صنعت شکلات و شیرینی در کشور ما، به پهنای شهرها کشیده شده و با طعم و مزه‌های متفاوت، معرف خطه‌های مختلف ایران است. شکلات و شیرینی که قیمت و کیفیت مناسب آن با نمونه‌های خارجی آن برابری می‌کند اما نتوانسته در بازار رقابت گوی سبقت را برباید، چرا که شکلات‌های خارجی مشتریان پروپاقرص خود را در میان ایرانیان به دست آورده‌اند.

فعالان صنعت شکلات، چرایی این مساله را در بسته‌بندی پر زرق و برق و تبلیغاتی می‌دانند که ذائقه ایرانی را به سمت محصولات خارجی کشانده است. در حالی که بخش عمده‌ای از این اقلام از کشورهایی وارد می‌شود که از نظر کیفیت بسیار پایین‌تر از محصولات داخلی است.

ماراتن قیمت شکلات‌های خارجی در بازار

«چراغ مغازه‌ها در آستانه نوروز، تا پاسی از شب روشن است و مردم را به خرید وسایل مورد نیاز سال نو سوق می‌دهند. در این میان، شیرینی و شکلات فروشی‌ها هم عقب نمانده و پیچیده شده در کاغذهای رنگارنگ، جذب مشتری می‌کنند. به سراغ یکی از این مغازه‌ها می‌رویم تا از قیمت‌ها جویا شویم که در همان نگاه اول، قیمت شکلات‌هایی با برچسب‌های گمنام اما وارداتی و ارزان توجه‌ها را به خود جلب می‌کند.»

شکلات‌هایی بدون تاریخ و شماره تولید که با قیمت‌های ارزان، خود را در سبد کالای مشتریان جا می‌کنند و شکلات‌های داخلی با بهترین کیفیت و تاریخ و شماره تولید تنها به دلیل بسته‌بندی‌های ساده مورد بی‌مهری قرار می‌گیرند.

آمار گمرک نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از شیرینی و شکلات‌های وارد شده به ایران از کشور ترکیه است؛ به عبارت دیگر از مجموع 970 تن شیرینی و شکلات وارد شده، بیش از 400 تن آن از ترکیه به ایران وارد شده است. ایران همچنین مقصد شیرینی و شکلات‌های سوئیس، هلند، لهستان، اوکراین، امارات، آلمان، چین، فرانسه، بلژیک و ایتالیا نیز است. محصولاتی که چمدانی و قاچاقی بودن از صفات آن است و از راه‌های غیررسمی و بدون عوارض و تعرفه پرداخت وارد کشور می‌شوند و سود فروش بالایی نصیب واردکننده می کنند.

کاهش تولید داخلی در سایه افزایش واردات محصولات خارجی

صنعت شیرینی و شکلات ایران با توجه به دارا بودن کیفیت و تنوع نسبت به سایر کشورها، توانسته جایگاه خوبی در بین تولیدات صنایع غذایی به دست آورد به گونه‌ای که نزدیک به یک سوم از کل صادرات صنایع غذایی، در اختیار این بخش از صنعت است. استان آذربایجان شرقی رتبه نخست و به ترتیب تهران و اصفهان رتبه های دوم و سوم تولید شکلات درکشور را در اختیار دارند.

در این مورد، «مجتبی خسروتاج» رییس کل سازمان توسعه تجارت ایران در گزارش اخیر خود، با اشاره به صادرات 850 میلیون دلاری صنایع غذایی در پنج ماهه نخست سال جاری گفت که در این مدت تنها 2درصد رشد صادرات محقق شده و باید این رقم تا پایان سال جبران شود.

واردات بی‌رویه محصولات خارجی، علاوه بر این که بازار این محصولات خوشمزه‌ را در اختیار گرفته، عرصه را بر تولیدکنندگان داخلی تنگ کرده و عامل کاهش تولید در این صنعت شده است.

حمایت‌های ملی در تحریم محصولات خارجی، راهکار مقابله با قاچاق

سوق دادن افراد به خرید محصولات شیرین و خوشمزه داخلی به منظور حمایت ملی، موضوعی است که «علی بهره مند» رئیس اتحادیه قنادان، درباره راهکار حمایتی از شیرینی و شکلات داخلی گفت: به مغازه‌های شیرینی و شکلات‌فروشی تاکید کردیم تا فروش کالاهای ایرانی و داخلی را در اولویت قرار دهند و در صورت تمایل به فروش کالای خارجی، از مجوز فروش برخوردار باشند تا به این وسیله عرصه کالای قاچاق کاهش پیدا کند.

بهره مند افزود: تلاش کردیم تا شیرینی‌های سنتی و شکلات‌های داخلی را با عرضه در غرفه‌های نمایشگاه های نوروزی مختلف که در سطح کشور برگزار شده‌اند، معرفی کنیم تا ذائقه ایرانی به کام هموطنان خوش آید. واحدهای صنفی شیرینی و شکلات هم گذشته از این که شیرینی‌های مخصوص خود را می‌فروشند، این سوغات‌ها را از شهرستان‌ها وارد می‌کنند و به فروش می‌رسانند.

وی درباره چرایی کشش مردم به سمت محصولات خارجی گفت: باید تولید کنندگان ما بیشتر دقت کنند و کیفیت محصولات را بالا ببرند تا تمایل مردم برای خرید شکلات‌های داخلی افزایش یابد. باید تلاش کنند تا با عرضه محصولات به روز و باکیفیت بالا، به جنگ واردات محصولات خارجی بروند. در این راه، حمایت و تسهیلات دولتی و بازاریابی صحیح برای حضور فعال در صنعت شیرینی و شکلات را هم نباید فراموش کرد.

نقش رسانه و میزان تاثیر آن بر معرفی تولیدات داخلی به عنوان یکی دیگر از راهکارهای حمایت ملی است که بهره مند درباره آن اظهار کرد: رسانه‌ها بیشترین تاثیر در معرفی محصولات و سوغات های شیرین کشورمان دارند که می‌توانند با ساخت برنامه‌هایی برای شناخت بیشتر شهرستان‌ها، به معرفی شیرینی و شکلات‌های مخصوص آن جا هم بپردازند. همچنین در فیلم‌ها و سریال‌ها از شکلات‌ها و محصولات داخلی استفاده کنند تا همگان به سمت خرید کالای داخلی سوق پیدا کنند.