روز گذشته در نشست کمیته ارزی مشترک دولت، مجلس و بورس برای ساماندهی معاملات ارز در کشور، موضوع استفاده از ابزار جدیدی به نام گواهی ارزی مطرح شده است که در آن به دلیل مکانیزم‌های کارآمد بازار سرمایه مقرر شده است معاملات این ابزار جدید در بورس اوراق بهادار تهران باشد تا برای بازیگران آن محیطی عادلانه و شفاف ایجاد شود.

در این میان سازمان و شرکت بورس بسترها و مقررات لازم برای بکارگیری گواهی ارزی را فراهم کرده اند. بانک مرکزی و صرافی‌ها به همراه صادرکنندگان و واردکنندگان هم از بازیگران اصلی خواهند بود و نقش مهمی در توسعه این بازار جدید خواهند داشت.

برهمین اساس، سیدعلی حسینی معاون نظارت بر بورس ها و ناشران سازمان بورس با اعلام برگزاری جلسه‌ای در روز گذشته، جزئیات تازه‌ای از به کارگیری گواهی ارزی در بورس اوراق بهادار را اعلام کرد که در ادامه می خوانید.

*برگزاری جلسه ایی برای هماهنگی و پاسخ گویی

 از قرار معلوم دیروز جلسه‌ای در وزارت اقتصاد برگزار شد. دراین جلسه چه گروه هایی بودند و چه مواردی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت؟

حسینی: بله روز گذشته جلسه ای در محل وزارت اقتصاد با حضور معاون بانک و بیمه و معاون اقتصادی این وزارتخانه به همراه نمایندگان بانک مرکزی ، سازمان بورس، اعضای هیئت مدیره بانک‌ها و مدیران امور بین‌الملل بانک ها برگزار شد. موضوع این جلسه هم بررسی ابعاد اجرایی شدن معاملات گواهی ارزی در بورس بود.

در این جلسه نمایندگان بانک‌ها در مورد اجرایی شدن این ابزار نوین سوالات و ابهاماتی داشتند که از سوی نمایندگان بانک مرکزی و سازمان بورس توضیحاتی در مورد کارکردهای این ابزار و کارهای مرتبط بانکی اعلام شد.

آیا بانک مرکزی و بانک‌ها موافق به کارگیری گواهی ارزی در بورس هستند؟

حسینی:بانک مرکزی با همکاری و هماهنگی سایر دستگاه‌ها به دنبال عملی شدن این موضوع بوده و مسئول کارگروه مربوطه است.در این میان بانک‌ها هم به دلیل اینکه با تغییر رویه‌ای روبرو خواهند شد،سوالاتی داشتند که به آنها پاسخ داده شد.

*زمان شروع معاملات گواهی ارزی در دستان بازیگران اصلی

با این اوصاف فکر می‌کنید زمان راه‌اندازی و بکارگیری گواهی ارزی در بورس چه وقت باشد؟

حسینی:راه‌اندازی معاملات گواهی ارزی منوط به مشارکت فراگیر بانک مرکزی، بانک‌ها، صادرکنندگان و صرافی‌ها است، اما در این میان موضوعی که به سازمان بورس و شرکت بورس اوراق بهادار مربوط است فراهم کردن زیرساخت‌ها و دستورالعمل‌های لازم است. در این رابطه دستورالعملی برای مقررات معاملات گواهی ارزی تصویب شده و بورس اوراق بهادار هم در حال فراهم کردن بستر معاملات است که احتمالا تا هفته آینده این بستر آماده می‌شود.

بنابراین زمان شروع بازار معاملات گواهی ارزی به مشارکت فراگیر بازیگران اصلی آن یعنی بانک مرکزی، بانک‌ها و صادرکنندگان و واردکنندگان بستگی دارد؛ این درحالی است که سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر و بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد عملیاتی شرایط و بسترهای لازم هر ابزار جدید از جمله گواهی ارزی را فراهم می کند. با در نظر گرفتن این نکته ، بازیگران اصلی هر بازاری از جمله بازار گواهی ارزی نقش بسیار مهمی در توسعه و عمیق کردن آن دارند.

 به گمان شما در صورت راه‌اندازی معاملات گواهی ارز، نوسان نرخ ارز هم محدود خواهد شد؟

حسینی: نمی‌دانم. ولی واقعیت این است که اگر هر بازاری متشکلی شکل گیرد قطعا می‌تواند مرجع معاملاتی باشد؛ در مورد نوسان نرخ ارز هم باید منتظر راه‌اندازی معاملات گواهی ارزی بود.

*صرافی ها از بازیگران اصلی اند/ مردم فعلا" نمی توانند

 برخی عنوان کرده‌اند که صرافی‌ها نمی‌توانند در این ابزار نوین مشارکت داشته باشند. آیا این موضوع صحت دارد؟

حسینی: خیر به هیچ وجه؛ در این ابزار جدید صرافی‌ها در کنار بانک مرکزی ، بانک‌ها و کارگزاران بانکی یکی از مهمترین بازیگران این بازار خواهند بود.

فارس: آیا مردم هم می‌توانند در این بازار جدید حضور داشته باشند؟

حسینی: راه‌اندازی معاملات گواهی ارزی در مرحله اول برای مصارف خرد نبوده و شامل وارد کنندگان و صادرکنندگان خواهد بود.بنابراین در شروع راه اندازی این بازار مردم نمی توانند مشارکت داشته باشند.

*نقش بانک مرکزی ، صادرکنندگان و سازمان توسعه تجارت

آیا آماری از حجم معاملات ارز و پیش‌بینی از معاملات گواهی ارزی وجود دارد؟

حسینی:حجم معاملات گواهی ارزی بستگی به آمار وارد کنندگانی دارد که توسط سازمان توسعه تجارت به عنوان خریداران اعلام خواهد شد؛ در این میان نکته‌ای که در کمیته مرتبط دیده شده این است که متناسب با نیاز بازار از طریق صادرکنندگان و بانک مرکزی متعادل خواهد شد. طرف عرضه هم این دو گروه خواهند بود که به نیازهای خریداران بالقوه معرفی شده توسط سازمان بورس تجارت پاسخ خواهند داد.

*تعیین یک نماد ویژه برای هر ارز در معاملات گواهی ارزی

 آیا در راه‌اندازی معاملات گواهی ارزی در بورس ،‌نرخ ارز یک رقمی خواهد بود یا چند رقمی؟

حسینی: در حالی در همه بورس‌ها یک نرخ کشف می‌شود و مبنای محاسبه قرار می‌گیرد که در جریان به کارگیری گواهی ارزی در بورس اوراق بهادار، هر ارزی که در بازار معامله خواهد شد ویژگی‌های خود را داشته و از مبدأ و مقصد ارزی متفاوتی برخوردار خواهد بود؛ بنابراین ارز هر صادرکننده یا واردکننده‌ای با نماد خاصی مشخص خواهد شد اما قیمت‌های پایانی به مانند قیمت‌های پایانی سایر ابزار‌ها در بورس‌ها به صورت قیمت میانگین خواهد بود.

در پایان اگر نکته‌ای در این رابطه دارید بفرمایید.

حسینی: واقعیت این است که توسعه این ابزار جدید می‌تواند نقش مهمی در ساماندهی به بازار ارز داشته باشد. طی آن بورس با مکانیزم‌ها و شفافیت‌هایی که دارد خواهد توانست میزبانی شایسته‌ای از بازیگران اصلی آن به عمل آورد تا در نهایت اقتصاد کشور در مسیر درست خود حرکت کند.