به گزارش ارانیکو به نقل از نساجی امروز, پوشاک از اقلامی محسوب می‌شود که بالاترین حجم قاچاق را به کشور دارد. براساس برآوردهای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از رقم سالانه 16 تا 20 میلیارد دلاری قاچاق کالا به کشور حدود سه میلیارد دلار آن به قاچاق کالا اختصاص دارد که سهم قابل توجهی است.

پوشاک همچنین یکی از اقلام اصلی وارداتی به قشم است و این جزیره یکی از اصلی‌ترین مراکز واردات پوشاک به داخل کشور محسوب می‌شود. قشم با دو شهر اصلی به نام‌های «قشم» و «درگهان» بازار بسیار بزرگی برای مغازه‌داران و مسافران داخل کشور به‌شمار می‌رود. در کنار این، بسیاری از کارشناسان، منطقه آزاد قشم را راه دریایی واردات پوشاک از چین می‌دانند.

به عبارت دیگر، مناطق آزاد تجاری و منطقه آزاد قشم که قرار بوده محل صادرات مجدد و ایجاد اشتغال و فرصت ترانزیتی باشند، اکنون به‌عنوان یکی از گلوگاه‌های واردات گسترده پوشاک به کشور مطرح‌ هستند و اهداف اولیه تاسیس خود را نقض کرده‌اند. پوشاک موجود در بازارهای قشم، وارداتی از کشور چین است. واردات پوشاک چینی به منطقه آزاد قشم تا اندازه‌ای پیش رفته که از این بازار با نام «محلی برای دپوی کالاهای چینی» یاد می‌کنند. آمارها نشان می‌دهد در 11 ماهه سال 1395، 15 هزار تن البسه به ‌ارزش ارزی 165 میلیون دلار به ‌صورت ترانزیت به منطقه آزاد قشم وارد شده که رقم قابل توجهی است و در ضمن معلوم نیست این حجم عظیم پوشاک واقعا ترانزیت است یا با ترفندهای مختلف قانونی و غیرقانونی وارد بازارهای کشور می‌شود.

تلاش برای تغییر جهت

با این حال، خبرهایی مبنی بر تلاش برای راه‌اندازی خط تولید پوشاک در قشم و حذف پوشاک چینی از این جزیره زیبا مطرح شده است. مدیرعامل منطقه آزاد قشم در این باره گفته است: براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده ‌تا سه سال آینده پوشاک چینی به بازارهای قشم وارد نمی‌شود و محصولات برند تولید شده در قشم در مجتمع‌های تجاری این جزیره به فروش خواهد رسید.‌

حمیدرضا مومنی در توضیح این برنامه‌ریزی‌ها می‌گوید: بخش اعظم تجارت ما در منطقه آزاد قشم، موضوع پوشاک است که تمام آن از چین وارد می‌شود، اما با توجه به ظرفیت‌های منطقه، نباید حجم واردات به این اندازه زیاد باشد و لذا تلاش می‌کنیم تا واردات را کاهش داده و بتدریج آن را حذف کنیم. تولیدکنندگان ایرانی توانایی و ظرفیت تولید با کیفیت را دارند به همین دلیل برنامه‌ریزی‌هایی انجام دادیم که با اجرای آن برنامه‌ها به مدت سه سال پوشاک موجود در منطقه تولید خود ایران می‌شود. او یکی از این برنامه‌ها را راه‌اندازی چهار واحد تولیدی پوشاک توسط خصوصی دانسته و از تلاش برای بسط و توسعه این فعالیت‌ها خبر می‌دهد.

مومنی به مزیت‌ها و فرصت‌های موجود در منطقه آزاد قشم اشاره می‌کند و آن را دروازه ورود پوشاک به کشور می‌داند و با اشاره به وجود 500 تعاونی در منطقه آزاد قشم،‌ می‌گوید «در راه‌اندازی واحدهای تولیدی پوشاک می‌توانیم از تعاونی‌ها نیز کمک بگیریم. در قانون اساسی ایران سه بخش دولتی، خصوصی و تعاونی برای اداره اقتصادی کشور در نظر گرفته شده که براساس آن سهم بخش تعاون 30 درصد است، اما در حال حاضر این سهم به اندازه‌ای کوچک است که می‌توان آن را حدود 3 یا 4 درصد دانست. بنابراین باید این سهم را افزایش داد و از تعاونی‌ها نیز در راه‌اندازی واحدهای تولیدی و حذف پوشاک وارداتی کمک گرفت.

این مقام مسئول البته با موضوع ورود غیرقانونی پوشاک چینی به بازارهای قشم موافق نبوده و می‌گوید: واردات کالای چینی به بازارهای منطقه به اندازه‌ای راحت و کم‌هزینه هست که قاچاق پوشاک برایشان مزیتی ندارد. مومنی از راه‌اندازی چهار کارخانه لوازم آرایش در قشم تا پایان خرداد خبر می‌دهد و می‌گوید: راه‌اندازی این کارخانه‌ها به دلیل وجود حجم زیادی از لوازم آرایش قاچاق در بازارهای منطقه است. این لوازم آرایش وارداتی هستند و چون مصرف آن در کشور بالاست، می‌کوشیم تا لوازم آرایش را در کشور خود تولید کنیم.

اصناف در انتظار حمایت

در همین حال اصناف و واحدهای تولیدی منطقه آزاد قشم که پیش از این واحدهای تولیدی را به دلیل عدم توجیه اقتصادی رها کرده بودند، اکنون و با انجام این برنامه‌ها برای راه‌اندازی خط تولید در منطقه،‌ خوشحال هستند.

رئیس اتاق اصناف هرمزگان نیز با استقبال از برنامه‌ریزی‌های جدید برای حذف پوشاک قاچاق در جزیره قشم به جام‌جم می‌گوید: به بهبود وضعیت امیدواریم. اگر این اتفاق بیفتد و تولیدکنندگان داخلی پوشاک بازار را در دست بگیرند، تولید ایرانی جان می‌گیرد و مصرف‌کنندگان متوجه کیفیت کالای ایرانی ـ که بسیار بیشتر از کالای قاچاق و کالاهای چینی است ـ خواهند شد. در نتیجه به سمت استفاده از کالای تولید داخل خواهند رفت.

به گفته عبدالمجید جلالی،‌ فرهنگ‌سازی هم در این زمینه بسیار مهم است. اگر مردم به سمت خرید کالای ایرانی بروند و به عبارتی از خرید کالای قاچاق و غیرایرانی «رویگردان باشند» روند خوب و سریعی را برای پیشرفت و اشتغال و رشد اقتصادی خواهیم داشت. او با اشاره به این‌که میزان بالای کالای قاچاق در بازار قشم باعث از کار افتادن بسیاری از تولیدکنندگان شده است، ادامه می‌دهد: در مورد دو کالا مثل کفش و لباس خط تولیدی وجود ندارد، چون این کالاها به صورت آماده و دوخته شده وارد بازار می‌شوند. در نتیجه تولیدکننده هم تمایلی برای تولید ندارد. بالا بودن هزینه تولید، میل و رغبت را از تولیدکنندگان می‌گیرد.

به گفته جلالی، پیش از این و با اجرای نادرست سیاست‌های تبیین شده برای تمام مناطق آزاد و ازجمله قشم، این مناطق محلی برای خرید و فروش کالای خارجی شده بود و حال تلاش بر این است تا این کالاها در بازار کمتر و کمتر شوند. این مقام صنفی معتقد است، دپوی کالاهای چینی در قشم، مشکلاتی را در اشتغال منطقه ایجاد کرده است. او می‌افزاید: وقتی کالاهای آماده به منطقه‌ای وارد شود، چرخه اقتصاد آن منطقه مختل می‌شود. امروز در قشم و حتی در مرکز استان هرمزگان، اشتغال و تولید هیچ حرفی برای گفتن ندارد و در شهرک‌های صنعتی استان، فعالیت صنعتی بشدت کاهش یافته است، اما حالا باید با نگاهی خوشبینانه به استقبال طرح راه‌اندازی واحدهای تولیدی در قشم رفت و به یاری تولیدکنندگان داخلی شتافت تا شاهد رونق در چرخه تولید بود.