در حالی از ۲۶ اردیبهشت ماه با تصمیم مشترک قوه قضاییه و بانک مرکزی، کار تعیین تکلیف سپرده‌گذاران در تعاونی منحل شده فرشتگان آغاز شد که از مجموع حدود ۴۵۰ هزار سپرده‌گذار این تعاونی منحل شده حدود ۴۰۰ هزار نفر سپرده زیر ۱۰ میلیون تومان دارند، بنابراین در مرحله اول به منظور تعیین تکلیف سریعتر سپرده‌گذاران خرد، قرار شد از ۲۸ اردیبهشت امسال این سپرده‌گذاران با مراجعه به شعب منتخب موسسه کاسپین تعیین تکلیف شوند که در این صورت حدود ۸۷ درصد سپرده‌گذاران فرشتگان وضعیت خود را مشخص خواهند کرد.

همچنین قرار بر این شد که در مرحله دوم و از نهم خرداد ماه امسال سپرده‌گذاران تا سقف ۲۰ میلیون تومان با مراجعه به موسسه کاسپین تعیین تکلیف شوند که با پایان مرحله دوم حدود ۹۰ درصد سپرده‌گذاران این تعاونی تعیین تکلیف خواهند شد. اما در حالی مرحله اول آغاز شد که به دنبال آن با عدم پرداخت سود تعلق گرفته به این سپرده‌ها از زمان انحلال تعاونی فرشتگان (شهریور 1394)، تجمعات و اعتراض‌هایی در این باره شکل گرفت.

بر اساس توضیحاتی که بانک مرکزی در این رابطه به اعلام کرده است، سپرده‌گذاران می‌توانند مبلغ قابل دریافت را نزد موسسه کاسپین سپرده‌گذاری کرده و در صورت عدم تمایل نسبت به دریافت آن اقدام کنند.

باید توجه داشت که با توجه به تصمیم مشترک مرجع قضایی و بانک مرکزی، اصل سپرده سپرده‌گذاران بدون هیچگونه کسری، محاسبه و در تعیین تکلیف ملاک عمل قرار می‌گیرد. همچنین با توجه به نظر مراجع قضایی به انحلال و توقف فعالیت تعاونی اعتبار غیرمجاز فرشتگان از شهریور ۱۳۹۴ فعالیتی از سوی این تعاونی متصور نبوده تا متعاقب آن شناسایی و محاسبه سود انجام شود، بنابراین از این تاریخ به بعد سودی قابل شناسایی، محاسبه و قابل پرداخت به سپرده‌گذاران نخواهد بود.

همچنین با توجه به نظر مراجع قضایی قرار بر این است که در مرحله پرداخت مبالغ زیر ۱۰ میلیون تومان، ۹۰ درصد سپرده‌ها نقدا پرداخت و ۱۰ درصد باقیمانده متعاقبا تعیین وضعیت شود. در واقع پس از اتمام شناسایی و ارزیابی دارایی‌های تعاونی منحل شده فرشتگان از محل مازاد اموال، پرداخت ۱۰ درصد باقیمانده سپرده انجام می‌شود.

باید یادآور شد که هشت تعاونی اعتبار غیرمجاز فرشتگان، الزهراء، دامداران و کشاورزان کرمانشاه، عام کشاورزان مازندران، حسنات اصفهان، پیوند مشهد، بدر توس و امید جلین قبل از سال ۱۳۹۴ در کشور فعال بودند که هرکدام به صورت مستقل قصد داشتند از بانک مرکزی اجازه فعالیت به عنوان موسسه اعتباری دریافت کنند، اما حاضر به تامین شرایط مدنظر بانک مرکزی نبودند. از این رو با مصوبه شورای پول و اعتبار و مستند به قانون بازار غیرمتشکل پولی مقرر شد این تعاونی‌ها پس از انحلال، توسط موسسه اعتباری تازه تاسیس کاسپین ساماندهی شوند. از این رو مجوز فعالیت موسسه اعتباری کاسپین در ۲۷ اسفند ۱۳۹۴ صادر شد. تعاونی‌های هشت‌گانه، همگی فعالیت خود را در دوره های قبلی شروع کرده بودند و اولین اقدام بانک مرکزی در دولت یازدهم این بود که فعالیت این تعاونی‌ها را ساماندهی کند.

اما در زمانی که هنوز دارایی‌ها و سپرده‌های تعاونی‌های هشت گانه غیرمجاز به موسسه اعتباری کاسپین منتقل نشده بود، دو دستور قضایی در مشهد صادر شد که بر اساس آن تعاونی‌ها مکلف شدند تمام تابلوهای خود را با تابلوهای موسسه کاسپین جایگزین کنند. سپس حکم دیگری صادر شد که براساس آن، دفترچه‌های سپرده‌گذاران تعاونی‌هایی که باید منحل می‌شدند با دفترچه‌های موسسه کاسپین جایگزین شود، در حالی که هنوز دارایی‌ها و سپرده‌های نزد این تعاونی‌های هشت گانه به موسسه کاسپین منتقل نشده بود.

با این وجود، در سال ۱۳۹۵ هیات‌های تصفیه،‌ فعالیت خود را پیش بردند و در انتهای سال، کار نقل و انتقال دارایی و بدهی‌های شش مورد از تعاونی‌های فوق به موسسه اعتباری کاسپین انجام شد و پرونده یک مورد از تعاونی‌ها نیز در مرجع قضایی مفتوح است و مسئولان موسسه کاسپین منتظر اعلام نظر نهایی قاضی پرونده برای نقل و انتقال دارایی‌ها و بدهی‌های این تعاونی هستند. در این میان، بزرگترین تعاونی به لحاظ تعداد سپرده گذاران و حجم دارایی‌ها، تعاونی منحل شده فرشتگان بود که نیاز به بررسی‌های جزئی‌تری داشت. همچنین در برخی از این تعاونی‌ها تخلفاتی از جمله معاملات صوری، مخدوش و پرداخت نرخ‌های سود غیر واقعی و نظایر آن صورت گرفته است. بر این اساس، نرخ‌های سود پرداختی ناشی از فعالیت عملیاتی تعاونی‌ها نبود، بلکه از محل وجوه سپرده گذاران جدید، سود به سایر سپرده گذاران پرداخت شده است.

با اقدامات انجام شده در مدت اخیر،‌ تاکنون حدود ۲۵۰۰ میلیارد تومان از دارایی‌های تعاونی منحل شده فرشتگان شناسایی شده که قابل انتقال به موسسه اعتباری کاسپین بوده و کار ارزیابی حدود ۶۰۰ میلیارد تومان دیگر نیز به اتمام رسیده است. بنابراین مجموع دارایی‌های فرشتگان تا امروز بالغ بر ۳۱۰۰ میلیارد تومان می‌شود. همچنین با کمک پلیس آگاهی و قوه قضاییه تاکنون ۳۰ فقره ملک شخصی مدیران تعاونی فرشتگان شناسایی شده و کار تقویم و ارزیابی آنها در حال انجام است که آن دارایی‌ها هم به کاسپین منتقل می‌شود. با شناسایی و انتقال دارایی‌های تعاونی منحل شده فرشتگان به موسسه کاسپین، کار انتقال سپرده سپرده گذاران این تعاونی متناسب با دارایی‌ها به موسسه کاسپین نیز انجام می‌شود.