در این شرایط نگاه سهامداران به بازار می‌تواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد. با توجه به اینکه سال 96 با ریسک‌های قابل‌توجهی از قبیل انتخابات ریاست جمهوری و روند بازارهای جهانی همراه است، استراتژی سهامداران درخصوص ریسک پذیری و ریسک گریزی متفاوت است. بر این اساس، کارشناسان روش‌های متفاوتی را برای حضور در بازار سهام با توجه به روحیه سرمایه‌گذاران پیشنهاد کرده‌اند. به این ترتیب، سهامداران ریسک‌گریز با توجه به ریسک‌ها باید بخش کمی از سرمایه خود را وارد این بازار کنند و در صورت ورود، نگاه بلندمدت داشته باشند اما ریسک‌پذیرها می‌توانند از فضای نسبتا منفی فعلی برای شناسایی فرصت‌های خرید استفاده کرده و کسب سود کنند.

ریشه‌های تردید در معاملات بورس‌بازان

طی روزهای اخیر، شاخص سهام روند کم‌رمقی عموما با میل به کاهش تجربه می‌کند. نیاز به نقدینگی بازیگران بورس تهران، در کنار نااطمینانی از وضعیت بازارهای جهانی از جمله عواملی هستند که این روزها به وضوح در بازار دیده می‌شود. در این خصوص، در روزهای انتهایی هفته گذشته دیده شد که کامودیتی‌ها با افت قیمتی مواجه شدند. در این میان، نفت جهانی با خبر افزایش ذخایر نفت آمریکا با افت شدید همراه شد و با ریزش هفتگی 9 درصدی بدترین عملکرد در یک سال اخیر را تجربه کرد. بازار فلزات نیز عموما روند کاهشی را شاهد بودند. از سوی دیگر، سنگ‌آهن که یکی از کالاهای مهم محسوب می‌شود طی مدت مزبور مقدار قابل توجهی از ارزش خود را از دست داد. این در حالی است که کماکان نگرانی‌ها از افت قیمت این کالاها زیر فشار رشد شاخص دلار جهانی وجود دارد. در واقع، انتظار افزایش نرخ بهره آمریکا که با سخنان هفته گذشته جنت یلن، رئیس کل فدرال رزرو بیش‌ از گذشته تقویت شده که می‌تواند با رشد شاخص دلار بر قیمت کالاها اثر منفی داشته باشد. سال آینده نیز مسائل سیاسی نظیر انتخابات ریاست جمهوری کشورمان ریسک مهمی برای سهامداران محسوب می‌شود. با توجه به این ریسک‌ها نحوه آرایش سهامداران مساله مهمی است که برای فعالان بورس مورد سوال است. به نظر می‌رسد بسیاری از سهامداران در آستانه سال جدید در فکر تغییر آرایش پرتفوی خود هستند. امری که با توجه به فشار فروش‌های پایان سال نوعی بلاتکلیفی را میان بورس‌بازان ایجاد کرده است. ایمان مقدسیان، کارشناس بازار سهام یکی دیگر از مهم‌ترین دلایل آشفتگی این روزهای بازار را درخصوص بازگشایی نمادهایی می‌داند که زمان زیادی از توقف آنها گذشته است.

روی مثبت نگاه بلندمدت

وی در ادامه می‌گوید: در این میان نکات مثبتی در بازار سهام وجود دارد که می‌تواند در شناسایی رفتار سهامداران برای سال آینده نیز مفید باشد. بررسی اجمالی اولین پیش‌بینی برخی شرکت‌ها برای سال آینده تا حدودی مثبت به‌نظر می‌رسد. همین موضوع سیگنالی است تا سهامداران در این سهم‌ها سرمایه‌گذاری کنند و در بلند‌مدت شاهد دریافت سودهای جذاب باشند. مورد دوم مربوط به اصلاح قیمتی طی چند هفته اخیر است. بازار هم‌اکنون با قیمت‌های بعضا جذابی مواجه است و طبیعتا فشار فروش فعلی طی چند روز آینده متوقف می‌شود. این امر می‌تواند بهترین فرصت برای سرمایه‌گذاری‌‌های جدید باشد. با این‌حال سال آینده ریسک‌هایی از قبیل اظهارات ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و انتخابات ریاست جمهوری در ایران وجود دارد که می‌تواند در استراتژی سهامداران موثر باشد. به‌نظر می‌رسد سهامداران طی این مدت باید ریسک‌پذیر بوده و نگاه نوسان‌گیری در کوتاه‌مدت را کنار گذاشته و با توجه به شرایط بازار در میان‌مدت و بلند‌مدت در انتظار جذب سودهای نسبتا مناسبی باشند.

ریسک‌گریزی در رفتار سهامداران

حسام حسینی، دیگر تحلیلگر بازار سهام با اشاره به سود پیش‌بینی شده از سوی شرکت‌ها می‌گوید: با فرض ثبات در قیمت‌ جهانی کالاها، شرکت‌ها از لحاظ نسبت قیمت به درآمد (p/ e) می‌توانند در شرایط بهتری قرار بگیرند. همچنین به نظر می‌رسد شاخص قیمت (وزنی-ارزشی) بعد از تقسیم سود به کف 24 واحدی برسد. با توجه به اینکه سال گذشته با رسیدن به این کف روند بازار به سمت صعود میل کرد این امکان وجود دارد که در بازار در سال آینده نیز این روند اتفاق بیفتد. با این وجود دلار نیز که تاکنون از لحاظ رشد قیمتی سرکوب شده است، طی سال آینده می‌تواند روند روبه رشدی داشته باشد. با این تفاسیر فرصت برای سرمایه‌گذاری در بسیاری از سهم‌ها فراهم است اما نباید این نکته را نادیده گرفت که کماکان موضوع کمبود نقدینگی در سهم‌های بزرگ مشهود است که می‌تواند در قبول ریسک سهامداران موثر باشد. بنابراین ورود در شرایط فعلی به سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز توصیه نمی‌شود.

چرخش اقتصاد کلان در سال 96

محسن احمدی، کارشناس بازار سهام می‌گوید: استراتژی حضور سهامداران به شرایط اقتصادی سال آینده برمی‌گردد. به‌نظر می‌رسد بعد از انتخابات ریاست جمهوری تا حدودی سیاست‌های انقباضی به سمت انبساطی چرخش داشته تا نقدینگی شرکت‌ها تامین شود. در این شرایط احتمال افزایش تورم و نرخ ارز زیاد است. احمدی در ادامه می‌گوید: با شرایطی که وجود دارد به نظر می‌رسد سهامداران سهم‌هایی را خریداری کنند که سپر تورمی داشته باشند. همچنین روند بازار جهانی نیز بسیار مهم است. در این شرایط سهامداران نگاه کوتاه‌مدت خود را به میان مدت و بلند‌مدت تغییر داده تا حداقل در صنایع کالامحور کسب سود کنند. از سوی دیگر با توجه به انتخابات ریاست جمهوری، این شبهه وجود دارد که سهامداران حداقل در سه ماه ابتدای سال انتظار سودآوری چندانی نداشته باشند. به‌طور کلی بازار در شرایط فعلی بهترین موقعیت را برای چینش یک پرتفوی بهینه دارد. موضوعی که بی‌شک از نگاه سهامداران دور نمی‌ماند.

ریسک‌پذیران، برندگان بورس 96

علیرضا مستقل، تحلیلگر بورس، در گفت‌وگویی دیگر با تشریح شرایط اقتصادی طی سال آینده می‌گوید: سال 96 سال پراز ابهامی برای اقتصاد کشور و بازار سرمایه به‌شمار می‌رود. در همین زمینه پیش‌بینی اینکه بورس به چه سمتی پیش می‌رود تا حد زیادی مشکل است. وی در ادامه می‌گوید: کاهش نقدینگی شرکت‌ها، روند مبهم قیمت‌های جهانی کامودیتی‌ها، نااطمینانی از روند بازارهای موازی بازار سهام از مواردی هستند که تصمیم‌گیری برای سال آتی را سخت می‌کند. از سوی دیگر، کشور در سال آتی با انتخابات ریاست‌جمهوری مواجه است موضوعی که می‌تواند از لحاظ روانی بازار و سهامداران را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین از اظهارات رئیس‌جمهوری آمریکا و سیاست‌های وی نباید چشم‌پوشی کرد. با این تفاسیر به نظر می‌رسد سهامدارانی می‌توانند موفق باشند که از قدرت ریسک‌پذیری بالاتری برخوردار باشند. در این شرایط بهتر است سهامداران از فرصت‌های به‌دست آمده در کوتاه‌مدت استفاده کنند تا بازار در شرایط باثباتی قرار گیرد.

در بازار چه گذشت؟

شاخص بازار سهام روز گذشته با رشد 0/04 درصدی به کار خود پایان داد. نمودار شاخص کل که روز گذشته فرازو نشیب‌های بسیاری را به خود دید در ساعات ابتدایی با افت تحت تاثیر نمادهای فلزات اساسی همراه بود. اما در ادامه حمایت بازیگران حقوقی در قالب معاملات بلوکی در نمادهای «اخابر»، «تاپیکو» و «پارسان» مانع از نزول بیشتر شاخص شد. در پایان نماد «فملی» بیشترین اثر منفی را بر شاخص کل به‌جای گذاشت و در ادامه نمادهای «اخابر»، «شپدیس»، «پارسان»، «جم» و «وغدیر» با اثر مثبت بر شاخص به کار خود پایان دادند. از تحولات مهم روز گذشته بازار سهام، واگذاری بلوک 56/72 درصدی سایپا دیزل بود. در بازار روز گذشته نماد «دانا» بیشترین رشد قیمتی را به ثبت رساند. بیمه دانا طی معاملات روز شنبه با فشار فروش از سوی حقوقی‌ها همراه بود که با حمایت از سمت بازیگران حقیقی توانست رشد حدود 5 درصد را به ثبت برساند. همچنین بیشترین افت قیمت در نماد «کسعدی» بود که شاهد حمایت بازیگران حقوقی از افت بیشتر نیز بود. حجم و ارزش معاملات نیز نسبت به آخرین روز هفته گذشته با افت همراه بود به‌طوری‌که حجم معاملات به 573 میلیون سهم و ارزش معاملات به 145 میلیارد تومان رسید.

افت 1/6 درصدی آیفکس

نماگر فرابورس ایران در جریان معاملات روز گذشته افت شدید 14 واحدی معادل 1/62 درصد را تجربه کرد و به کمترین مقدار خود از دوم اسفند ماه سال جاری رسید. بررسی‌ها نشان می‌دهد افت 14 واحدی آیفکس در جریان معاملات روز گذشته چهارمین ریزش سنگین شاخص فرابورس ایران در سال جاری بوده است. شاخص این بازار در تاریخ 28 فروردین، 18 آبان و 12 دی ماه سال جاری به ترتیب بیش از 22،20 و 15 واحد افت را تجربه کرده بودند.

نماد «مارون» دیروز در صدر جدول نمادها با بیشترین تاثیر منفی در محاسبه شاخص کل فرابورس قرار داشت.این نماد افت حدود 11 واحدی را بر آیفکس تحمیل کرد. «شاوان» نیز دومین نماد با بیشترین تاثیر منفی در محاسبه آیفکس بود. در نهایت آیفکس معاملات دیروز را در ارتفاع 851 واحدی به پایان رساند. در نخستین روز معاملاتی هفته سوم اسفندماه‌ بیش از 171 میلیون ورقه بهادار در 198‌هزار و 983 نوبت دست‌به‌دست شد. ارزش معاملات این روز فرابورس ایران بالغ بر 212 میلیارد تومان بود.حدود 90 درصد از حجم معاملات بازارهای شش‌‌گانه فرابورس ایران روز گذشته به بازار سهام اختصاص داشت. به این ترتیب این بازار میزبان نقل‌وانتقال بالغ بر 153 میلیون سهم به ارزش بیش از 42 میلیارد تومان بود. نماد معاملاتی حق تقدم شرکت بیمه اتکایی امین بیشترین حجم و نماد معاملاتی شرکت صنایع کاغذ پارس بیشترین ارزش معاملات را در بین بازارهای اول، دوم و پایه به دست آوردند. نماد معاملاتی صنایع کاغذ پارس «چکاپا» در پایان معاملات این روز متوقف شد. در صدر جدول بیشترین افزایش قیمت نمادهای فرابورسی در سه بازار مزبور (اول، دوم و پایه) نمادهای «کمرجان»، «کوثر» و «ثعمرا» قرار گرفتند. در مقابل نمادهای «شاوان»، «قچار»، «بپاس» و «مارون» بیشترین کاهش قیمت را تجربه کردند.