پرونده دریافت سود از سپرده‌های بانکی بار دیگر بر روی میز آمده است. این اولین باری نیست که دولت موضوع اخذ مالیات از سپرده های مردم در بانکها را مطرح می‌کند و بر این باور است که افرادی که سپرده های بالایی را در نظام بانکی داشته و آنها را به گردش درنمی آورند، باید مالیات بدهند.

کرکره‌ها پایین، حجره‌ها تعطیل، نرخ سود هست!

واقعیت آن است که نرخ سود بانکی، مدت‌ها است که به رقیبی برای سرمایه‌گذاری در کار و تولید تبدیل شده است. مدت زمان کمی نیست که مغازه داران و تولیدکنندگان، یکی پس از دیگری کرکره های مغازه‌ها و کسب و کارهای خود را پایین می‌کشند و با پول آن، بدون اینکه دغدغه بیمه و مالیات داشته باشند، سود بانکی می‌گیرند و به قول خودشان، دغدغه‌ای هم ندارند؛ البته شاید چاره‌ای هم برای آنها باقی نمانده بود. اوضاع کسب و کار آنقدر در ایران بد است که کمتر کسی می‌تواند با شرایط کنونی، ادامه مسیر داده و تولید داشته باشد.

حتی گاهی خود فعالان اقتصادی و تولیدکنندگانی که هنوز هم آنقدر به کار خود پایبند هستند که همه مشکلات را به جان خریده‌اند می‌گویند که تولیدکننده یا باید عاشق باشد یا دیوانه. آنها بر این باورند که علیرغم همه این مشکلات، این کشور نیاز به کار و تولید و اشتغال دارد؛ در نهایت همه سختی‌هایش را هم به جان می‌خرند و صبح به صبح، دم مغازه و کارخانه خود را آب و جارو می‌کنند. اما برای همه، این شرایط فراهم نیست. بسیاری از صاحبان کسب و کارهای بازاری، مدتها است که کرکره حجره‌هایشان را پایین کشیده اند و دل به سودهای رنگارنگ نظام بانکی بسته اند.

اکنون اما بار دیگر دولت گفته که می‌خواهد ایده دریافت مالیات از سپرده‌های بانکی را عملیاتی کند؛ اینکه کی، چگونه و با چه نرخی، هنوز البته مشخص نیست. تمام این‌ها در شرایطی است که بسیاری از مسئولان عالیرتبه نظام بانکی و وزارت امور اقتصادی هم موافق با این موضوع هستند و به نوعی، چراغ سبز را به سازمان امور مالیاتی نشان داده‌اند.

حتی سال گذشته، علی طیب نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی هم به صراحت موافقت خود را با دریافت مالیات از سپرده‌های بانکی اعلام کرد. او معتقد است که نرخ سود سپرده‌های بانکی با توجه به تورم بسیار بالا است و بنابراین پول بدون زحمتی که از این طریق برای صاحبانش به دست می‌آید، حتما باید مشمول اخذ مالیات شود؛ این در شرایطی است که قطعا، بسیاری از صاحبنظرانی که با اجرای دریافت مالیات از سپرده‌های بانکی موافق هستند، معتقدند که باید آن دسته از سپرده‌هایی که ارقام بالایی دارند، مشمول دریافت مالیات شوند، نه سپرده‌های اندکی که صاحبان آنها برای گذران امور زندگی، اندک پس انداز خود را به بانک‌ها سپرده‌اند

برنامه دولت دقیقا برای مالیات سپرده بانکی چیست؟

اکنون مقامات دولتی می‌گویند که از سه ماه قبل، کار ساماندهی اطلاعات سپرده‌های بانکی را آغاز کرده و جلساتی را هم با بانک‌های دولتی و خصوصی داشته اند تا به یک جمع‌بندی و اجماع برای اخذ اطلاعات لازم از حساب‌های بانکی برسند. هر چه باشد، یکی از مخالفان اصلی اخذ مالیات از سپرده‌های بانکی، بانک‌ها هستند که می‌ترسند، این موضوع برایشان دردسرساز شده و به خروج بیش از گذشته منابعشان بیانجامد. تمام اینها در شرایطی است که اکنون هم نظام بانکی با مشکل خروج سپرده‌ها مواجه است و همین امر هم سبب شده که هر طرحی در این رابطه با شک و تردیدهای خاص خود در نظام بانکی همراه باشد.

آنگونه که مقامات سازمان امور مالیاتی می‌گویند، قرار بر این است که از طریق بانک‌ها، اطلاعات مربوط به سپرده‌ها به سازمان مالیاتی ارائه شود. علی رستم‌پور، مدیرکل سازمان امور مالیاتی در این رابطه می‌گوید که بانکها نگران اجرای ناهماهنگ این موضوع هستند و دغدغه دارند که مبادا برخی از بانکها اطلاعات سپرده‌ها را به سازمان مالیاتی ندهند و در مقابل، سپرده های بیشتری را جذب کرده و رقابتی نابرابر را رقم زنند؛ به همین دلیل، همه بانکها این نکته را مطرح می‌کنند که در صورت ارائه هماهنگ این اطلاعات به سازمان، مشکلی با اجرای این طرح ندارند.

وی می‌افزاید: در صورتی که فرآیند دریافت اطلاعات با مشارکت ناقص تعدادی از بانک‌ها صورت گیرد، این بیم وجود دارد که سپرده‌ها از بانک‌هایی که با سازمان مالیاتی همکاری کرده‌اند، خارج شود.؛ این در حالی است که سازمان مالیاتی نیز به بانک‌ها اعلام کرد بر اساس قانون، اگر قرار باشد اطلاعات سپرده‌ها از بانک‌ها دریافت شود باید تمام اطلاعات بدون کم‌ و کاست به سازمان تحویل شود و اگر قرار باشد پالایشی هم صورت گیرد، توسط خود سازمان انجام می‌شود.

آن طور که از فهوای کلام مسئولان سازمان امور مالیاتی برمی‌آید، سپرده‌های بالای ۵۰۰ میلیون تومان در مرحله اول، مشمول دریافت مالیات می‌شوند و جای نگرانی برای سپرده‌گذاران خرد نیست. به همین دلیل اکنون سازمان امور مالیاتی، تفاهم نامه‌هایی را با بانک‌ها طراحی کرده که بتواند بر مبنای آن، شرایط را برای اجرای موفق این طرح فراهم کرده و شاید هم تضامین لازم را بگیرد.

چه کسانی مشمول دریافت مالیات از سپرده‌هایشان می‌شوند؟

یک مقام مسئول در سازمان امور مالیاتی گفت: دریافت سود از سپرده‌های بانکی هنوز به صورت جدی مطرح نشده است و هر اقدامی که قرار باشد انجام گیرد، باید تائید مجلس را داشته باشد. وی می‌افزاید: قرار نیست که دریافت مالیات از سپرده‌های بانکی بدون هیچ مقدمه‌ای اجرایی شود، بلکه به طور قطع نظام بانکی و سازمان امور مالیاتی، به صورت شفاف برنامه خود را اعلام خواهند کرد. بنابراین مردم نگران نباشند.

به گفته این مقام مسئول، به طور قطع دریافت مالیات از سپرده‌های بانکی، مشمول سپرده‌های خرد که جنبه پس‌اندازی برای گذران زندگی را دارد، دریافت نخواهد شد.ه