در حالی که اوپک مدت اجرای توافق کاهش تولید نفت را تمدید کرد، قیمت‌های نفت در مدت تنها ۲۰ روز، ۱۸ درصد کاهش پیدا کرد. به نظر می‌رسد اعضای اوپک مصمم هستند با وجود فشار بازار، به کاهش تولید بیشتری دست نزنند.

معامله‌گران نفت تصمیم گرفته‌اند اخبار مثبت برای قیمت‌ها از جمله کاهش ذخایر نفت آمریکا که روز چهارشنبه اعلام شد را نادیده بگیرند و در عوض به عوامل منفی مانند اشباع عرضه جهانی مستمر متمرکز شوند. در نتیجه، بازار نفت با بدترین عملکرد نیم سال اول در دو دهه گذشته مواجه است که امتناع بازار برای پذیرفتن کارآمدی بیانیه اوپک و تمایلش برای کاهش بیشتر تولید را منعکس می‌کند.

تعهد «هر آنچه لازم باشد» که از سوی خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی در جریان نشستی در کوالالامپور در اوایل ماه مه داده شد، منعکس کننده قولی است که ماریو دراگی، رییس بانک مرکزی اروپا پنج سال پیش در جریان مبارزه موفقیت‌آمیزش برای دفاع از یورو داد.

باب مک نالی، رییس شرکت مشاوره بازار انرژی «گروه راپیدان» در واشنگتن می‌گوید: شما نمی‌توانید با فدرال رزرو مبارزه کنید اما می‌توانید با اوپک بجنگید. یک تولیدکننده در اوپک باید کاهش تولید بیشتری صورت دهد اما هیچ کس تمایلی ندارد.

قیمت نفت کاهش پیدا می‌کند و توانایی عربستان برای دفاع از قیمت‌ها، شاهزاده محمد بن سلمان ۳۱ ساله، پادشاه آینده عربستان را که روز چهارشنبه به عنوان ولیعهد جدید  برای جانشینی پدرش سلمان انتخاب شد را مورد توجه قرار می‌دهد.

شاهزاده محمد بن سلمان در دو سال گذشته تصمیم‌گیرنده اصلی انرژی عربستان بوده و استراتژی خود را از دستور برای افزایش تولید و دفاع از سهم بازار اوپک، به کاهش تولید و حمایت از قیمت‌ها تغییر داده است.

انتظار برای نتیجه دادن تلاش

فالح و سایر وزیران اوپک اظهار کرده اند که این سازمان به منظور متوقف کردن روند کاهش قیمت، به کاهش بیشتر تولید از چهار درصد کنونی اقدام نخواهد کرد. آنها اعلام کرده‌اند که این سازمان در عوض منتظر می‌ماند تا توافق کاهش تولید با سایر تولیدکنندگان، به کاهش ذخایر جهانی در سه ماهه سوم منجر شود که تقاضا برای نفت معمولا قوی است.

منابع اوپک و روسیه به رویترز اظهار کرده اند نشانه‌های معدودی به چشم می‌خورد که حاکی از این باشد که این گروه در تدارک هرگونه اقدام فوق العاده در آستانه نشست کمیته مونیتورینگ وزیران مشترک در روسیه در پایان ماه ژوییه است.

با این همه بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران روز چهارشنبه گفت: ما سرگرم مذاکره با سایر اعضای اوپک برای آماده کردن خودمان برای یک تصمیم جدید هستیم اما تصمیم گیری‌ها در این سازمان بسیار دشوار است زیرا هر تصمیمی به معنای کاهش تولید برای اعضا خواهد بود.

افزایش قیمت نفت در پایان دهه گذشته و آغاز دهه جاری، سبب شد پروژه‌های تولید نفت متعددی در سراسر جهان از جمله تشکیلات شیل آمریکا کلید زده شود و به اشباع عرضه جهانی منجر شود که قیمت‌ها را از ۱۲۰ دلار در هر بشکه در سال ۲۰۱۴ به پایین ۳۰ دلار در سال گذشته کاهش داد.

اوپک و روسیه تلاش کردند با کاهش تولید در حدود ۵۰ تا ۶۰ دلار، قیمت‌ها را تثبیت کنند اما قیمت‌های برنت هفته گذشته تحت تاثیر نگرانی‌ها نسبت به اشباع عرضه، به سطح ۴۴ دلار در هر بشکه سقوط کرد.

معامله‌گران و سرمایه‌گذاران انتظار دارند قیمت نفت تحت فشار بماند. بازار اختیار معامله نفت خام آمریکا نشان می‌دهد که بزرگترین تغییر از زمان نشست اوپک به وقوع پیوسته و اختیار معامله در ۴۵ دلار در هر بشکه است.

قراردادهای تسویه نشده که شمار قراردادهایی که هنوز به فروش نرفته اند را نشان می‌دهد، ماه گذشته بیش از ۵ هزار لات افزایش یافت و به حدود ۳۸ هزار لات رسید که معادل ۳۸ میلیون بشکه نفت است.

بازگشت شیل با تمام قوا

به گفته اویستن برنشن، مدیرکل شرکت بازرگانی نفت «استرانگ پترولیوم»، قطعی عرضه نفت به پایین‌ترین سطح در چند سال اخیر کاهش یافته است. شیل آمریکا با همه قوا بازگشته و سطح ذخایر بالایی به صورت شناور و در خشکی دارد. آمریکا در هیچ توافق کاهش تولیدی حضور ندارد و انتظار می‌رود تولید این کشور از تشکیلات شیل حداکثر یک میلیون بشکه در روز یا حدود ۱۰ درصد از کل تولید نفت خام این کشور افزایش پیدا کند.

به گفته برنشن، تا زمانی که اوپک کاهش تولید عمیق‌تری صورت ندهد یا توقف تولید غیرمنتظره بزرگی روی ندهد، قیمت‌ها پایین خواهند ماند. گرک مک‌کنا، استراتژیست ارشد بازار در شرکت AxiTrader در این باره اظهار کرد: کاهش بیشتر تولید می‌تواند روند ریزش قیمت‌ها را متوقف کند اما اوپک به جای حرف زدن درباره کاهش تولید، باید واقعا آن را اجرا کند.

منابع اوپک اظهار کرده‌اند یکی از گزینه‌ها ممکن است شامل مشمول کردن نیجریه و لیبی در کاهش تولید پس از رشد چشمگیر تولید این کشورها در ماه‌های اخیر و رسیدن سطح تولید آنها به دوران پیش از ناآرامی‌های داخلی باشد. در حال حاضر نیجریه و لیبی از شرکت در توافق کاهش تولید معاف هستند.

اشتباهات گذشته

عربستان سعودی که ارزان‌ترین هزینه تولید را در جهان دارد، مکررا اعلام کرده که از اشتباهات گذشته‌اش درس گرفته است. این کشور در دهه ۱۹۸۰ برای حمایت از قیمت‌ها، تولیدش را به میزان قابل توجهی کاهش داد اما سهم بازارش را به رقیبان باخت.

مقامات سعودی اوایل سال جاری در یک نشست پشت درهای بسته به شرکت‌های نفت بزرگ و مستقل آمریکایی گفتند نباید تصور کنند که اوپک محدودیت عرضه را برای جبران تولید رو به رشد آمریکا گسترش می‌دهد.

به گفته جفری هالی، تحلیلگر ارشد بازار در شرکت کارگزاری OANDA، انتخاب دیگر اوپک این خواهد بود که اجازه دهد قیمت‌های نفت به سطحی کاهش پیدا کنند که فعالیت برای صنعت شیل آمریکا مقدور نباشد. این اتفاق ممکن است طولی نکشد که روی دهد زیرا قیمت‌ها به سطح هزینه تولید شرکت‌های حفاری شیل آمریکا که عامل افزایش تولید نفت و تضعیف تلاش‌های اوپک هستند، نزدیک می‌شوند.

طبق گزارش گروه مشاوره «ریستاد انرژی»، برای چاه‌های نفت شیل بیکن که در سال ۲۰۱۷-۲۰۱۶ تکمیل شدند، متوسط نقطه سر به سر سر چاهی حدود ۳۸ دلار در هر بشکه است. اوپک علاوه بر دنبال کردن الگوی تولید رقیبانش، بایستی تقاضای جهانی را هم زیرنظر داشته باشد.

بر اساس گزارش رویترز، در حالی که پیش‌بینی‌کنندگان شامل آژانس بین المللی انرژی انتظار دارند تقاضای جهانی برای نفت در سال آینده ۱.۵ درصد رشد کند، نشانه‌هایی از کندی رشد تقاضا در چین و هند که قطب‌های بزرگ آسیایی و موتور رشد تقاضا در سال‌های اخیر بوده‌اند، مشاهده می‌شود.