نکته اول، ارزیابی ثبت‌نام متقاضیان که از ابتدای تیرماه آغاز شده نشان می‌دهد که تولیدکنندگان برای دریافت تسهیلات در قالب «تامین سرمایه در گردش» عطش بیشتری دارند؛ به‌گونه‌ای که در سه ماه دوم سال جاری، ۲۶ هزار و ۹۰۵ بنگاه وارد چرخه ثبت‌نام شارژدهی شده‌اند.

این درحالی است که در همین بازه زمانی تنها 2 هزار و 781 بنگاه برای «بازسازی و نوسازی» در سایت «بهین‌یاب» ثبت‌نام کر‌ده‌اند. از سوی دیگر، ثبت بیش از 26هزار درخواست برای دریافت وام رونق حکایت از تفاوت فاحش با هدف‌گذاری اولیه دارد. این اختلاف بالا می‌تواند بار دیگر نشان از تخمین غیردقیق متولیان امر از تعداد بنگاه‌های نیازمند به‌سرمایه در گردش باشد؛ چراکه مطابق طرح سیاست‌گذار پولی، توزیع بخش اول این وام‌ها برای تامین سرمایه در گردش موردنیاز برای 10هزار بنگاه اقتصادی تعریف شده است. اما سومین نکته از روند ثبت‌نام تابستانه وام‌دهی، از افزایش سهم «بخش جهادکشاورزی» نسبت به «معدن» و «صنعت» حکایت دارد؛ روندی که نشان‌دهنده تحول در این بخش است.

موتور طرح رونق تولید در سال جاری با توزیع 30هزار میلیارد تومان تسهیلات در حالی اوایل سال96 روشن شد که سیاست‌گذار پولی کشور در راستای استمرار «طرح رونق تولید»، «حفظ اشتغال فعلی و ایجاد اشتغال جدید» و «افزایش رشد اقتصادی» پرداخت سه نوع وام را که در برگیرنده «تامین سرمایه در گردش برای 10 هزار بنگاه اقتصادی»، «تامین منابع مالی 6 هزار طرح نیمه‌تمام با پیشرفت فیزیکی حداقل 60 درصد» و «تامین مالی برای بازسازی و نوسازی 5 هزار واحد اقتصادی» بود در دستور کار قرار داد. هدف از تخصیص این وام، بازسازی و نوسازی بنگاه‌های تولیدی صنعتی و معدنی و صنوف تولیدی با هدف «رفع مشکلات واحدهای صنعتی کوچک، متوسط و بزرگ و افزایش تولید و اشتغال به‌منظور ارتقای بهره‌وری انرژی»، «کاهش شدت مصرف»، «افزایش رقابت‌پذیری»، «توسعه صادرات» و «انتقال تکنولوژی» با در نظر گرفتن 6 شاخص پیش‌بینی شده است.

«کاهش قیمت تمام شده محصولات تولیدی و افزایش رقابت‌پذیری واحدهای تولیدی»، «نوسازی خط تولید و ارتقای فناوری واحدها به‌منظور تداوم حضور در بازار»، «اصلاح ساختار واحدهای تولیدی اعم از خط تولید، منابع انسانی مالی و مدیریت»، «افزایش راندمان، کاهش ضایعات، رفع گلوگاه‌های خط تولید و تکمیل خطوط»، «کاهش شدید مصرف انرژی در فرآیند تولید و محصولات تولیدی» و «تجهیز آزمایشگاه‌های خط تولید، ایجاد یا تکمیل واحدهای تحقیق و توسعه و اصلاح GMP در کارخانه‌های دارویی» 6 شاخصی هستند که برای تخصیص منابع در نظر گرفته شده است. از سوی دیگر در کنار اهداف مذکور نیز چهار ویژگی برای اولویت‌بندی واحدهای تولیدی در نظر گرفته شده است که براساس آن صنایع باید از مزایایی چون «ارزش‌افزوده بیشتر»، «صادراتی بودن محصول تولیدی به استثنای صادرکنندگان مواد اولیه و خام»، «پیشران بودن و داشتن جایگاه در زنجیره ارزش» و «توان اشتغال‌زایی» برخوردار باشند.

سهم استانی تسهیلات

آمارهای تابستانی طرح رونق تولید نشان می‌دهد که در مجموع 26 هزار و 905 بنگاه اقتصادی ثبت‌نام کرده‌اند. ارزیابی‌ها بیانگر این موضوع است که از این تعداد 5 هزار و 607 بنگاه در داخل شهرک و 21 هزار و 298 بنگاه در خارج شهرک‌ها متقاضی دریافت تسهیلات بوده‌اند. این در حالی است که از مجموع 26 هزار و 905 ثبت‌نامی، 20 هزار و 382 واحد تولیدی و 6 هزار و 56 طرح تولیدی بوده است. در میان این متقاضیان، بخش جهاد کشاورزی با 17 هزار و 13 درخواست، صنعت با 9 هزار و 892 درخواست و معدن با 467 درخواست به‌ترتیب در طرح رونق تولید ثبت‌نام کرده‌اند. در اولین طرح رونق تولید که سال گذشته اجرایی شد بخش معدن در میان متقاضیان برای دریافت تسهیلات قرار نداشت اما در سال جاری این گروه نیز به دریافت‌کنندگان تسهیلات اضافه شده‌اند. 

همچنین براساس جدول توزیع استانی برای دریافت تسهیلات بازسازی و نوسازی در تابستان سال‌جاری به‌ترتیب استان‌های «آذربایجان شرقی»، «خراسان‌رضوی»، «اصفهان»، «گلستان» و «مازندران» بیشترین سهم را در میان استان‌های کشور به‌خود اختصاص داده‌اند. از سوی دیگر براساس آمارها منطقه «جنوب کرمان» و استان‌های «اردبیل»، «ایلام»، «هرمزگان» و «کهکیلویه و بویراحمد» چهار استانی هستند که تاکنون کمترین اشتیاق را نسبت به دریافت تسهیلات از خود نشان داده‌اند. همچنین در جدول «طرح رونق» سال 96 نیز از میان استان‌های کشور، «مازندران»، «اصفهان»، «آذربایجان شرقی»، «گیلان» و «خوزستان» به‌ترتیب بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. «جنوب کرمان»، «هرمزگان»، «سیستان و بلوچستان»، «خراسان شمالی»، «کرمانشاه» و «ایلام» نیز کمترین سهم از ثبت‌نام فصل تابستان طرح رونق تولید را داشته‌اند. در مجموع می‌توان گفت در تابستان امسال مجموعا 26 هزار و 905 بنگاه در «طرح رونق» و 2 هزار و 781 برای «طرح بازسازی و نوسازی» ثبت‌نام کرده‌اند.