هیات ایرانی به سرپرستی حمیدرضا عراقی، معاون وزیر نفت که صبح امروز و پس از اصرار ترکمنستانی‌ها بر مواضع زیاده خواهانه این کشور، در هماهنگی با وزیر نفت مذاکرات را ترک کرده و درحال بازگشت به ایران بود، با اصرار ترکمنستانی‌ها از فرودگاه باز گردانده شد تا با پذیرفته شدن شرایط ایران، زمینه برای امضای توافق دوجانبه بار دیگر فراهم شود.

گفته می شود توافق دو کشور برای تایید نهایی توسط رییس جمهوری ترکمنستان در اختیار این مرجع قرار گرفته و درصورت تایید نهایی، امشب توافق گازی جدید ایران و ترکمنستان امضا خواهد شد.

در این صورت ترکمنستان مقید خواهد بود که جریان صادرات گاز به ایران به هیچ وجه با وقفه مواجه نشود.

مذاکرات دو  کشور که از چهارشنبه شب آغاز شده بود و تا پنجشنبه شب به طول انجامید درنهایت به حصول توافق منجر شد، اما طرف ترکمن صبح جمعه به جای امضای توافق صورت گرفته، باردیگر برمواضع اولیه خودتاکید کرده بودکه هیات ایرانی نیز با نپذیرفتن این شرایط مذاکرات را ترک کرد.

ترکمنستان مبلغی را به عنوان بدهی در دولت گذشته مطرح می‌کند و خواستار دریافت یک‌جای این مبلغ است، این در حالی است که از زمان آغاز به کار این دولت، حساب گاز دریافتی به طور کامل پرداخت شده است و اکنون نیز هیات ایرانی پذیرفته بود که میزان بدهی مورد ادعای ترکمنستان را پس از تایید در نهادی بین‌المللی به صورت تقسیط شده پرداخت کند که ترکمن‌ها ابتدا این شرایط را پذیرفتند، اما درنهایت بار دیگر بر مواضع اولیه خودتاکید کردند که منجر به ترک مذاکرات ازسوی هیات ایرانی شد.

بدعهدی همسایگان شمالی کشورمان در فروش گاز به ایران علاوه بر دولت، صدای اعتراض مجلس نشینان را هم بلندکرده است. به طوریکه فریدون حسنوند، رییس کمیسیون انرژی مجلس، تهدید دولت ترکمنستان (ترکمن‌گاز) در موضوع قطع گاز به ایران را خلاف تعهدات عرف دیپلماتیک دانسته و بهروز نعمتی عضو دیگر این کمیسیون نیز اعلام کرده است امکان قطع واردات گاز از ترکمنستان وجود دارد.

واردات گاز از ترکمنستان از زمانی آغاز شد که ایران با وجود دارا بودن بزرگترین ذخایر گازی، به دلیل به بهره‌برداری نرسیدن کامل این ذخایر همواره با آغاز فصل سرما به دلیل افزایش مصرف گاز در بخش خانگی دچار مشکلاتی از قبیل قطع و یا افت فشار گاز دردیگر بخش‌ها می‌شد و برای آنکه مشکلی در مناطق شمالی کشور ایجاد نشود قرارداد واردات گاز از ترکمنستان را امضاکرد.

قراردادی که باعث شده ترکمن‌ها هر سال با آغاز سرما، لرزه به تن کشورمان و به خصوص مناطق شمالی آن بیاندازند و تهدید کنند که شیر گاز خود را با هدف افزایش قیمت روی ایران می‌بندند.

باید گفت سناریوی بازوبسته کردن شیر گاز ترکمنستان روی ایران از زمستان سال ۸۶ دنباله دار شد که ترکمن‌ها در شرایط بحرانی دست به کار شده و خواسته‌های غیرمعقولی برای تامین گاز دراوج سرما مطرح کرده ومتاسفانه به هدف خود نیز رسیده بودند، ازآن سال به بعد نیز چندین بار تلاش خود را کردند که درشرایط سخت دست کشورمان را درپوست گردو بگذارند و درخواست‌های غیرمعقولی را مطرح کنند که البته چندان موفق نبودند.

داستان غیرمنطقی این سناریو مجددا امسال ازسوی ترکمن‌ها مطرح شد و شنیده‌ها حاکی از ادعای ترکمنستان برای پرداخت ۲ میلیارد دلار ازسوی ایران بابت مابه‌التفاوت افزایش قیمت گاز وارداتی از این کشور حکایت می‌کرد، اما این درحالی است که قراردادهای خرید و فروش گاز قراردادهای بلندمدتی هستند که موارد اختلاف طرفین درآن صرفا ازطریق مراجعه به داور مرضی الطرفین امکانپذیر است و این روش معمول نیست که همزمان با اوج نیاز کشورخریدار، فروشنده به نوعی اقدام به مطرح کردن شرایط غیرمنطقی وغیرقانونی کند.

وزارت نفت در این راستا برخی رفتارهای طرف ترکمن را برخلاف چارچوب قرارداد و برخلاف روح معاضدت، حسن همجواری وهمکاری دو کشور دانسته وعملا تصریح کرده است که درصورت عمل نکردن آنها به تعهداتشان آن را مصداق پیمان شکنی و موجب فسخ دائم قرارداد تجارت گاز با این کشورخواهد دانست.

شواهد و قرائن حاکی ازآن است که تمهیدات لازم برای تامین سوخت زمستانی به‌ویژه دراستان‌های شمالی صورت گرفته و این اطمینان وجود دارد که با همکاری مردم مشکلی برای تامین سوخت زمستانی وجود نخواهد داشت.