خلاصه دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مرکزی در پایان اردیبهشت ماه امسال نشان می‌دهد، دارایی‌های خارجی این بانکبا 0/3 درصد کاهش نسبت به اسفند ماه 95 به 338 هزار و 540 میلیارد تومان رسیده است.

همچنین برای حجم اسکناس و مسکوک نزد بانک مرکزی رقم 6 هزار و 710 میلیارد تومان درج شده که در دوماهه اول سال جاری 33/9 درصد رشد داشته است.

بدهی دولت به بانک مرکزی به رقم 37 هزار و 150 میلیارد تومان و بدهی شرکت‌ها و موسسات دولتی به 27 هزار و 50 میلیارد تومان رسیده است. در مدت مورد بررسی بدهی دولت 35/7 درصد معادل 9 هزار و 770 میلیارد تومان افزایش و بدهی شرکت‌ها و موسسات دولتی 10/5 درصد کاهش یافته است.

افزایش 9 هزار و 770 میلیارد تومانی در دو ماهه اول امسال، ناشی از تنخواه بودجه سال 96 است. طبق قانون، دولت می‌تواند معادل 3 درصد از بودجه عمومی را در قالب تنخواه از بانک مرکزی دریافت و تا پایان سال تسویه کند.

البته در سال‌های اخیر بدهی دولت به بانک مرکزی همواره روند افزایشی داشته و بانک مرکزی هم استدلال‌های خاصی درباره افزایش بدهی دولت در سال 95، مطرح کرد که تاکنون سابقه طرح آن وجود نداشت.

بدهی دولت از 13 هزار و 161 میلیارد تومان به 27 هزار و 380 میلیاردتومان در پایان سال گذشته رسید که نشان ‌دهنده رشد حدود 109 درصدی در چهار سال است.

در طول این سال‌ها در ابتدای سال بدهی دولت افزایش می‌یابد و بخشی از این بدهی تا پایان سال تسویه می‌شود که این اتفاق بیانگر عدم تسویه بخشی از تنخواه است.

اما بانک مرکزی در واکنش به گزارش‌ها، 10 هزار و 500 میلیارد تومان از این مبلغ را بابت اسناد به تعهد دولت عنوان کرده است. اسناد به تعهد دولت اسنادی است که بابت مطالبات بانک مرکزی از دولت از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی به وثیقه جواهرات ملی تعهد شده و به موجب ماده 8 قانون پولی و بانکی کشور (مصوب سال 1351) به عنوان پشتوانه اسکناس‌های منتشره منظور شده است.

همچنین بخشی دیگر از اسناد به تعهد دولت مربوط به سفته‌هایی است که از سوی بانک مرکزی و به نیابت از دولت جمهوری اسلامی ایران به عنوان سهمیه دولت نزد صندوق بین‌المللی پول به امانت گذارده می‌شود.

بر اساس این گزارش همچنین بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در دو ماهه اول امسال، 2/7 درصد و در یک سال منتهی به اردیبهشت ماه 14/7 درصد رشد داشته است. بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در پایان این ماه به 102 هزار و 430 میلیارد تومان رسیده است.

حجم کل سپرده بانک‌ها و موسسات اعتباری در نزد بانک مرکزی 135 هزار و 30 میلیارد تومان است که 129 هزار و 260 میلیارد تومان آن سپرده قانونی و 5 هزار و 770 میلیارد تومان آن سپرده دیداری است.

البته با توجه به اینکه بانک‌ها معادل 102 هزار و 430 میلیارد تومان بدهی به بانک مرکزی دارند، نرخ موثر سپرده قانونی در عمل بسیار کمتر از رقم اعلامی 10 تا 13 درصد است.

سپرده بخش دولتی نزد بانک‌ مرکزی در دو ماهه اول امسال 3/2 درصد افزایش داشته است. حجم کل سپرده دولت نزد بانک مرکزی 33 هزار و 350 میلیارد تومان بوده که در یک سال منتهی به اردیبهشت ماه امسال 12/9 درصد افزایش یافته است.

در بخش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی، سهم بانک‌های تجاری دولتی با 20 درصد افزایش، 14 هزار و 430 میلیارد تومان، سهم بانک‌های تخصصی دولتی با 0/4 درصد کاهش 49 هزار و 250 میلیارد تومان و سهم بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری با 1/4 درصد رشد 38 هزار و 750 میلیارد تومان بوده است.