تحلیل آمارها نشان می‌دهد، اگرچه صادرکنندگان برای ارتقای صادرات غیرنفتی کشور تلاش کرده‌اند، اما در مقابل واردات کشور نیز در مدت مذکور، نسبت به مدت مشابه سال گذشته، با رشد بیش از 3 درصدی به لحاظ ارزشی روبه‌رو بوده است. در مجموع عملکرد تجاری کشور، گویای سبقت گرفتن صادرات از واردات و تداوم تراز تجاری مثبت است.

مطابق آمارها، مجموع ارزش دلاری تجارت خارجی ایران در مدت مذکور، به ۷۰ میلیارد و ۲۵۲میلیون دلار رسیده که این امر نشان می‌دهد تجار ایرانی، ۳میلیارد و۸۱۴ میلیون دلار بیشتر از سال گذشته با سایر کشورها تجارت داشته‌اند که نشان‌دهنده بزرگ‌ترشدن تجارت خارجی ایران در مدت یاد شده است. از سوی دیگر آمارها نشان می‌دهد که مقاصد عمده صادراتی کشور، بدون تغییر 5 کشور «چین، امارات‌متحده عربی، عراق، ترکیه و کره‌جنوبی» به‌شمار می‌رود.

این در حالی است که آمارها نشان می‌دهد در مدت زمان مذکور صادرات ایران به ترکیه و امارات‌متحده‌عربی با افت همراه بوده است. در مقابل کشورهای عمده وارد‌کننده کالا به ایران، به‌ترتیب «چین، امارات‌متحده‌عربی، کره‌جنوبی، ترکیه و آلمان» هستند که تحلیل آمارها نشان می‌دهد که واردات ایران از 4 کشور «چین، امارات‌متحده‌عربی، کره‌جنوبی و ترکیه» با افت روبه‌رو بوده، اما در مقابل حجم واردات ایران از تنها شریک تجاری اروپایی خود یعنی آلمان با رشد مواجه بوده است.

جزئیات کارنامه تجارت

کارنامه عملکردی تجارت خارجی کشور در 10 ماه منتهی به دی 1395، حاکی از این است که صادرات غیرنفتی ایران از نظر وزنی به 102 میلیون و 43 هزارتن به ارزش ۳۵ میلیارد و ۲۷۰ میلیون دلار رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، با رشد 37/8 درصدی مواجه بوده است. این در حالی است که مطابق آمارها، واردکنندگان توانسته‌اند در همین مدت، 27 میلیون و 555 هزارتن به ارزش 34میلیارد و ۹۸۲ میلیون دلار کالا وارد کشور کنند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 21/3 درصد رشد را از نظر ارزشی و افت نزدیک به 3 درصدی را از نظر وزنی داشته است. البته روند تجاری کشور همچنان نشان از تداوم تراز تجاری مثبت دارد به‌طوری که تراز تجاری کشور به مثبت ۲۸۸ میلیون دلار رسیده است.

همچنین براساس آمار منتشر شده، ارزش دلاری تجارت خارجی ایران در 10 ماه منتهی به دی 1395، ۷۰میلیارد و ۲۵۲میلیون دلار ثبت شده است. مطابق آمار گمرک، در 10 ماه منتهی به دی 95، «محصولات پتروشیمی» از نظر وزنی 23 میلیون و 966 هزارتن به ارزش 10میلیارد و 880 میلیون دلار با سهم نزدیک به 31 درصد از نظر ارزشی از کل حجم صادرات را به خود اختصاص داده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزشی با رشد نزدیک به 2 درصد مواجه بوده است.همچنین حجم صادرات «میعانات گازی» در مدت مذکور، از نظر ارزشی معادل 6 میلیارد و 26 میلیون دلار گزارش شده که از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد نزدیک به 60 درصد مواجه بوده است. سهم میعانات گازی از کل حجم صادرات کشور از نظر ارزشی 17 درصد گزارش شده است.

از سوی دیگر، میزان صادرات «گاز طبیعی» در مدت مذکور، به لحاظ وزنی 8 میلیون و 832 هزارتن و از نظر ارزشی یک میلیارد و 952 میلیون دلار گزارش شده که نسبت به آمار ماه قبل تفاوتی را در صادرات این بخش شاهد نیستیم، به‌طوری که حتی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حجم صادرات در این بخش، اگرچه به لحاظ وزنی با رشد بیش از 51 درصدی مواجه بوده اما از نظر ارزشی افتی نزدیک به 9 درصد داشته است. براساس آمارها، سهم صادرات گاز طبیعی از حجم کل صادرات کشور، 53/5 درصد از نظر ارزشی گزارش شده است. مطابق آمارها، حجم صادرات سایر کالاها به لحاظ وزنی 53 میلیون و 894 هزارتن و از نظر ارزشی 16 میلیارد و 412 میلیون دلار با سهم ارزشی بیش از 46 درصد از حجم صادرات کشور ثبت شده که در مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با رشد 3 درصدی مواجه بوده است.

مقاصد صادراتی

تحلیل آمار منتشر شده از سوی گمرک در 10 ماه منتهی به دی سال‌جاری، نشان می‌دهد که مقاصد عمده صادراتی کشور، به ترتیب همچنان بدون تغییر 5 کشور «چین، امارات‌متحده عربی، عراق، ترکیه و کره‌جنوبی» به شمار می‌رود. براساس آمار، ایران توانسته در مدت یاد شده، معادل 28 میلیون و 937 هزارتن به ارزش 6 میلیارد و 543 میلیون دلار کالا به «چین»صادر کند که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی و وزنی با رشد مواجه بوده است. همچنین ایران در مدت مذکور، معادل 13 میلیون و 708 هزارتن به ارزش 5 میلیارد و 665 میلیون دلار، صادرات به «امارات‌متحده عربی» داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر وزنی با رشد اما از نظر ارزشی با افت بیش از 7 درصدی مواجه بوده است. از سوی دیگر، «عراق» سومین مقصد صادراتی ایران به‌شمار می‌رود که در 10ماه منتهی به دی سال 95، توانسته از نظر وزنی معادل 12میلیون و 45هزار تن به ارزش 5 میلیارد 39 میلیون دلار کالا از ایران وارد کند.

آمارها نشان می‌دهد میزان صادرات ایران به عراق در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزشی با رشد کمتر از یک درصد روبه‌رو بوده که این آمار گویای این است که صادرات ما به بازار عراق که یکی از بازارهای عمده صادراتی ایران به شمار می‌رود، روند کاهشی را تجربه می‌کند و جا دارد که متولیان تجاری کشور، این موضوع را برای برنامه‌ریزی‌های آتی صادراتی خود در نظر داشته باشند. «ترکیه» چهارمین مقصد صادراتی ایران است که در همین مدت، از نظر وزنی 9 میلیون و 537 هزار تن به ارزش 2 میلیارد و 817 میلیون دلار صادرات از ایران به این کشور انجام شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، اگرچه از نظر وزنی رشد را تجربه کرده اما از نظر ارزشی با افت بیش از 9 درصد مواجه بوده است.

پنجمین مقصد عمده صادراتی ایران «کره‌جنوبی» است که براساس آمار گمرک، ایران در مدت یادشده توانسته معادل 5 میلیون و 940 هزار تن کالا به ارزش 2میلیارد و 567 میلیون دلار صادرات انجام دهد که در مقایسه با سال گذشته از نظر ارزشی و وزنی با رشد مواجه بوده است. همچنین آمارهای گمرک نشان می‌دهد حجم صادرات ایران به سایر کشورها در مدت یاد شده، از نظر وزنی 31میلیون و 876 هزار تن به ارزش 12 میلیارد و 639 میلیون دلار گزارش شده است، حجم صادرات ایران به سایر کشورها نسبت به مدت مشابه سال گذشته، هم به لحاظ وزنی و هم از نظر ارزشی با رشد مواجه بوده است. از سوی دیگر، مطابق آمار گمرک، کشورهای عمده وارد‌کننده کالا به ایران، به‌ترتیب پنج کشور «چین، امارات‌متحده‌عربی، کره‌جنوبی، ترکیه و آلمان» هستند. آمارها گویای این است که واردات ایران از چهار کشور آسیایی «چین، امارات‌متحده‌عربی، کره‌جنوبی و ترکیه» با افت روبه‌رو بوده، اما در مقابل حجم واردات ایران از آلمان، تنها کشور اروپایی در تجارت با ایران، با رشد مواجه بوده است.

مطابق آمارها، ایران توانسته در مدت مذکور، معادل 8 میلیارد و 403 میلیون دلار کالا از «چین» وارد کند که از نظر وزنی و ارزشی با افت مواجه بوده است. دومین کشور وارد‌کننده کالا به ایران، «امارات‌متحده عربی» است که از نظر ارزشی و هم وزنی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افت روبه‌رو بوده است. بر این اساس، در مدت مذکور، 4 میلیون و203 هزارتن کالا به ارزش 5 میلیارد و 488 میلیون دلار از این کشور به ایران وارد شده است. سومین کشور واردکننده به ایران، «کره‌جنوبی» است که توانسته در 10 ماه منتهی به دی 1395، یک میلیون و 202 هزارتن کالا به ارزش 2 میلیارد و 786 میلیون دلار به ایران صادر کند که مطابق آمارها، نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی و ارزشی با افت مواجه بوده است. از سوی دیگر، آمارها نشان می‌دهد «ترکیه» به‌عنوان چهارمین کشور وارد‌کننده کالا به ایران ایفای نقش می‌کند. این کشور در مدت یاد شده، توانسته یک میلیون و 324هزارتن کالا را به ارزش 2 میلیارد و 193 میلیون دلار به ایران صادر کند که بنابر آمار منتشر شده میزان واردات ایران از ترکیه نسبت به مدت مشابه سال گذشته، چه به لحاظ وزنی و چه از نظر ارزشی با افت مواجه بوده است. در نهایت پنجمین کشوری که شریک وارداتی ایران به شمار می‌رود، «آلمان» است که توانسته 844 هزارتن کالا به ارزش یک میلیارد و 962 میلیون دلار به ایران وارد کند. مطابق آمارها، آلمان تنها کشور اروپایی است که توانسته در مدت مذکور در لیست عمده کشورهای واردکننده به ایران قرار گیرد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته هم به لحاظ وزنی و هم از نظر ارزشی رشد را تجربه کرده است.

همچنین براساس آمار، حجم واردات ایران از سایر کشورها از نظر وزنی 16میلیون و 375 هزار تن به ارزش 14 میلیارد و 150 میلیون دلار گزارش شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته هم به لحاظ ارزشی و هم وزنی با رشد همراه بوده است. اقلام عمده وارداتی در 10 ماه منتهی به دی 1395، به ترتیب شامل «ذرت دامی» به ارزش یک میلیارد و ۱۶۱ میلیون دلار با سهم ارزشی 3/32 درصد، «لوبیای سویا» به ارزش ۷۷۴میلیون دلار و سهم ارزشی 2/21 درصد، «قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری» به ارزش۶۶۶ میلیون دلار و سهم ارزشی 1/91 درصد، «وسایل نقلیه موتوری با حجم موتور ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سی‌سی» به ارزش ۶۲۶ میلیون دلار و سهم ارزشی 1/79 درصد و «وسایل نقلیه موتوری با حجم موتور۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰سی‌سی» به ارزش ۵۳۶ میلیون دلار و سهم ارزشی 1/53 درصد، گزارش شده است. براساس گزارش گمرک، متوسط قیمت هرتن کالای وارداتی 1270 دلار ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ارزش دلاری آن حدود 6/28 درصد افزایش داشته است. همچنین متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی 346 دلار گزارش شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، کاهش نزدیک به 19 درصدی را تجربه کرده است.