آمارها نشان میدهد که هر صندلی هواپیما برای بیش از 4 نفر ایجاد اشتغال میکند، ضمن این که سفر با هواپیماهای نو در آرامش و آسایش سفرهای هوایی هموطنان در مسیرهای داخلی و خارجی بسیار تاثیرگذار است.

هرچند که متوسط عمر ناوگان حمل و نقل هوایی کشور به بیش از 23 سال رسیده است اما در بسیاری از کشورهای جهان به منظور صرفه جویی در هزینهها، هواپیماها با عمر 15 سال از رده خارج و با هواپیماهای جدید جایگزین میشوند.

هم اکنون 16 شرکت هوایی در ایران دارای 300 هواپیما هستند که حدود 180 فروند آن عملیاتی است و شرکتهای هوایی برای نگهداری این هواپیماهای فرسوده و از رده خارج، هزینههای بیشتری را متحمل می شوند.

صنعت هوانوردی ایران هم اکنون 45 هزار صندلی در اختیار دارد که حدود 30 هزار آن عملیاتی است و 15 هزار صندلی آن به علت فرسودگی و زمینگیری عملا از رده خارج شده و بیشتر این هواپیماها به عنوان انبار قطعات یدکی مورد استفاده قرار می گیرد.

تمام شرکتهای حمل ونقل هوایی موفق جهان در تلاشند برای کاهش هزینهها و ارائه خدمات مناسب هوایی به مسافران با برنامه ریزی مناسب ناوگان هوایی خود را به صورت مستمر نوسازی کنند و شرکتهای ایرانی نیز از این مساله مستثنی نیستند و باید به نوسازی ناوگان هوایی خود اهمیت ویژهای قائل شوند.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری و معاون وزیر راه و شهرسازی معتقد است: هر صندلی هواپیما به صورت مستقیم و غیرمستقیم 4 شغل ایجاد می‌کند، چون با اضافه شدن به ظرفیت جابه‌جایی مسافر، دفاتر فروش، فرودگاه‌ها و صنعت گردشگری و سایر بخشها فعال‌تر خواهند شد و با توجه گستردگی ایران این تاثیرگذاری بیشتری خواهد داشت.

علی عابدزاده تصریح کرد: اگر قرار است که ما در اشتغالزایی جوانان موفقیتی داشته باشیم یکی از این حوزه‌ها صنعت حمل و نقل هوایی است که میتواند جوانان بیشتری را به خود جذب کند.

با اجرایی شدن برجام و لغو تحریمهای ظالمانه همزمان با سفر دکتر حسن روحانی اواخر سال 94 به پاریس، پیش قرارداد خرید 100 فروند هواپیمای ایرباس در فرانسه بین ایرباس و ایران ایر منعقد شد.

با امضای نهایی قرارداد ایران ایر با ایرباس برای خرید 100 فروند هواپیما در تهران نخستین فروند از هواپیماهای خریداری شده اواخر دی ماه 95 و پس از آن یک فروند هواپیمای 330 در اسفند ماه و یک فروند دیگر در اوایل فروردین ماه سال 96 وارد کشور شد تا در مسیرهای داخلی و بین المللی پروازهای خود را آغاز کنند.

همزمان با امضای این قرارداد ایران ایر قرارداد دیگری را با شرکت بوئینگ امریکا در تهران منعقد کرد تا از این شرکت نیز 80 فروند هواپیما خریداری کند که اولین فروند آن در سال 2018 به ایران ایر تحویل خواهد شد.

در سومین قراردادی که ایران ایر با شرکت ای. تی. آر زیر مجموعه ایرباس منعقد کرد قرار است از این شرکت 20 فروند هواپیمای 72 نفره خریداری شود و با ورود 6 فروند آن به ناوگان هوایی ایران ایر هم اکنون این هواپیماها پروازهای عملیاتی خود را در بین فرودگاههای کم برخوردار آغاز کرده اند.

پس از شرکت هواپیمایی ایران ایر، شرکت هواپیمایی آسمان نیز قرارداد خرید ( 30 + 30 ) فروند هواپیمای بوئینگ 737 مکس را امضا کرد و طبق قراردادی که به امضا رسیده شرکت هواپیمایی آسمان برای خرید 60 فروند هواپیما باید مبلغ سه میلیارد دلار به شرکت بوئینگ پرداخت کند که 5 درصد آن را شرکت هواپیمایی آسمان پرداخت خواهد کرد و 95 درصد دیگر از طریق فایناس خارجی تامین خواهد شد.

قرار است تحویل نخستین هواپیما بوئینگ 737 مکس به شرکت هوایی آسمان در سال 2022 آغاز شود و ظرف 2 سال بوئینگ باید همه این 30 فروند هوایپما را به شرکت آسمان تحویل دهد.

در اقدامی دیگر در اوایل تیرماه 96، شرکت هواپیمایی قشم ایر در حاشیه نمایشگاه بین المللی هوایی پاریس، پیش قرارداد خرید 10 فروند هواپیمای بوئینگ 737 مکس را با شرکت بوئینگ امضا کرد و پس از آن شرکت هوایی ایران ایرتور نیز در این نمایشگاه موفق شد تا تفام نامه خرید 45 فروند هواپیمای ایرباس از خانواده 320 را به مبلغ 4/5 میلیارد یورو با شرکت ایرباس به امضا برساند.

با ورود این هواپیماها به کشور( 260 فروند ) در مجموع از محل خرید این ناوگان هوایی بیش از 60 هزار صندلی هوایی وارد صنعت هوانوردی ایران میشود که با اشتغالزایی بیش از 240 هزار نفری، جایگاه جمهوری اسلامی ایران در منطقه و سطح بین المللی در صنعت هوانوردی بیش از پیش تقویت میشود.

در مجموع با ورود 200 فروند هواپیما به ناوگان هوایی ایران ایر بیش از 50 هزار صندلی به ظرفیت ناوگان هوایی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران اضافه میشود و به گفته عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی با این قراردادها بیش از 20 هزار شغل فقط در صنعت هوانوردی در امورفنی، خلبانی، مهمانداری، مهندسی و تعمیرات ایجاد میشود و دهها هزار شغل غیرمستقیم دیگر در زمینه‌های بازرگانی، گردشگری و امور وابسته به آنها و همچنین خدمات متعدد حمل ‌و نقلی در مبدا و مقصد شکل میگیرد.

وی افزود: در این قراردادها افزون بر خرید هواپیما، موضوعهای دیگری چون آموزش خلبانان و تعمیر و نگهداری، حمایت از توسعه خدمات ناوبری هوایی، عملیات فرودگاهی و هواپیمایی، انتقال فناوریهای جدید و هماهنگی مقررات رگولاتوری گنجانده شده است.

وی تاکید کرد: مبنای کار ما در ارتباط با استفاده از ظرفیتهای ایران، افزایش قدرت و رقابت پذیری در صنعت هوانوردی است تا بتوانیم سهم کشورمان در صنعت حمل و نقل منطقه و جهان را پس بگیریم و این نشاندهنده عزم جدی ما برای نوسازی ناوگان هوایی ایران است.

وزیر راه و شهرسازی یادآورشد: قرارداد بوئینگ منجر به اشتغالزایی بیش از هشت هزار نفری در صنعت هوانوردی کشور از جمله در مشاغلی چون فنی، خلبانی، مهمانداری، مهندسی و تعمیرات خواهد شد و افزون بر این دهها هزار شغل غیرمستقیم در مبدا و مقصد و در شهرهای دور دست ایران شکل خواهد گرفت.

جمهوری اسلامی ایران در شاهراه شرق - غرب و شمال - جنوب در کره زمین قرار دارد و باید از این مزیت نسبی جغرافیایی خود در جهان به نحوه احسن استفاده کند، لذا با ورود ناوگان هوایی جدید و افزایش قدرت رقابت پذیری، ایران به دنبال باز پس گیری جایگاه صنعت هوانوردی خود از رقبای منطقهای خود است.

بدون شک فعالیت‌های زیربنایی عمدتا اشتغالزا بوده و با توسعه بخش زیربنایی در کشور زمینه برای شغل‌های بیشتری فراهم میشود به گونه‌ای که برخی از کارشناسان معتقد هستند که با خرید یک فروند هواپیما حدود صد شغل به صورت مستقیم در این بخش زیربنایی ایجاد و به تبع آن شغل‌های فراوانی در زمینه فعالیت‌های گردشگری و خدماتی فراهم می کند.

کارشناسان صنعت حمل و نقل اعتقاد دارند که با توجه به موقعیت استراتژیک ایران در منطقه برای گسترش حمل و نقل هوایی، ریلی ، دریایی و زمینی باید اقدامات گسترده ای انجام شود.

نوسازی ناوگان هوایی علاوه بر ایجاد آرامش بیشتر مسافران از بروز بازار سیاه بلیت که در نتیجه کمبود هواپیما و محدودیت های پروازی به خصوص در برخی از روزهای سال به وجود می آید به تدریج برطرف خواهد کرد.

از طرفی با ورود ناوگان هوایی مدرن به کشور میزان تاخیر پروازهای هوایی به حداقل کاهش خواهد یافت تا مسافران صنعت حمل و نقل هوایی با برنامه ریزی دقیق با آرامش بیشتری سفرهای هوایی خود را انجام دهند.

آمارهای سازمان هواپیمایی کشوری نشان میدهد در پنج ماه نخست سال جاری به طور میانگین بیش از 46/5 درصد پروازهای هوایی کشور در مسیرهای داخلی با تاخیر انجام شده است و یکی از عمده دلایل آن فرسودگی ناوگان هوایی کشور است.

هرچند که افزایش عمر ناوگان هوایی در تاخیر پروازها تاثیرگذار است، اما تاکنون شرکتهای هوایی نسبت به رفع این معضل و حتی رعایت حقوق مسافران هوایی هیچ اقدامی انجام ندادهاند و به نوعی تاخیر در این شرکتها نهادینه شده است.

تاخیر پروازها در مرداد ماه 96

براساس گزارش سازمان هواپیمایی کشوری در مرداد ماه سال جاری 6 هزار و 160 پرواز در مسیرهای داخلی از طریق فرودگاه مهرآباد انجام شده که بیش از 48 درصد آن با تاخیر بوده است.

در این ماه از 56 هزار و 160 پرواز هوایی در مسیرهای داخلی در فرودگاه مهرآباد تهران 3 هزار و 161 پرواز آن به موقع انجام شده و 2 هزار و 999 پرواز با تاخیر مهرآباد را به مقصد خود ترک کردهاند.

بررسی آمارهای مربوط به تاخیر پروازهای 16 شرکت هوایی از مهرآباد تهران نشان میدهد 61 درصد پروازهای شرکت هواپیمایی زاگرس ، 57 درصد پروازهای شرکت هوایی آسمان و نفت با تاخیر انجام شده است.

در این ماه شرکتهای هوایی کاسپین و آتا پروازهای خود را با 50 درصد تاخیر و شرکت هوایی ساها نیز 41 درصد پروازهای خود را با تاخیر انجام داده است. ضمن این که 40 درصد پرواز شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران نیز از مهرآباد در مسیرهای داخلی تاخیر داشته است.

در مرداد ماه امسال شرکت هواپیمایی آسمان با 957 مورد بیشترین پرواز را در مسیرهای داخلی از طریق فرودگاه مهرآباد انجام داد که 409 پرواز آن به موقع و 548 پرواز با تاخیر صورت گرفته است. همچنین در این ماه تعداد پروازهای هوایی شرکت هواپیمای ماهان از فرودگاه مهرآباد 785 مورد بود که 476 پرواز آن به موقع و 309 پرواز آن با تاخیر از مهرآباد انجام شده است.

در مدت یاد شده شرکت هوایی آتا ایر موفق شد 583 پرواز را از مهرآباد انجام دهد که 293 مورد آن به موقع و 290 مورد آن با تاخیر بوده و شرکت هوایی ایران ایر نیز در این ماه 629 پرواز انجام داد که 277 پرواز آن به موقع و 352 مورد آن با تاخیر همراه بوده است.

بر اساس این گزارش، در مرداد ماه امسال شرکت هوایی زاگرس ایر در مجموع 607 پرواز را از طریق مهرآباد انجام داد که 235 مورد آن به موقع و 372 مورد آن با تاخیر بوده ضمن این که شرکت هوایی کاسپین در این ماه 486 پرواز از مهرآباد داشته که 243 مورد آن به موقع و 243 پرواز آن با تاخیر انجام شده است.

شرکت هوایی کیش ایر در مرداد ماه امسال در مجموع 464 پرواز از مهرآباد انجام داد که 252 مورد آن به موقع و 212 مورد آن با تاخیر بوده است. در این ماه شرکت هوایی قشم ایر نیز در مجموع 457 پرواز از طریق مهرآباد انجام داد که 298 مورد آن به موقع و 159 پرواز آن با تاخیر به مقاصد خود پرواز کردند.

هواپیمایی تابان نیز در این ماه 382 پرواز از مهرآباد انجام داد که 194 مورد آن به موقع و 188 پرواز آن با تاخیر بوده و شرکت هوایی ایران ایرتور در این ماه 248 پرواز انجام داد که 164 مورد آن به موقع و 84 مورد آن با تاخیر بوده است.

در مرداد ماه امسال شرکت هوایی نفت ایر 196 پرواز از مهرآباد انجام داد که 85 مورد آن به موقع و 111پرواز آن با تاخیر بوده و شرکت هوایی معراج ایر نیز در این ماه از مهرآباد 77 پرواز انجام داد که 66 مورد آن به موقع و 12 پرواز آن مهرآباد را با تاخیر ترک کرده است.

در پنجمین ماه سال جاری شرکت جدید هوایی سپهران، در مجموع 164 پرواز از مهرآباد انجام داد که 99 مورد آن به موقع و 65 پرواز آن با تاخیر انجام شده است.

در این ماه شرکت اترک ایر در مجموع 56 پرواز از مهرآباد داشته که 32 مورد آن به موقع و 24 مورد آن با تاخیر انجام شده و شرکت هوایی ساها در این ماه 64 پرواز در مسیرهای داخلی انجام داد که 35 مورد آن به موقع و 29 مورد آن با تاخیر انجام شده است.

در این ماه شرکت هوایی پویا ایر در مجموع توانست 5 پرواز را از فرودگاه مهرآباد انجام دهد که 3 پرواز آن به موقع انجام شده و 2 مورد آن با تاخیر فرودگاه مهرآباد را ترک کرده است.

هزینه استفاده از حمل و نقل هوایی در ایران بالا است و وزارت راه و شهرسازی و دولت تدبیر و امید برای کاهش قیمت ها و همچنین بالا بردن کیفیت خدمات هوایی به دنبال نوسازی ناوگان هوایی است تا ضمن ارتقا جایگاه ایران در منطقه شاهد رونق کسب و کار در این بخش زیربنایی و اشتغالزایی کشور باشیم.