خبرگزاری رویترز بر اساس داده‌های به دست آمده از ردیابی نفتکش مدعی شد با افزایش واردات میعانات گازی کره جنوبی از قطر، صادرات میعانات ایران به این کشور کاهش یافته است. بنابراین ایران در بازار کره‌جنوبی قافیه را به قطر باخته است. این ادعا در حالی از سوی خبرگزاری رویترز مطرح شده است که بررسی‌ها از آمار منتشر شده از سوی نشریه بین‌المللی میس(mees) درباره میزان واردات نفت خام و میعانات گازی کره‌جنوبی در سال 2016 نشان می‌دهد، ایران نه تنها قافیه را به قطر نباخته است، بلکه با رشد چشمگیر صادرات نفت به کره جنوبی بخش مهمی از بازار نفت قطر در این کشور را به خود اختصاص داده است. در واقع با رفع تحریم‌های غرب علیه ایران، میزان صادرات نفت‌خام و میعانات گازی کشور به کره‌جنوبی بیش از 144 درصد رشد کرده است و در عین حال قطر افت صادرات 91 هزار بشکه‌ای نفت‌خام و میعانات گازی به این کشور را تجربه کرده است.

بررسی آمار نشان می‌دهد که بین سه کشور قطر، روسیه و امارات که در سال 2016 همزمان با افزایش صادرات نفت ایران با کاهش صادرات به کره‌جنوبی مواجه شده‌اند، قطر بیشترین افت صادرات را تجربه کرده است. بنابراین، برخلاف ادعای خبرگزاری رویترز قطر در بازار نفت کره جنوبی بیشترین آسیب را از رفع تحریم‌های ایران و بازگشت کشورمان به بازارهای جهانی دیده است. در این میان وزارت نفت نیز ادعای خبرگزاری رویترز را بی‌پاسخ نگذاشت. به گزارش سایت خبری وزارت نفت، وزارت نفت با رد خبر کاهش صادرات میعانات گازی ایران به کره‌جنوبی، اعلام کرد سئول همچنان مشتری بزرگ میعانات گازی ایران است. بر اساس این گزارش، صادرات میعانات گازی ایران به کره جنوبی در ماه جاری نه تنها کاهش نیافته، بلکه رشد نیز کرده است.

وزارت نفت پاسخ می‌دهد

خبر‌گزاری رویترز روز جمعه اعلام کرد یک منبع آگاه از برنامه اولیه بارگیری نفتکش‌های ایران گفته است، صادرات میعانات ایران در ماه جاری میلادی(ژانویه) با 17 درصد کاهش به پایین‌ترین رقم در 5 ماه اخیر خواهد رسید. بر اساس این گزارش، میزان بارگیری میعانات ایران در ماه ژانویه به 385 هزار بشکه در روز خواهد رسید، در حالی که این رقم برای ماه دسامبر 462 هزار بشکه برآورده شده بود. صادرات میعانات گازی ایران در ماه اکتبر 2016 به 560هزار بشکه در روز رسید که رکورد بی‌سابقه‌ای محسوب می‌شود. این ادعا در حالی از سوی رویترز مطرح می‌شود که سیدمحسن قمصری، مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران در گفت‌و‌گویی با تایید جوابیه وزارت نفت مبنی بر اینکه میزان صادرات میعانات گازی کاهش نداشته است، گفت: ایران هیچ محموله‌ای روی آب‌های بین‌المللی ندارد. به گفته وی محموله‌های موردنظر از مخازن ذخیره‌سازی که ایران در چین اجاره کرده، تامین شده است. در واقع در دوره پسابرجام به دلیل افزایش صادرات و همچنین تغییر نوع صادرات تصمیم گرفته شد مخازن تخلیه شود. بنابراین این مخازن تخلیه شده و به خریداران تحویل داده شدند.

قمصری پیش از این در گفت‌وگو با هفته‌نامه تجارت‌فردا اعلام کرده بود که صادرات میعانات گازی ایران به 700 هزار بشکه در روز رسیده است. وی با تاکید بر اینکه میزان صادرات میعانات کشور بیش از میزان تولید آن است، اعلام کرد که بخشی از صادرات میعانات گازی از ذخایر روی آب تامین می‌شود.رویترز در خبر روز جمعه اعلام کرده بود که عامل اصلی کاهش صادرات میعانات گازی ایران کاهش خرید کره جنوبی است، چراکه کره جنوبی در ماه جاری حدود 111 هزار بشکه از ایران میعانات خریداری کرده است که پایین‌ترین رقم ظرف 6 ماه اخیر است، همچنین حدود نیمی از مقدار خریداری شده در ماه دسامبر (202 هزار بشکه در روز) است. اما روز گذشته وزارت نفت به رد این ادعای خبرگزاری رویترز پرداخت. وزارت نفت اعلام کرد که مبنای گزارش رویترز رصد عبور کشتی‎ها از تنگه هرمز بوده، در حالی که ایران پیش از این چند سوپر نفتکش مملو از میعانات گازی در دریاهای آزاد و در نزدیکی چین مستقر کرده است و بخشی از فروش میعانات گازی صادراتی ایران از این محموله‎ها تامین شده است. سه شرکت کره جنوبی در ماه دسامبر در مجموع ١١ میلیون بشکه میعانات گازی از ایران خریداری کردند تا این کشور آسیایی همچنان بزرگترین دریافت‌کننده میعانات گازی ایران باشد. همچنین وزارت نفت اعلام کرد که متوسط صادرات روزانه میعانات گازی ایران در سال 2016 حدود 611/5 هزار بشکه بوده است.

افزایش صادرات نفت ایران به کره جنوبی

اما آنچه که موجب جلب توجه خبری که رویترز منتشر کرد، شد، گرفتن جای ایران در بازار کره جنوبی از سوی قطر بود. در این خبر آمده بود که در پی افزایش واردات کره جنوبی از قطر، این کشور میعانات گازی کمتری از ایران خریداری کرده است، اما روز گذشته وزارت نفت با رد این ادعا اعلام کرد که قطر توان رقابت با ایران در این زمینه را ندارد. ایران و قطر بزرگترین صادرکنندگان میعانات گازی جهان محسوب می‌شوند و هر دو در میدان گازی پارس جنوبی که بزرگترین میدان گازی جهان است، مشترک هستند. از آنجا که قطر زودتر از ایران در این میدان سرمایه‌گذاری کرده، سال‌ها است که بیش از ایران از این میدان گاز برداشت می‌کند و به تبع نسبت به ایران میعانات گازی بیشتری نیز استخراج می‌کند. ایران روزانه حدود40 هزار شبکه میعانات گازی از میدان گازی مشترک پارس جنوبی برداشت می‌کند. از این‌رو ایران و قطر در برداشت گاز و میعانات گازی با یکدیگر رقابت دارند و به گفته وزیر نفت برداشت از پارس جنوبی و رقابت با قطر به مساله ملی بدل شده است. این موضع باعث شد که خبر رویترز بیش از آنچه که باید مورد توجه قرار گیرد.

با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که ایران در سال 2016 بخش مهمی از بازار میعانات گازی قطر در کره جنوبی را به خود اختصاص داده است. داده‌های منتشر‌شده از سوی نشریه میس(mees) نشان می‌دهد، ایران در سال 2016 چهارمین صادرکننده بزرگ نفت و میعانات گازی به کره‌جنوبی بوده است. بر اساس این گزارش متوسط صادرات روزانه نفت ایران به کره جنوبی در سال 2016 نسبت به سال پیش از آن 164/5 هزار بشکه معادل 144 درصد افزایش یافته و به 278/8 هزار بشکه رسیده است. این کشور در سال 2016 به‌طور میانگین روزانه 2/880 میلیون بشکه نفت و میعانات گازی وارد کرده است. عربستان، کویت، عراق، ایران، امارات، قطر و روسیه 7صادرکننده بزرگ نفت به کره جنوبی محسوب می‎‌شود. ایران در سال 2015 با صادرات روزانه 114/3 هزار بشکه بعد از روسیه و در جایگاه هفتم تامین‌کننده نفت کره جنوبی قرار داشت، اما در سال 2016 به دنبال رفع تحریم‌های غرب، صادرات خود را افزایش داده و در میزان صادرات نفت به کره جنوبی، روسیه، قطر و امارات را پشت سر گذاشته است.

در حالی که خبرگزاری رویترز در خبر روز جمعه خود مدعی شد که قطر در ماه جاری گوی سبقت را از ایران ربوده و کره جنوبی با کاهش واردات میعانات از ایران واردات خود از قطر را افزایش داده است؛ اما داده‌ها نشان می‌دهد که در بازار نفت کره جنوبی بیشترین آسیب از رفع تحریم‌ها و افزایش صادرات ایران را قطر و روسیه دیده‌اند. در واقع بر اساس آمار منتشر شده از سوی نشریه میس در حالی واردات کره جنوبی از ایران در سال 2016 رشد 144درصدی داشته است که همزمان این کشور واردات خود از قطر را بیش از 91هزار بشکه معادل 29/2 درصد کاهش داده است. در این سال واردات کره از روسیه نیز 55 هزار بشکه معادل 32 درصد کاهش یافته است. اما نگاهی جزئی‌تر به آمار میس نشان می‌دهد میزان صادرات نفت ایران به کره جنوبی در ماه دسامبر(آخرین ماه سال میلادی) بیش از مقدار متوسط در سال 2016 بوده است. در ماه گذشته میلادی ایران روزانه 364/8 هزار بشکه به کره نفت صادر کرده؛ در حالی که در دسامبر سال 2015 این مقدار حدود 57/3 هزار بشکه بوده است. بنابراین در ماه دسامبر 2016 میزان صادرات نفت ایران به کره جنوبی نسبت به مدت مشابه سال قبل 536 درصدی داشته است. همچنین پیش از تشدید تحریم‌های غرب علیه ایران، کره جنوبی از ایران حدود 250 هزار بشکه در روز نفت وارد می‌کرده است. در واقع ایران در حال حاضر بیش از مقدار قبل از تحریم‌ها به این کشور نفت و میعانات گازی صادر می‌کند.