تولید گندم یکی از مولفه‌های حائز اهمیت در حوزه زراعت و کشاورزی به شمار می‌رود تا جایی که خودکفایی در این عرصه،به عنوان یکی از دستاوردهای دولت‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط مطرح می‌شود. بسیاری از کارشناسان عرصه زراعت و کشاورزی معتقدند با عنایت به سهم بسیار برجسته نان در سفره غذایی خانوارها هر آنچه در این بخش به توفیقات بیشتری نائل شویم، روند توسعه و پیشرفت در عرصه کشاورزی و اقتصادی با سرعت و شتاب افزون‌تری همراه خواهد شد.

در این میان،خرید تضمینی گندم، از نمونه تدابیری است که به عنوان یک اقدام حمایتی از زارعان و فعالان تولیدی در این عرصه مطرح می‌شود که به واقع، از آن به عنوان یک ضرورتِ جدی و غیر قابل انکار یاد می‌شود که هر گونه نارسایی در حصول آن،بار مشکلات و مصائب گندم کاران را سنگین‌تر از گذشته می‌سازد. یکی از این نارسایی‌ها به تاخیر 5 ماهه در خرید تضمینی گندم از سوی دولت معطوف می‌شود که به اعتقاد برخی کارشناسان به مثابه نوش‌دارویی دیرهنگام می‌باشد که باید بسیار زودتر از این‌ها محقق و انجام می‌شد.

امیر فروتن نژاد یکی از فعالان حوزه تولید گندم با استراتژیک خواندن این محصول در میان تولیدات زراعی اظهار داشت: به واقع هر اقدامی که مانع خروج تولیدکنندگان از این بخش شود و از ظهور و بروز دلسردی یا سرخوردگی در میان فعالان حوزه تولید گندم جلوگیری کند موثر، سازنده و ثمربخش خواهد بود و بالعکس تاخیر یا هرگونه مانع در مسیر حصول چنین اقدامات سازنده‌ای با پیامدها و تبعات زیان‌باری همراه خواهد بود. وی افزود: بر اساس اخبار و گزارشات منعکس شده در رسانه‌ها،مقرر است خرید تضمینی گندم در آینده ای نزدیک انجام پذیرد، اما با عنایت به گذشتن زمان فصل کشت،این اقدام، اثراتِ موثر و برجسته خاصِ به خود را از دست داده است.

این فعال حوزه تولید گندم گفت: اخبار غیر رسمی موید افزایش سه درصدی نرخ خرید تضمینی گندم در سال آینده می‌باشد و با توجه به قیمت یک هزار و 270 تومانی که برای این محصول اعمال شده به تبع با احتساب میزان افزایش مذکور به رقم یک هزار و 300 تومانی خواهیم رسید که نمی‌توان از این رشد و افزایش،به مبلغ چندان قابل توجهی دست یافت که التیام بخش دردها و رنج‌های فعالان زراعی مرتبط با این عرصه باشد.

فروتن نژاد گفت: در شرایطی که باید پیشنهاد قیمت خرید تضمینی به بیش از هزار و 380 تومان،آن هم در موعدی زودتر برآورد می شد،انتظار می‌رفت مسئولان ارشد وزارت جهاد کشاورزی در برابر این تاخیر واکنش جدی‌تری نشان دهند، اما آنچنان که به نظر می‌رسد وزارتخانه ذی‌ربط در برابر تاخیر مذکور،موضع گیری حمایتی خاصی نداشته و یا حداقل اینکه در سطح رسانه‌ها اظهاراتی که دال بر حمایت و تلاش برای تسریع این موضوع تلقی شود را شاهد نبوده‌ایم.

دلیل تاخیر در اعلام نرخ خرید تضمینی گندم چیست؟

فریدون اخگر،یکی از فعالان اقتصادی که سالهاست دستی در تولید گندم دارد، در خصوص دلایل عدم اعلام رسمی نرخ خرید گندم در سال 96 گفت: ظاهرا دلچسب نبودن نرخ مذکور و احتمال بروز دلسردی و احتمال طرح برخی انتقادات و گلایه‌ها عامل اصلی این تاخیر می‌باشد. وی افزود: البته نمی‌توان با قاطعیت در این خصوص نظر داد زیرا مشروح مذاکرات و محتوای جلسات در خصوص رایزنی‌ها برای نحوه نرخ گذاری خرید تضمینی گندم رسانه ای و منتشر نشده است لذا از نگاه تحلیلی، دلیل دیگری را نمی‌توان برای این تاخیر مد نظر قرار داد و به نظر می‌رسد میزان نرخ مذکور آنچنان دلچسب نبوده که بعد از گذشت 5 ماه، این امر تا به امروز محقق نشده است.

اخگر گفت: برخی کارشناسان معتقدند،خرید تضمینی گندم، اقدام منطقی و معقولانه‌ای نیست اما باید به این امر توجه شود که گندم در زمره محصولات استراتژیک به شمار می رود که مستلزم اقدامات و بسته‌های حمایتی است و به تبع یکی از این دستورکارهای حمایتی، مشمول خرید تضمینی می‌شود. وی افزود: منتقدان طرح خرید تضمینی اعتقاد دارند در شرایطی که شرایط مالی دولت مساعد نیست، انتظار افزایش نرخ خرید تضمینی، منطقی نیست و برخی دیگر تفاوت قیمت میان تولیدات خارجی با نمونه داخلی را محسوس عنوان می‌کنند که این دو دلیل توامان با یکدیگر به طرح مسائل این‌چنینی در میان برخی کارشناسان می انجامد.

این فعال اقتصادی گفت: اگرچه بر روی کاغذ این اختلاف قیمت مقرون به صرفه به نظر نمی‌رسد،لذا با در نظر گرفتن ضرورت اقدامات حمایتی از تولید کنندگان گندم به عنوان استراتژیک‌ترین محصول کشاورزی، بیش از پیش به منطق سازنده چنین اقدامی پی خواهیم برد. وی افزود: خروج گندم‌کاران از مدار تولید و به تبع وابستگی ایران به واردات گندم، از عارضه‌هایی است که باید از آن پیشگیری شود حتی اگر این امر با صرف هزینه‌هایی همراه شود که در نگاه اول، مقرون به صرفه به نظر نرسد.

اخگر عنوان کرد: به واقع این هزینه کرد، نوعی سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود که استقلال تولید گندم را تقویت می‌کند که حصول این امر و در گام بعدی حفظ آن، دستاوردی ارزنده محسوب می‌شود.

تغییر الگوی کشت و یا خروج از تولید،مخاطره آمیز و زیان بار است

رسول محمدی، فعال حوزه کشاورزی گفت: طبیعتا در شرایطی که زارع و کشاورز قادر به تامین هزینه‌های مقتضی برای تولید و کشت محصولات استراتژیک نباشد،به تغییر الگوی کشت روی خواهد آورد. وی افزود: این تغییر برای اقتصاد و امنیت غذایی کشور مخاطره‌آمیز و زیان‌بار خوهد بود و به تبع هر اقدامی که مانع چنین تغییری شود نه تنها یک مزیت و گامی روبه جلو بلکه ضرروتی است که باید در تحلیل ها و معادلات به عنوان اولویتی ویژه مد نظر قرار گیرد.

وی در خاتمه یادآور شد: امید آن می‌رود در آینده تدابیر و تمهیداتی اتخاذ و پیش‌بینی شود که نتیجه و خروجی آن به هموار سازی مضاعف مسیر تولید گندم با اتکای به ظرفیت‌های داخلی و بومی منتهی شود که قطعا حصول این امر، اقدامی سازنده در مسیر تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی خواهد بود.