برنامه بلندپروازانه ایران برای صنعت نفت و گاز خود با رویکرد احتیاطی شرکت‌های بزرگ فعال در زمینه انرژی مواجه شده است.

در طول برگزاری کنفرانس نفتی استانبول، مقامات ایرانی شرکت کننده گفتند، تعهد شرکت فرانسوی توتال به سرمایه گذاری یک میلیارد دلاری در صنعت گاز این کشور فصل جدیدی در توسعه صنعت انرژی ایران از زمان لغو تحریم‌ها گشوده است. مقامات ایرانی وعده داده اند 10 قرارداد مشابه قرارداد توتال در سال آینده به امضا برسد. آنها همچنین اعلام کرده‌اند که به دنبال جذب 92 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی برای افزایش تولید نفت ایران به میزان یک سوم و 15 برابر کردن صادرات گاز کشور تا سال 2021 هستند.

امیرحسین زمانی نیا، معاون وزیر نفت ایران به خبرنگاران گفت: «دست‌های ما پر است.» وی افزود، 25 قرارداد در حال مذاکره با شرکت‌های خارجی است. «ما فکر می‌کنیم اکنون وضعیت به اندازه کافی برای حضور شرکت‌های بین المللی در ایران عادی است.»

اما حتی به رغم وجود ذخایر بزرگ نفت و گاز در ایران، دیگر شرکت‌های بزرگ نفتی جهان همچون توتال مشتاق ورود به بخش انرژی این کشور نیستند.

شرکت‌های غربی همچنان نگران گرفتار شدن د ر تحریم‌های پابرجای دولت آمریکا هستند که به بهانه های تسلیحاتی، حقوق بشری و تروریزم علیه ایران وضع شده اند. به طور کلی، روند افت قیمت نفت در طی 3 سال گذشته موجب شده تا شرکت‌ها برای سرمایه گذاری‌های جدید احتیاط بیشتری پیشه کنند.

باب دادلی، مدیر شرکت بی پی در حاشیه کنفرانس استانبول به خبرنگاران گفت، من فعلا به جاهایی غیر از ایران نگاه می‌کنم، زیرا شرکت بی پی قبلا برای سال جاری متعهد به انجام 15 میلیون دلار سرمایه گذاری در سایر نقاط جهان شده است.

دادلی افزود: «ما یک بشقاب پر داریم... ما باید سقف میزان سرمایه گذاری‌مان را رعایت کنیم.»

شرکت‌های آمریکایی نظیر اکسون موبیل و شورون هم از فعالیت در ایران منع شده اند اما شرکت‌های اروپای‌ای نظیر بی پی امکان حضور در بخش انرژی ایران را دارند. عامل مهمی که مانع از ورود سرمایه گذاران به ایران می‌شود، انتقاد دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا از توافق هسته‌ای و تهدید وی برای خروج از برجام یا اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران است.

زمانی نیا گفت: «تصمیم بی پی برای محتاط بودن در مورد ایران یکی از اثرات» فشار آمریکا برای کار نکردن با ایران است.

سخنگوی شرکت بی پی از اظهارنظر در این زمینه خودداری کرد.

زمانی نیا افزود تلاش کرد از کنفرانس نفتی استانبول به عنوان فرصتی برای جذب شرکای بیشتر به صنعت انرژی ایران استفاده کند. وی در یکی از پانل‌های این کنفرانس که در آن دادلی و همچنین بری ورتینگتون، مدیر اجرایی اتحادیه انرژی آمریکا حضور داشتند، به مزاح با آنها پرداخت.

در حالی که دادلی و زمانی نیا قبل از این نشست با هم دیدار کرده بودند، دادلی گفت که طرفین تنها در مورد موضوعات مربوط به ایران بحث کرده اند، و هیچ بحثی در خصوص همکاری تجاری نبوده است. دادلی یک شهروند امریکایی محسوب می‌شود و بر اساس تحریم‌های آمریکا حق مذاکره با ایران در مورد قراردادهای نفتی را ندارد.

دادلی قرارداد توتال با ایران را یک «نشانه خیلی خوب برای صنعت (انرژی)» خواند اما اشاره بیشتری به این موضوع نکرد.

پاتریک پویان، مدیر شرکت توتال گفت، این شرکت و شرکایش آماده کردن مقدمات برای برگزاری مناقصه های جذب پیمانگاران به پروژه فاز 11 پارس جنوبی را آغاز کرده اند.

همچنین یک منبع آگاه گفت، شرکت رویال داچ شل که سال گذشته یک موافقتنامه اولیه برای بررسی فرصت‌های میادین نفت و گاز ایران امضا کرده، نگران تحریم‌های آمریکاست و گزینشی تر از شرکت توتال در زمینه انتخاب بانکهای‌ طرف همکاری اش عمل می‌کند.

یک سخنگوی شرکت رویال داچ شل گفت: «شل علاقمند به بررسی نقشی است که می‌تواند در توسعه پتانسیل‌های انرژی ایران ایفا کند. مادر حال تعامل با مقامات ایرانی هستیم اما همچنان خیلی زود است بخواهیم در مورد سرمایه گذاری احتمالی شل در پروژه ای ایرانی صحبت کنیم.»

لاسزلو وارو، اقتصاددان ارشد آژانس بین المللی انرژی گفت، ریسک‌های ژئوپلتیک ایران، قراردادهای پیچیده و ریسک تحریم‌ها، سرمایه گذارانی که می‌توانند به دلیگر مناطق در حال رشد نظیر برزیل هم بروند را می‌ترساند.