پاکستان با نام رسمی «جمهوری اسلامی پاکستان» کشوری در جنوب غربی آسیا است و پایتخت آن اسلام‌آباد نام دارد. این کشور در جنوب مرز آبی هزار کیلومتری با دریای عمان دارد و از غرب با ایران، از شمال با افغانستان، از شرق با هندوستان، و از شمال شرق با جمهوری خلق چین هم‌مرز است. ناحیه کشمیر مورد ادعای هندوستان و پاکستان است. هر دو کشور هند و پاکستان به طور جداگانه بخش‌هایی از این منطقه را اداره می‌کنند و این مناطق توسط خط کنترل از هم جدا شده‌اند.

این کشور در سال ۱۹۴۷ به عنوان یک دولت و کشور جدید از هند مستقل شد. در سال ۱۹۷۱ جنگ داخلی به جدایی پاکستان شرقی با نام بنگلادش از این کشور منجر شد. پاکستان از لحاظ بزرگی نیروهای مسلح در رده هفتم جهان است و تنها کشور اسلامی دارنده جنگ‌افزار هسته‌ای می‌باشد.

پاکستان بر اساس برآورد سال ۲۰۱۲ با بیش از ۱۹۹ میلیون نفر جمعیت ششمین کشور پرجمعیت دنیاست. دین رسمی پاکستان اسلام است. زبان اردو، زبان مشترک این کشور است، اما زبان انگلیسی زبان رسمی است که در قانون اساسی پاکستان و در تجارت و همچنین طبقه خاص و تحصیل کرده و شهری و بسیاری از دانشگاه‌ها به کار برده می‌شود. زبان پنجابی نیز زبان بیش از ۶۰ میلیون نفر است، اما رسمیت ندارد.

جغرافیا

جغرافیای پاکستان آمیزه‌ای از چشم‌اندازهای بسیار گوناگونی از دشت‌ها، بیابان‌ها، جنگل‌ها، تپه‌ها، و فلات‌هایی است که در گستره‌ای از کرانه‌های دریای عربی در اقیانوس هند در جنوب تا کوه‌های رشته‌کوه قره‌قروم در شمال جای گرفته‌اند. آب وهوا نیز به همین روال متفاوت است؛ زمستان‌های سرد و تابستان‌های گرم در شمال و آب و هوای معتدل درجنوب که متأثر از اقیانوس هند است. نواحی مرکزی تابستان‌های بسیار گرم دارند و دمای آنها به بیش از ۴۵ درجه سانتی گراد می‌رسد و زمستان‌های سردی که دمای هوا به کمتر از دمای انجماد می‌رسد. میزان بارش باران نیز کم است.

در پاکستان به طور تقریبی ۱۰۸ قله با بلندی بیش از ۷۰۰۰ متر وجود دارد و هر ساله قسمت‌های شمالی پاکستان شمار زیادی جهانگرد خارجی را به خود جلب می‌کنند.

شهرهای بزرگ پاکستان عبارتند از: کراچی بعنوان بزرگترین و مهم‌ترین شهر و بندر پاکستان، لاهور، راولپندی، پیشاور، ایالت جامو و کشمیر، اسلام‌آباد. پهناوری پاکستان معادل ۸۰۳،۹۴۰ کیلومتر مربع است.

سیاست

نوع حکومت در کشور پاکستان، جمهوری پارلمانی فدرال است و از ۴ ایالت و چهار قلمرو فدرالی تشکیل می‌شود. پاکستان هم از نظر زبانی و قومی و هم از نظر جغرافیایی کشور متنوع است. اردو زبان رسمی این کشور است، اما زبان انگلیسی زبان رسمی است که در قانون اساسی، در تجارت و همچنین طبقه تحصیل کرده و شهری و بسیاری از دانشگاه‌ها به کار برده می‌شود.

هر رئیس جمهور در پاکستان برای پنج سال انتخاب می‌شود. رئیس‌جمهور مقامی تقریباً تشریفاتی در پاکستان به شمار می‌آید.

پاکستان عضو سازمان ملل متحد، سازمان کنفرانس اسلامی، سازمان همکاری منطقه‌ای جنوب آسیا (سارک)، و سازمان اکو می‌باشد. همچنین از دوران استقلال پاکستان و هند از بریتانیای کبیر، این کشور عضوی از اتحادیه کشورهای همسود (مشترک‌المنافع) بوده‌است. پاکستان همچنین یکی از اعضا سازمانهای مهم منطقه‌ای سازمانهای همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا (سارک) و سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) است.

پاکستان مدت‌های زیادی روابط ناآرامی را با همسایه‌اش هند داشته‌است. اختلاف بلندمدت بر سر کشمیر به جنگ‌های تمام عیار با هند در ۱۹۴۷ و ۱۹۶۵ انجامید. روابط این کشور با هند پس از آغاز مذاکرات صلح در ۲۰۰۲ رو به بهبودی است. پاکستان روابط نزدیک اقتصادی نظامی و سیاسی را با جمهوری خلق چین دارا می‌باشد.

اقتصاد

پاکستان کشوری در حال توسعه‌است. با وجود اینکه در سال ۱۹۴۷ این کشور بسیار فقیر بود نرخ رشد اقتصادی پاکستان در طول ۴ دهه بعد از آن بهتر از میانگین جهانی بوده‌است. اما سیاست‌های ناآگاهانه به پایین آمدن این نرخ در دهه ۱۹۹۰ منجر شد.

اخیراً تغییرات گسترده اقتصادی به اقتصادی قدرتمندتر منجر شده‌اند و به نرخ رشد به‌ویژه در زمینه‌های ساخت و تولید و بخش‌های خدمات مالی (اقتصادی) سرعت بخشیده‌اند. پیشرفت‌های بزرگی نیز در موقعیت ارز خارجی و رشد سریع در منابع ارز ثابت در سال‌های اخیر شاهد بوده‌ایم. تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۰۵ حدود ۶/۴۰۴ میلیارد دلار برآورد شد و تولید سرانه ناخالص ملی آن ۲۴۰۰ دلار آمریکا بود.

نرخ‌های رشد تولید ناخالص ملی پاکستان در ۵ سال اخیر شاهد یک افزایش ثابت بوده‌اند. در سال ۲۰۰۱ نرخ رشد تولید ناخالص داخلی کشور ۸/۱٪ بود ولی در سال مالی که ۳۰ ژوئن ۲۰۰۵ پایان یافت، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی اسمی به حدود ۴/۸٪ رسید. این نرخ رشد پاکستان را پس از چین دارنده دومین نرخ رشد اقتصادی در میان پرچمعیت‌ترین کشورهای جهان قرار داد. با این حال فشارهای تورمی و میزان ذخیره کمتر از مقدار لازم و همچنین عوامل اقتصادی دخیل دیگر امر نگه داشتن نرخ رشد به این میزان را مشکل می‌سازد.

رشد بخش‌های غیرکشاورزی ساختار اقتصاد را تغییر داده‌است و اکنون اقتصاد تنها ۲۰٪ تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد. بخش خدماتی حدود ۵۳٪ تولید ناخالص داخلی کشور که تجارت عمده و خرد کشور حدود ۳۰٪ این بخش را تشکیل می‌دهد. اخیراً بازار بورس کراچی همراه با دیگر بازارهای در حال ایجاد دنیا اوج گرفته‌است. مقادیر هنگفتی از سرمایه‌گذاری‌های خارجی در صنایع متعددی به کار گرفته شده‌اند. با این حال سرانه بازار بورس همچنان مخابرات، نرم‌افزار، خودرو، نساجی، سیمان، کود، فولاد و ساخت کشتی هستند.

بیش از ۶۸ درصد مردم پاکستان در روستاها به سر برده و اغلب به کشاورزی اشتغال دارند. از این روی، اقتصادکشور برکشاورزی استوار است. بالغ بر ۵۵درصدکل جمعیت کشور در بخش کشاورزی اشتغال داشته و ۲۹درصد تولیدات ناخالص ملی، ۴/۲۶درصدکل تولیدات داخلی و ۷۰درصد صادرات کشور به محصولات و فرآورده های کشاورزی تعلق دارد.

صنایع مهم پاکستان عبارتند از: صنایع پنبه پاک کنی، شتلی کوبی، ریسندگی و بافندگی، پارچه بافی و برخی صنایع غذایی متکی به بخش کشاورزی.

 گزارشات و منابع مکتوب با موضوع تجارت در کشور پاکستان

»» اطلاعات پایه
»» روابط تجاری با جمهوری اسلامی ایران
»» روابط تجاری با جهان
»» دانلود کتاب شماره یک راهنمای تجارت با کشور پاکستان
»» دانلود کتاب شماره دو راهنمای تجارت با کشور پاکستان
»» چشم انداز توسعه تجارت با کشور پاکستان
»» گزارش تحلیل بازار کشور پاکستان برای ورود کالاهای ایرانی