بازار اجاره مسکن پس از یک دوره افزایش قیمت‌ها که نوعی پاسخ هیجانی به کاهش سود سپرده‌های بانکی بود، بار دیگر پس از دستیابی به آرامش، به قیمت‌های قبل از کاهش نرخ سود سپرده بازگشت.

بر اساس مشاهدات میدانی، در پی تغییر نرخ سود سپرده برخی مالکان در پی افزایش اجاره‌بها و حذف یا کاهش شدید ودیعه (پول پیش) بودند که تا مدتی نیز توانستند نبض بازار را به دست بگیرند. با این حال پس از آنکه طبق آمارها تغییر چندانی در حجم و مقدار سپرده‌های بانکی ایجاد نشد و بازارهای موازی مسکن از قبیل ارز، طلا، اوراق بهادار و سهام نیز نتوانستند جذابیتی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کنند، بار دیگر نرخ اجاره بها به مقادیر قبلی بازگشته است هرچند که باز هم برخی مالکان و موجران در زمینه رهن کامل با کمی وسواس تصمیم می‌گیرند.

در این زمینه، محمد باستانی، از فعالان بازار مسکن می‌گوید: تغییرات ایجاد شده در نرخ سود سپرده‌ها در انتهای فصل گرم بازارهای زودبازده همچون مسکن و ارز و طلا و در آستانه فصل بازگشایی مدارس اتفاق افتاد که همه این عوامل در کاهش التهابات بازار مؤثر بوده است، ضمن اینکه ایام عزاداری ماه محرم و صفر نیز در بیشتر مواقع به سکون بازار می‌انجامد و این عوامل در کنار هم در بازگشت قیمت اجاره بهای مسکن به نرخ‌های ابتدای تابستان بی‌تأثیر نیستند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا با اتمام ایام عزاداری در ماه انتهایی پاییز، مجددا شاهد افزایش قیمت اجاره مسکن خواهیم بود یا خیر؟ احتمال وقوع چنین اتفاقی را بسیار بعید می‌داند و می‌گوید: به خصوص که اولا امسال افزایش بیشتر از کشش بازار را در بخش اجاره بها شاهد بودیم و ثانیا نیمه دوم سال زمان جابه جایی‌ها نیست و مالکان معمولا با مستأجران خود در این ایام در زمان سررسید قراردادها، با همان نرخ رشد ۱۰ درصد قیمت‌ها تمدید می‌کنند.

مشاهدات میدانی از سطح بنگاه‌های املاک مشاوران پایتخت نشان می‌دهد با توجه به زمزمه‌های افزایش تسهیلات خرید مسکن، بسیاری از افرادی که با فرمول «وام به اضافه آورده شخصی به اضافه رهن کامل» به دنبال خانه دار شدن هستند، در حال حاضر از وضعیت موجود مبنی بر کاهش تمایل برخی موجران به واگذاری ملک به صورت رهن کامل بهره برده‌اند و میزان خرید و فروش مسکن از این طریق افزایش یافته است.

بنابراین وجود این رقابت نه چندان مشهود بر سر مستأجر با پول پیشِ بالا، در بازگشت قیمت اجاره‌بها به نرخ پیش از دوره هیجانیِ ناشی از کاهش نرخ سود سپرده بی‌تأثیر نیست.

به عنوان نمونه نرخ اجاره‌بها در محلات گران قیمت ستارخان شامل برق آلستوم، پاتریس لومومبا و شهرآرا که در زمستان سال گذشته به یک و نیم میلیون تومان در هر متر مربع رسیده بود، در اوایل تابستان سال جاری به حدودا یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان در هر متر مربع برای اجاره آپارتمان افزایش یافت که در هفته‌های گذشته برخی موجران تلاش داستند آن را به یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در هر متر مربع برسانند ولی با توجه به استقبال نکردن مستأجران و کشش نداشتن بازار در خصوص اخذ چنین مبالغی، در حال حاضر قیمت‌ها به همان مبالغ ابتدای سال یا حتی کمتر و متری یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان برای اجاره یک دستگاه آپارتمان کاهش یافته است.

گفتنی است تغییرات قیمتی اجاره بها و کاهش مبالغ ودیعه مسکن، در محلات پر مخاطب و مورد پسند شهروندان تهران واقع شد وگرنه در محلات میانی و ارزان تر پایتخت حتی در دوره اعمال کاهش سود سپرده‌ها نیز تغییری در قیمت‌ها ایجاد نشد.

اقتصاددانان علت این رخداد را حاکم بودن رکود بر بازار عنوان کرده و می‌گویند: عدم استقبال سپرده گذاران بانکی از بازارهای موازی و باقی ماندن سرمایه‌های سرگردان در بانک‌ها به شکل سپرده ولو با سود ۱۵ درصد، نشان دهنده نبود رونق و سود مورد تقاضای مردم در بخش تولید، ساخت و ساز یا مسکن است.

همچنین برخی جمعیت شناسان تمدید قراردادهای سپرده بانکی مردم در بانک‌ها را در تغییرات جمعیتی کلان شهرها به خصوص مهاجرت معکوس در پی افزایش هزینه‌های زندگی در این شهرها جست وجو می‌کنند. به خصوص که پیش بینی می‌شود تا ۱۰ سال روند کاهشی تعداد ازدواج‌ها تغییر محسوسی نداشته و همچنان شاهد کم شدن تمایل جوانان کمتر از ۳۰ سال به ازدواج و در نتیجه کاهش تقاضای اجاره مسکن در شهرهای بزرگ خواهیم بود.