سال‌هاست در کشورهای پیشرفته که اقتصاد آن‌ها بر پایه کشاورزی است، الگوی کشت اجرا می‌شود و هیچ کشاورزی به غیر از آنچه که الگوی کشت تعیین کرده محصولی کشت نمی‌کند. این در حالی است که کشاورزی فاقد الگوی کشت در کشور ما باعث شده قصه تلخ روی زمین ماندن محصولات کشاورزی  و نوسانات قیمت هرساله به گوش می‌رسد.

با توجه به آنکه بحران کم‌آبی یکی از اصلی‌ترین چالش‌های پیش روی کشور به شمار می‌رود با مدیریت دقیق و برنامه‌ریزی‌های جامع از پیامدهای این بحران باید جلوگیری کرد چراکه بیش از 90 درصد منابع آبی کشور در این بخش مورداستفاده قرار می‌گیرد.

مسعود اسدی رئیس تشکل‌های بخش کشاورزی با انتقاد از نوسانات نرخ محصولات کشاورزی اظهار داشت: طی چند دهه اخیر همه دولت‌ها اقدامات ناچیزی در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی، الگوی کشت انجام دادند که این امر، خیانت به منافع ملی است.

وی افزود: دو ماه گذشته کشاورزان به سبب نبود تقاضا پیازهای خود را کنار مزرعه‌ها رها و در زمین امحا کردند که در صورت وجود صنایع تبدیلی و تکمیلی شاهد نوسانات قیمت در بازار نبودیم.bاسدی ادامه داد: با توجه به آنکه دولت زیرساخت‌های لازم در بخش را فراهم نکرده است ازاین‌رو بخش خصوصی تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی ندارد.

رئیس تشکل‌های بخش کشاورزی با اشاره به هدر رفت منابع ارزشمند آب در حوزه کشاورزی بیان کرد: باوجودآنکه کشاورزان ارزش‌افزوده و اندوخته‌ای ندارند در صورت ادامه روند تولید بدون برنامه و الگوی کشت این منابع ارزشمند که از نفت گران‌تر است، به هدر می‌رود.

وی بابیان اینکه برنامه متعددی در زمینه الگوی کشت روی کاغذ مطرح‌شده است، تصریح کرد: دولت‌ها در زمینه الگوی کشت هیچ برنامه موثقی اجرا نکردند. نوسانات قیمت محصولات کشاورزی ناشی از مدیریت نادرست بازار است

علی خان محمدی مدیرعامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی گفت: نوسانات قیمت محصولات کشاورزی ناشی از مدیریت نادرست بازار، نبود الگوی کشت مناسب و سرگردانی کشاورزان در انتخاب کشت محصول است. وی افزود: علی‌رغم آنکه ایران کشوری چهارفصل و دارای شرایط اقلیمی مناسب است اما نبود برنامه‌ریزی‌های مناسب تولید زیان‌های متعددی را عاید مصرف‌کننده و تولیدکننده می‌نماید.

خان محمدی با اشاره به‌ضرورت ایجاد زنجیره تولید بیان کرد: ایجاد زنجیره تولیدی برای محصولات کشاورزی موجب شده تا صفر تا صد تولید کنترل شود که در این صورت  دیگر جای هیچ‌گونه نگرانی نیست. به گفته وی تا زمانی که برنامه مدونی از سوی دولت برای کشت محصولات در نظر گرفته نشود، مشکلات بازار همچنان ادامه خواهد داشت.

مدیرعامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی با اشاره به‌ضرورت برنامه محور بودن حوزه کشاورزی تصریح کرد: با توجه به بحران منابع آبی، کشاورزان خودسرانه و بدون برنامه‌ریزی مشخص اقدام به کشت محصول می‌نمایند که درنهایت این امر افزایش ضایعات، کاهش انگیزه تولید و گشوده شدن دروازه‌های واردات را به همراه دارد.

ضرورت برنامه محور بودن تولید محصولات

هدایت الله اصغری مدیرعامل شرکت بازرگانی تعاونی کشاورزی در گفتگو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی  با اشاره به‌ضرورت تولید بر مبنای سفارش بازار اظهار داشت: برنامه محور بودن تولید، بازرگانی و صادرات محصولات کشاورزی باید موردتوجه قرار گیرد چراکه در غیر این صورت قیمت در شناورهای غیرمعقولی پیش می‌رود.

وی افزود: در هر استانی برای تولید محصولات کشاورزی نظام مدونی نظیر سطح زیر کشت، مصرف داخل، صادرات محصول و مراکز عرضه باید مشخص شود. اصغری تصریح کرد: با توجه به زنجیره تولید افسارگسیخته در کشور امکان تعریف منطقی برای سطح زیر کشت، انعقاد قراردادهای صادراتی و اعمال سیاست‌های حمایتی، انقباضی و انبساطی از سوی دولت وجود ندارد.