مطالعات کلان در رابطه با فولاد از سال 1382 در کشور آغاز شد. پس از آن مطالعه دیگری تحت عنوان توسعه صنعت فولاد ایران در برنامه چهارم توسعه صورت گرفت و در مردادماه 1385 سند راهبردی توسعه صنعت فولاد کشور بر مبنای سند چشم‌انداز کشور منتشر شد. در این سند ظرفیت تولید فولاد ایران در افق 1404 معادل 55 میلیون تن هدف‌گذاری شد.

در میان مطالعات انجام شده آنچه در سند راهبردی صنعت فولاد کشور در رابطه با ظرفیت فولاد خام مطرح شده، دستیابی به ظرفیت 55 میلیون تن فولاد خام به عنوان یک هدف‌گذاری کلان اعلام شده و تا به امروز بدون تغییر باقی‌مانده است.

در حال حاضر نیز نزدیک به دو سال است که این طرح مورد پایش قرار می‌گیرد، اما آنچه که مشخص است طرح سند چشم انداز فولاد ایران از دوجنبه باید مورد توجه ویژه قرار گیرد: اول میزان تولید، تجارت و مصرف خارجی و داخلی فولاد است و دوم  وضعیت زیرساخت‌هایی همچون گاز، برق، آب و به ویژه  بررسی امکانات حمل و نقل  باری  و جاده‌ای است، جنبه‌هایی که  پس از بررسی‌های دقیق‌تر بر روی آن‌ها این  سؤال را در ذهن ایجاد می‌کند که آیا واقعاً صنعت فولاد ما  قابلیت رسیدن  به تولید 55 میلیون تن را دارد؟

برای مشخص  شدن پاسخ، پرسش‌های مذکور با مهدی کرباسیان، معاون وزیر صنعت و رئیس  هیأت عامل سازمان  توسعه  نوسازی معادن  و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) به گفتگو نشسته‌ایم.

به نظر شما بزرگترین  چالش  پیش روی  صنعت فولاد کشور برای رسیدن به هدف گذاری مورد نظر چیست؟

کرباسیان: صنعت فولاد ایران در این سال‌ها به رقم تمام کوشش‌های صورت گرفته به علت نبود سیاست گذاری‌های درست همیشه دارای مشکلاتی بوده است. افق این مسیر دستیابی به تولید 55 میلیون تن در سال 2025 است و در برنامه چشم‌انداز 20 ساله کشور برای رسیدن به این میزان از تولید بزرگترین مشکل تأمین سرمایه است و این امر ضروری به نظر می‌رسد که با وجود تولید 27 میلیون تن در حال حاضر برای افزایش رشد تا 55 میلیون تن فولاد نیاز به 30 میلیارد دلار سرمایه است.

چالش دیگری که ما در کشور داریم فناوری قدیمی حوزه فولاد است که به روز رسانی ماشین آلات و تجهیزات فولاد در دستور کار قرار گرفته است.

موضوع دیگر مکان‌یابی است که با اجرای طرح جامع فولاد و پروژه‌های جدید در کنار سواحل خلیج فارس، پارسیان هرمزگان و چابهار تا حد زیادی برطرف شده است.

همچنین یکی از مشکلات دیگر در حوزه فولاد کمبود زیرساخت‌هایی به ویژه در حوزه حمل و نقل است که با همکاری‌های صورت گرفته با بخش حمل و نقل کشور خبرهای خوشی در آینده  از این حیث خواهیم داشت.

چه اقداماتی در حوزه حل مشکلات مربوط به تأمین مواد اولیه مورد نیاز برای تولید این میزان از فولاد درکشور صورت گرفته است؟

کرباسیان: یکی از مهمترین برنامه‌های 4 سال اخیر ایجاد توازن در زنجیره تولید فولاد بوده که در راستای رسیدن به آن کارخانجات فولاد گندله و آهن اسفنجی احداث شده و همچنین در بخش‌های جانبی فولاد نیز پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای داشتیم تا جایی که در برخی محصولات از واردات بی‌نیاز بوده‌ایم.

در راستای تحقق اجرای 7 طرح فولادی چه کرده‌اید؟

کرباسیان: در سال 95 ، اولین پروژه تولید آهن اسفنجی در سپیدرود رشت به بهره‌برداری رسید و امید داریم در پایان دولت یازدهم 4 طرح تولید آهن اسفنجی به بهره برداری برسد و ایران کماکان رکورددار تولید این محصول در جهان باشد.

با توجه به منابع محدود ما برای تولید 55 میلیون تن فولاد در سال،چه برنامه‌هایی برای اکتشاف معادن جدید دارید؟

کرباسیان: ایمیدرو از ابتدای سال در 22 استان کشور در مساحتی بالغ بر 250 هزار کیلومتر مربع کار اکتشاف را آغاز کرد که چندین برابر سال‌های گذشته است و تا به حال فاز اکتشافی به پایان رسیده و در سال 96 خبرهای جدید از ذخایر معدنی جدید به ویژه در استان خراسان جنوبی منتشر خواهد شد.

در اکتشافات جدید ، مشکلی بین شما و سازمان حفاظت محیط زیست پیش نیامده است؟

کرباسیان : در 4 سال گذشته تعامل خوبی با سازمان محیط زیست داشته‌ایم و در تمامی مواردی که مشکلی از حیث آسیب زدن به زیست بوم منطقه ای داشته‌ایم تا مجوز قانونی محیط زیست را دریافت نکردیم، اقدامی صورت نگرفت حتی در بسیاری از مواقع از کارشناسان محیط زیست بین المللی بهره برده‌ایم.

چه اقداماتی در حوزه نقشه‌برداری صورت گرفته است؟

کرباسیان : همکاری خوبی در این حوزه با اسکایپ و سازمان زمین‌شناسی صورت گرفته و این همکاری‌های جدید به ویژه در شناسایی معادن استان خراسان جنوبی نتایج بسیار خوبی داشت و به زودی خبرهای خوبی از این موضوع اعلام خواهیم کرد.

بزرگترین رقیب ما در جهان در حوزه تولید فولاد کدام کشور است؟

کرباسیان : کشور چین برای اینکه از رکود خارج شود تصمیم گرفت در زیر ساخت‌هایش سرمایه‌گذاری کند و در این راستا نزدیک به 6 هزار میلیارد دلار هزینه صرف کرد و رکود را پشت سر گذاشت و بین 6.7 تا 6.8 رشد داشت و همه این موارد موجب شد یکی از قویترین تولیدکننده‌های فولاد در جهان شود ولی این کشور به دلیل مسائل محیط زیستی کاهش تولید خواهد داشت و این موضوع نوید‌دهنده برای کشورهای دیگر است.

رئیس جمهور در آخرین نشست خبری خود در سال 95 اعلام کرد که رکود در صنعت فولاد شکسته شده است، آیا این موضوع صحت دارد؟

کرباسیان: بله درست است، صنعت فولاد پس از یک دوره رکود به خصوص در سال 2015 شاهد رشد 0.7 درصدی در سال 2016 بود.

عملکرد ایمیدرو در حوزه تقویت صنعت فولاد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

کرباسیان: ایمیدرو در سه سال گذشته به تمام اهداف خود در حوزه معدن دست یافته و در تمام موارد با وجود کاستی‌ها، تولید فولاد افزایش پیدا کرده و مهمترین هدف ما در آینده به صفر رساندن خام‌فروشی و ایجاد ارزش افزوده و اشتغال‌زایی در حوزه صنایع معدنی است.