پس از مطرح شدن پیشنهاد حذف چهار صفر از پول ملی هرچند برخی از کارشناسان و فعالان اقتصادی بی‌اثر بودن آن در کنترل تورم و مقوله‌های دیگر را متذکر شدند اما بانک مرکزی مصمم به اجرای آن است.

بانک مرکزی در اولین گام‌های خود حتی سامانه‌ای را راه‌اندازی کرد که مردم برای واحد جدید پول ایران نامی را انتخاب کنند و اخیرا نیز لایحه این پیشنهاد به رییس جمهوری داده شده تا وی آن را به مجلس ببرد.

مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی نیمه اردیبهشت ماه امسال با بیان جزییاتی از لایحه‌ حذف صفر که به رییس‌جمهوری برای امضاء و ارسال به مجلس تقدیم شده است، گفت: در این لایحه حذف چهار صفر از پول ملی پیشنهاد شده و برای زمان اجرایی شدن آن هم هرچند سال 1393 پیشنهاد شده اما نیاز به یک مهلت حداقل 18 ماهه پس از تایید و قبل از اجرا لازم است.

در واقع به نظر می‌رسد اگر تا دو ماه دیگر این طرح به مجلس برود و سپس تصویب شود بانک مرکزی می‌تواند مقدمات اجرای این طرح را آماده کند.

با این حال رییس کل بانک مرکزی صراحتا می‌گوید: اجرای این طرح از تاریخ اول فروردین ماه سال 93 خواهد بود؛ به شرط اینکه در نیمه اول سال 91 این طرح به تصویب مجلس برسد.

محمود بهمنی در این مورد توضیح می‌دهد: ما طرح پیشنهادی حذف صفر را به دولت داده‌ایم که به مجلس بدهند و مجلس این طرح را بررسی کند. چرا که ما باید تمهیدات اجرای آن را فراهم کنیم. ما براساس نظرخواهی که انجام دادیم و همچنین نظر مجلس، تصمیم گیری می‌کنیم.

جزییات بیشتر این طرح را مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی این گونه شرح می‌دهد: هر زمان که مسائل قانونی این طرح اجرا شود و این موضوع در فاز اجرایی برود ما کار را به اجرا می‌رسانیم. در این لایحه حذف چهار صفر پیشنهاد شده است و با توجه به ذکر نام ریال در قانون پولی و بانکی به جریان انداختن یک پول جدید مستلزم تصویب قانونی است. در این لایحه نام پول جدید پیشنهاد نشده است. چرا که نامگذاری پول کار ما نیست و در یک سطح ملی باید این کار انجام شود. ما داخل بانک مرکزی کلیه‌ کارهای خود را کماکان ادامه می‌دهیم اما به‌طور کلی آغاز مراحل اجرایی در سطح جامعه منوط به این است که مجلس شورای اسلامی این طرح را تایید کند و هر وقت تایید کردند، ما کار را در یک زمان‌بندی مناسب انجام می‌دهیم.

حذف صفر را چرا بی‌اثر می‌دانند؟

حذف صفر از پول ملی ایران، در حالی در پروسه قانونی شدن خود قرار گرفته است که تاکنون از سوی کارشناسان و فعالان اقتصادی اثرات مثبت چندانی پیش‌بینی نشده است. محمد نهاوندیان، رییس اتاق ایران اعتقاد دارد: در مسائل اقتصادی باید یک تمیزی بین عوامل واقعی در اقتصاد با مسائل شکلی وجود داشته باشد. تعداد صفرها در اقتصاد مساله واقعی و اصلی نیست و اگر کسی گمان کند که با حذف صفرها مبارزه با تورم کرده‌ایم طبعا دلیل قوی نخواهد داشت، اما ما اگر حرکت ضد تورمی را دنبال کنیم و به یک مرحله ثبات در نظام اقتصادی برسیم آن وقت حذف صفرها یک اقدام صرفه‌جویانه خواهد بود.

پدرام سلطانی، نایب رییس اتاق ایران نیز معتقد است که تنها پس از چاره‌جویی برای بیماری هلندی اقتصاد کشور و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و کاهنده شدن نرخ تورم می‌توان این طرح را اجرا کرد.

مسعود دانشمند، عضو اتاق ایران هم با اشاره به بی‌اثری حذف صفر از پول ملی عنوان کرده است: ارزش پول هر کشوری یک قرارداد است و فکر نمی‌کنم تغییری رخ دهد. تفاوت آن این است که اسکناس‌های بزرگ چاپ نمی‌کنیم، اما آثار روانی دارد که حتما تورم‌زاست.

محمد مهدی راسخ، دبیر کل اتاق بازرگانی تهران نیز گفته است: اگرچه حذف چند صفر از واحد پول ملی منافعی مانند کاهش هزینه‌های چاپ، ضرب و نشر اسکناس و سکه، نقل و انتقال کمتر و سهل‌تر مقدار پول و تسهیل انجام مبادلات کالا و پول دارد، اما اجرای آن در شرایط رشد اقتصاد پایین نه‌تنها نمی‌تواند اثری ضد تورمی داشته باشد، بلکه با توجه به جنبه‌های روانی کاهش ارزش پول، ایجاد تسهیل در جابه‌جایی آن و گرد کردن عمومی قیمت‌ها، ضمن ایجاد نارضایتی‌هایی در جامعه، عاملی تورم‌زا نیز خواهد بود. از نگاه جمشید پژویان، رییس شورای رقابت نیز در شرایطی که درشت‌ترین اسکناس کشور پنج عدد صفر بیشتر ندارد، حذف صفرها از اسکناس هیچ گونه مزیتی ندارد.