این گزارش‌ها نشان می‌دهد که اوپک بر‌خلاف انتظارات به خوبی به تعهدات خود در قبال توافق اخیر برای کاهش تولید عمل کرده و بازار نفت در حال رسیدن به تعادل است. بر اساس گزارش اوپک، اعضای این سازمان بیش از 104 درصد به توافق خود پایبند بوده که در تاریخ این سازمان بی‌سابقه بوده است. اوپک در بهترین حالت پیش از توافق اخیر تنها حدود 80 درصد به کاهش تولید پایبند بوده است.

آژانس بین المللی انرژی نیز در گزارش اخیر خود به پایبندی بی‌سابقه اوپک اشاره و هرچند که اعلام کرده است سطح ذخایر انبارهای نفتی جهان در سه ماه ابتدای سال افزایش یافته‌اند، اما فاصله بازار نفت به وضعیت تعادلی را بسیار نزدیک می‌داند. این سازمان بر این باور است که به زودی شاهد کاهش حجم ذخایر نفتی خواهیم بود. اما سومین سیگنال مثبت بازار نفت را اداره اطلاعات انرژی آمریکا به بازار نفت مخابره کرده است. این سازمان هرچند برآوردهای چندان امیدوار‌کننده‌ای در گزارش ماهانه خود از آینده بازار نفت ارائه نکرده، اما در گزارش هفتگی‌ اداره اطلاعات انرژی آمریکا خبر کاهش 2/2 میلیون بشکه‌ای حجم انبارهای نفتی آمریکا بسیار مهم و برای بسیاری از کارشناسان آغاز افت سطح ذخایر انبارهای نفتی جهان است.

IEA: بازار نفت بسیار به تعادل نزدیک شده است

آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در تازه‌ترین گزارش ماهانه خود از بازار نفت که با عنوان OMR منتشر می‌شود با اشاره به پایبندی اعضای اوپک به توافق برای کاهش تولید، اعلام کرده که هرچند سطح پایبندی کشورهای غیرعضو به این توافق کمتر بوده است، اما آنها به مرور سطح تولیدات خود را بیشتر کاهش داده‌اند. اما آنچه در گزارش آژانس تازگی بیشتری دارد و موجب رشد قیمت‌ها در روزهای پایانی هفته گذشته شد به خوش‌بینی این موسسه به آینده بازار نفت باز‌می‌گردد. آژانس بین المللی انرژی بر این باور است که به یمن توافق اوپک در حال حاضر تقاضا از عرضه جهانی نفت پیشی گرفته، با این حال موجودی انبارهای نفتی در سه ماه ابتدای سال رشد کرده است. این موسسه بر این باور است که بالاخره این توافق در سه ماه دوم سال بر سطح ذخایر انبارهای نفتی اثرگذار خواهد بود و موجب کاهش این ذخایر خواهد شد. آژانس با بیان اینکه بازار نفت بسیار به تعادل نزدیک شده، نیمه دوم جالبی را برای سال 2017 در بازار نفت پیش‌بینی کرده است. بر اساس این گزارش، ذخایر انبارهای نفتی کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی(OECD) در سه ماه ابتدای سال 400هزار بشکه در روز افزایش یافته و با توجه به رشد روزانه 800 هزار بشکه‌ای این ذخایر در سه ماه پایانی سال 2016، سطح ذخایر نفتی به حدود 330 میلیون بشکه بیشتر از متوسط 5 سال رسیده است.

این موسسه سه دلیل برای عدم کاهش سطح ذخایر انبارهای نفتی در سه ماه ابتدای سال مطرح کرده است. اول اینکه سطح تقاضا کمتر از برآوردهای قبلی بوده است. آژانس رشد تقاضا در سه ماه ابتدای سال 2017 را حدود 200 هزار بشکه در روز کاهش داده و به حدود 1/1 میلیون بشکه در روز رسانده است. تعدیل برآورد رشد تقاضا به تقاضای ضعیف نفت در کشورهایی چون روسیه، هند، برخی کشورهای خاورمیانه، کره جنوبی و ایالات متحده آمریکا باز می‌گردد. در مجموع، آژانس بین‌المللی انرژی، مازاد تقاضا برای نفت در سال 2017 را 1/3 میلیون بشکه برآورد کرده که نسبت به برآورد قبلی این سازمان 100 هزار بشکه کمتر است. اما مولفه دوم به رشد عرضه در کشورهای غیرعضو اوپک باز می‌گردد. آژانس بین المللی انرژی پیش‌بینی کرده است که عرضه کشورهای غیرعضو اوپک در سال 2017 حدود 485 هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت در حالی که سال گذشته این کشورها با کاهش 790 هزار بشکه‌ای تولید مواجه بوده‌اند. مهم‌ترین عامل افزایش تولید کشورهای غیرعضو اوپک به افزایش تولید آمریکا باز می‌گردد. آژانس تولید روزانه نفت این کشور در ماه مارس را 9 میلیون بشکه در روز اعلام کرده که نسبت به سطح تولید نفت این کشور در سپتامبر 2016 یعنی شش ماه پیش، حدود 400 هزار بشکه بیشتر است. آژانس پیش‌بینی کرده است که تولید نفت آمریکا در پایان سال جاری 680 هزار بشکه بیشتر از مقدار تولید در پایان سال 2016 خواهد بود.

عامل سومی که آژانس بین المللی انرژی بر آن تاکید کرده، احتمال کاهش سطح ذخایر انبارهای نفتی در کشورهای خارج از OECD و ذخایر روی آب است. بر اساس این گزارش، داده‌ها نشان می‌دهد انبارهای نفتی روی آب از جمله در دریای کارائیب، SALDANHA BAY و همچنین حجم ذخایر روی آب ایران در سه ماه ابتدای سال کاهش یافته است. بر اساس این گزارش، در ابتدای سال حجم ذخایر انبارهای روی آب 82/6 میلیون بشکه بوده که در پایان ماه مارس به 58/4 میلیون بشکه رسیده است. آژانس تاکید کرده است که ایران در ابتدای لغو تحریم‌ها بیش از 28 میلیون بشکه در نفتکش‌های روی آب نفت ذخیره کرده بوده که در حال حاضر از این مقدار تنها 4 میلیون بشکه باقی مانده است. آژانس بین‌المللی انرژی بر این باور است که ذخایر انبارهای نفتی روی آب در سه ماه اول سال روزانه 300 هزار بشکه کاهش یافته که با در نظر گرفتن آنها رشد ذخایر انبارهای نفتی جهان در این فصل به حدود 200 هزار بشکه در روز می‌رسد، از این رو IEA بازار نفت را بسیار به رسیدن به تعادل نزدیک می‌داند. با این حال کیلداف، یکی از کارشناسان بدبین بازار نفت این برآورد آژانس را اغراق شده می‌داند و بر این باور است که کارشناسان این موسسه کمتر از آنچه که باید میزان تولید نفت آمریکا را پیش‌بینی کرده‌اند.

اوپک: 104 درصد پایبندی به توافق

گزارش دبیرخانه اوپک نیز که هفته گذشته منتشر شد حاوی نکات جالبی بود. بر اساس این گزارش، تولید نفت اوپک در ماه مارس 152/7 هزار بشکه در روز کاهش یافته و به 31/93 میلیون بشکه در روز رسیده است. تولید نفت این سازمان نسبت به سطح تولید ماه اکتبر(ماه مرجع در توافق اوپک) بیش از یک میلیون بشکه کمتر است. با این حال کاهش تولید نفت اوپک بیش از سطح مورد توافق بوده است؛ چراکه تولید نفت این سازمان به غیر از لیبی و نیجریه که از توافق معاف شده و می‌توانند تا رسیدن به سطوح قبلی به افزایش تولید ادامه دهند، در این ماه حدود 29/76 میلیون بشکه در روز بوده در حالی که بر اساس توافق ماه نوامبر تولید این سازمان بدون لیبی و نیجریه باید به حدود 29/81 میلیون بشکه در روز می‌رسیده است، از این رو اوپک در ماه مارس حدود 104 درصد به توافق خود برای کاهش تولید پایبند بوده است.

اما ایران جزو کشورهایی است که با کاهش تولید مواجه شده است. بر اساس این گزارش، تولید نفت ایران در ماه گذشته میلادی 28/7 هزار بشکه در روز کاهش یافته و به 3/79 میلیون بشکه در روز رسیده است. در ماه مارس غالب کشورهای عضو این سازمان با کاهش تولید مواجه شده‌اند که در این میان لیبی با کاهش 61 هزار بشکه بیشترین افت تولید را به نام خود رقم زده است. عربستان با 41 هزار بشکه بیشترین رشد تولید را به خود اختصاص داده است با این حال تولید نفت این کشور همچنان کمتر از 10 میلیون بشکه و زیر سطح مورد توافق قرار دارد. عراق نیز که بزرگترین خاطی اوپک در ماه‌های گذشته نام گرفته تولید خود را به 4/4 میلیون بشکه رسانده است که نسبت به سطح مورد توافق همچنان نزدیک به 50 هزار بشکه بیشتر است. علاوه بر این اوپک برآورد خود از تقاضای جهانی نفت در سال جاری میلادی را اندکی افزایش داده است. این سازمان میزان رشد تقاضای روزانه نفت در سال 2017 را 1/16 میلیون بشکه برآورد کرده است که نسبت به گزارش قبلی این سازمان حدود 10 هزار بشکه بیشتر است. در این گزارش همچنین برآورد تولید نفت کشورهای غیرعضو اوپک به‌خصوص آمریکا افزایش داشته است.

اولین کاهش جدی موجودی انبارهای نفتی

بر اساس داده‌های منتشر شده از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا هفته گذشته سطح ذخایر نفتی این کشور 2/2 میلیون بشکه کاهش داشته است. آمار منتشر شده از سطح موجودی انبارهای نفتی آمریکا نشان می‌دهد از ابتدای اجرایی شدن توافق اوپک یعنی از ابتدای ژانویه سطح ذخایر انبارهای نفتی این کشور در مسیر افزایشی قرار گرفته است و تنها در هفته منتهی به 10 مارس این ذخایر حدود 200 هزار بشکه کاهش داشته‌اند. از این رو کاهش ذخایر نفتی آمریکا در هفته گذشته اولین کاهش جدی حجم انبارهای نفتی این کشور محسوب می‌شود که خبر خوبی برای بازار نفت بود. علاوه بر این کارشناسان با توجه به پایان فصل تعمیر و نگهداری پالایشگاه‌ها و همچنین قرار گرفتن در آستانه فصل گرما که فصل افزایش مسافرت‌های جاده‌ای و رشد مصرف سوخت در نیمکره شمالی زمین است، انتظار دارند که افت موجودی انبارهای نفتی ادامه داشته باشد.

با این حال همانطور که آژانس بین‌المللی انرژی نیز در گزارش اخیر خود تاکید کرده است حجم ذخایر نفتی در حال حاضر 330 میلیون بشکه بیشتر از متوسط 5‌ساله خود است که رقم قابل توجهی محسوب می‌شود. از سوی دیگر اوپک از ابتدای ایجاد توافق بارها اعلام کرده‌ که هدف از توافق یاد شده، رشد قیمت نفت نیست و کاهش سطح ذخایر انبارهای نفتی و رسیدن آن به کمتر از متوسط 5 ساله آن برای آنها اهمیت ویژه‌ای دارد. از این رو به نظر می‌رسد اوپک برای اینکه بتواند موجودی انبارهای نفتی را به کمتر از متوسط 5 ساله برساند، راه دشواری در پیش دارد. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که اداره اطلاعات انرژی آمریکا در گزارش ماهانه خود برآورد جدیدی از رشد تولید در آمریکا داشته است. بر اساس گزارش این سازمان تولید نفت آمریکا در سه ماه پایانی 2018 به بیش از 10 میلیون بشکه در روز خواهد رسید که رکورد تاریخی در تولید نفت این کشور محسوب می‌شود. در صورتی که آمریکا بتواند به چنین رشد تولیدی دست یابد به یقین کار برای اوپک بسیار دشوارتر از آنچه گمان می‌کند، خواهد بود.