بر اساس گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران، انجمن تولیدکنندگان فولاد اروپا پنج کشور برزیل، ایران، روسیه، صربستان و اوکراین را به دامپینگ فولادی صادراتی به این منطقه متهم کرده است. پرونده مربوط به این شکایات، اولین بار در تاریخ ۷ جولای ۲۰۱۶ در کمیسیون اروپا مطرح شد و پس از آن در روز ۶ ژانویه ۲۰۱۷ این شکایت ثبت شد.

با توجه به طرح موضوع دامپینگ فولاد صادراتی ایران به اروپا، گزارش زیر برای روشن شدن موضوع به ویژه شکایت انجمن فولاد اروپا از پنج کشور صادر کننده این محصولات به اروپا از جمله کشور ایران تنظیم شده که تحت سه محور «پرونده شکایت از ایران»، «اظهارات اخیر در این خصوص» و «آمار واردات فولاد اروپا از ایران» ارائه می‌گردد.

1 - پرونده شکایت واردات انواع فولاد به اتحادیه اروپا

پرونده مربوط به شکایت انجمن فولاد اروپا از دامپینگ واردات پنج کشور، برای اولین بار در تاریخ ۷ ژولای ۲۰۱۶ در کمیسیون اروپا مطرح و طرح شکایت مربوط صورت گرفت. بعد از آن در تاریخ ۶ ژانویه ۲۰۱۷ شکایت ثبت گردید و در تاریخ ۱۷ فوریه ۲۰۱۷ اصلاحیه‌ای در موردآن صورت گرفت.

طبق برنامه ریزی انجام شده در نظر است در تاریخ ۷ آوریل ۲۰۱۷ معیارهای مربوط به روشهای مقابل مشخص شود و بعد از بررسی نظرات تکمیلی در جلسات ۲ می و ۲۲ ژوئن ۲۰۱۷، در نهایت در جلسه ۶ اکتبر ۲۰۱۷ روش‌های مربوط به نحوه مقابله با دامپینگ مشخص و تصویب شوند. ذیلاً خلاصه‌ای از محورهای مندرج در طرح اولیه شکایت مذکور ارائه می‌گردد:

موضوع: دامپینگ

گروه کالاهای مورد برسی: محصولات تخت گرم نورد شده از آهن یا فولاد آبکاری نشده

تعرفه‌های مشمول:

۷۲۰۸۱۰۰۰۰۰، ۷۲۰۸۲۵۰۰۰۰، ۷۲۰۸۲۶۰۰۰۰، ۷۲۰۸۳۶۰۰۰۰، ۷۲۰۸۳۷۰۰۰۰، ۷۲۰۸۳۸۰۰۰۰، ۷۲۰۸۳۹۰۰۰۰، ۷۲۰۸۴۰۰۰۰۰، ۷۲۰۸۵۲۹۹۰۰، ۷۲۰۸۵۳۹۰۰۰، ۷۲۰۸۵۴۰۰۰۰، ۷۲۱۱۱۴۰۰۰۰، ۷۲۱۱۱۹۰۰۰۰، ۷۲۲۵۱۹۱۰۰۰، ۷۲۲۵۳۰۱۰۰۰، ۷۲۲۵۳۰۳۰۰۰، ۷۲۲۵۳۰۹۰۰۰، ۷۲۲۵۴۰۱۲۰۰، ۷۲۲۵۴۰۱۵۰۰، ۷۲۲۵۴۰۶۰۰، ۷۲۲۵۴۰۹۰۰۰، ۷۲۲۶۱۹۰۰۰، ۷۲۲۶۲۰۲۰۰۰، ۷۲۲۶۹۱۲۰۰۰، ۷۲۲۶۹۱۹۱۰۰، ۷۲۲۶۹۱۹۹۰۰

شاکی: انجمن فولاد اروپا به نمایندگی از تولید کنندگان محصولات مشابه در اروپا (پوشش ۹۰درصد از تولیدکنندگان)

آسیب وارده: وارد کردن آسیب به تولید کنندگان محصولات مشابه در اروپا به ویژه در اواخر سال ۲۰۱۵ و فصل نخست ۲۰۱۶ و همچنین کاهش اشتغال در همین دوره.

افزایش واردات: افزایش ۳۰درصد واردات در فصل نخست ۲۰۱۶ در مقایسه با فصل مشابه در سال ۲۰۱۵ و همچنین دوبرابر شدن واردات محصولات مذکور در سال ۲۰۱۵ در مقایسه با سال ۲۰۱۴.

مصادیق دامپینگ: کسب سود قابل توجه توسط وارد کنندگان به میزان ۲۰ تا ۵۰ درصدی در فصل دوم ۲۰۱۵ و فصل اول ۲۰۱۶ و ارقام بالاتر در ماههای انتهایی سال ۲۰۱۵ و فصل نخست ۲۰۱۶ ناشی از دامپینگ

تقاضای انجمن (شاکی) : وضع مقابله/ ضد دامپینگ برای واردات غیرمنصفانه از کشورهای اشاره شده- فولاد تخت نورد شده گرم یک محصول فولادی پایه برای صنایع پائین دستی محسوب می‌شود. کاهش قیمت واردات، رقابت پذیری تولید کنندگان فولاد در اروپا و همچنین تولید کنندگان ورق تخت سرد پوشش داده شده و فولاد گالوانیزه را کاهش داده است. چنانچه با واردات مذکور مقابله نشود نه تنها صنعت و مشاغل مربوط به اروپا آسیب خواهد دید بلکه به طور مستقیم بر صنایع مربوط و به طور غیر مستقیم اثر اقتصدادی بر جامعه تولید کنندگان صنایع پائین دستی خواهد گذاشت، صنایع پائین دستی و مصرف کندگان اروپایی گرایش روشنی نسبت به صنعت سالم که نیازهای آنها را از طریق نوآوری و ایفای مسئولیت زیست محیطی، تامین می‌نماید دارند که در صورت مقابله با دامپینگ، منافع آنها آسیب نخواهد دید. به دلیل وجود منابع متعدد واردات فولاد در جهان، مشکلی در زمینه تأمین نیاز فولاد و کسری وجود ندارد ضمن اینکه ظرفیت موجود صنعت فولاد HRF نیز تکافو می‌نماید.

2 - اظهارات اخیر در رابطه با دامپینگ فولاد

16 فوریه ۲۰۱۷ آقای کارل تاچلر مدیر بخش تجارت و روابط خارجی انجمن فولاد اروپا طی مصاحبه‌ای با خبرگزاری رویترز اعلام کرد که واردات فولاد اروپا از ایران در فلاصله سالهای ۲۰۱۳ الی ۲۰۱۶، هشت برابر شده است. ایشان اشاره کردند که صادرات فولاد ایران به اروپا در سال ۲۰۱۶ نزدیک به یک میلیون تن است که کمتر از ۱.۹ میلیون تن واردات مشابه از هند و ۵.۷ میلیون تن واردات از کشور چین است. آقای تاچلر ضمن اشاره به تهدید جدید واردات فولاد ایران، سه مبدا واردات؛ چین، هند وایران را به عنوان سه مسئله اصلی این انجمن عنوان کردند

وضع عوارض بر صادرات سنگ آهن به عنوان یکی از دلایل دسترسی ارزان‌تر به سنگ آهن برای تولید کنندگان داخلی فولاد در ایران از سوی مقامات مربوط عنوان شده است. این اقدام از سوی انجمن فولاد اروپا مصداقی از حمایت‌گرایی مسحوب شده است.

طبق اظهارات انجام شده، ایران در نظر دارد تا صادرات فولاد را تا سال ۲۰۲۵ به ۲۰ تا ۲۵ میلیون تن و میزان تولید را از ۱۶ میلیون تن فعلی را به ۵۵ میلیون تن برساند. شایان ذکر است که نیاز بازار جهانی به فولاد حدود ۱.۶ میلیارد تن است.

براساس ادعای انجمن فولاد اروپا به دنبال اعتراض قبلی به دامپینگ واردات فولاد از چنی و اقدام جبرانی اروپا، صنعت فولاد اروپا بعد از بحران های عمیق گذشته، جان تازه‌ای گرفت. قابل توجه است که آقای ولفگانگ ادر رئیس قبلی انجمن فولاد اروپا (از سال ۲۰۰۹ الی می ۲۰۱۴) به خبرگزاری رویترز اعلام کرده که بنگاه‌های تلوید کننده فولاد اروپایی در بلندمدت پایدار نخواهند بود مگراینکه پارامترهای خارجی (نظیر عوارض آنتی دامپینگ یا کاهش ظرفیت) را تغییر دهند.

3 - آمار صادرات فولاد ایران به اروپا

براساس داده‌های UN Comtrade بیشترین صادرات فولاد ایران به اروپا مربوط به سال ۲۰۰۶ و به ارزش ۵۲۲ میلیون دلار بوده است. صادرات فولاد ایران طی سالهای ۲۰۱۲ به بعد روند افزایشی داشته به نحوی که رقم صادرات در سال ۲۰۱۵ نسبت به سال ۲۰۱۲ تقریباً ۳.۷ برابر شده است.

با توجه به اعتراض به واردات فولاد تحت تعرفه‌های اشاره شده در شکوائیه مربوط، بیشترین واردات فولاد ایران به اروپا مربوط به تعرفه ۴ رقمی ۷۲۰۸ بوده که ارزش واردات سال ۲۰۱۵ اروپا برای این تعرفه از مبدأ ایران حدود یک میلیون تن و به ارزش ۴۱۶ میلیون دلار (یعنی نزدیک به ۹۰ درصد از کل واردات فصل ۷۲ از ایران) بوده است. واردات تعرفه ۷۲۰۸ ایران به اروپا طی چهار سال گذشته از رقم ۷۹ میلیون دلار سال ۲۰۱۳ به ۴۱۶ میلیون دلار در سال ۲۰۱۵ رسیده که تقریبا ۵ برابر شده است.

بیشترین واردات تحت تعرفه ۷۲۰۸ در سال ۲۰۱۵ اروپا از ایران مربوط به تعرفه‌های ۷۲۰۸۳۷، ۷۲۰۸۳۸ و ۷۲۰۸۳۹ بوده که در مجموع ۹۵ درصد از کل ارزش واردات تحت این تعرفه را در برمی‌گیرد.