصولات غذایی فراسودمند، گیاهی و بدون قند برای بیماران دیابتی و سیلیاکی است. ما با تحقیقات و آزمایش‌های متعدد توانستیم در انواع شیرینی جات اصلاح فورمولاسیون را اعمال کنیم و شکر، آرد و گلوکوز را از چرخه تولید شرینی حذف کنیم. این در حالی است که اگر از یک قناد شکر، آرد و کلوگوز را بگیریم، هیچ شیرینی نمی‌تواند تولید کند زیرا بافت همه شیرینی‌ها را این سه محصول تشکیل می‌دهند.»

امید نگینی و همکارانش در شرکت سلامت گستران آرایان توانسته‌اند اختراعاتی چون سوهان بدون شکر داریم، شیرینی لوز غنی شده با گیاهان دارویی معطر و گز بدون قند را به ثبت برسانند و تجاری‌سازی کنند. او در این‌باره خاطرنشان می‌کند: «ما از گیاه استویا به عنوان شیرین‌کننده طبیعی و گیاهی جایگزین استفاده کردیم. برگ خشک این گیاه 300 برابر شیرین‌تر از شکر است اما مضرات آن را ندارد و برای بیماران دیابتی مفید است. برای غنی سازی محصولات و افزایش ارزش غذایی آن‌ها هم از جلبک دریایی اسپرولینا استفاده کردیم که 78 درصد وزن آن را پروتئین و 18 درصد وزن آن را اسید‌های آمینه تشکیل می‌دهد و سرشار از آهن است.»

از صفر شروع کردیم

این فعال اقتصاد مقاومتی، اظهار می‌کند: «ما کار را از صفر و از درون منزل شروع کردیم و هیچ سرمایه کلانی در اختیار نداشتیم. البته وام 30 میلیون تومانی بسیج سازندگی کمک قابل ملاحظه‌ای برای ما بود. در حال حاضر در کارگاه صنعتی برای 10 نفر شغل ایجاد کرده‌ایم و 20 نفر هم به صورت پاره وقت با ما همکاری دارند. نمایندگی‌های فروشمان هم در شهر‌های مختلف کشور فعال هستند. بخش عمده ای از فروش محصولات با استفاده از اینترنت و فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی تسهیل می‌شود. محصولات به خوبی فروش می‌روند و بازار خوبی دارند اما این حوزه ظرفیت بسیار زیادی برای کار دارد.» او می‌افزاید: «ما با دست خالی شروع کردیم اما امروز همه تجهیزات تولید صنعتی از قبیل دستگاه داغ زدن، پیلوپک، شیرینی پک، تجهیزات آزمایشگاهی برای عصاره‌گیری و اسانس‌گیری و محیط پرورش جلبک اسپرولینا را به طور کامل در اختیار داریم. هدف‌گذاری اصلی مان صادرات است و در حال برنامه‌ریزی برای آن هستیم.»