با گذشت پنج ماه از تشدید بحران سیاسی بین قطر و همسایگان این کشور و شکست تمام تلاشها برای پایان دادن به این بحران، ادامه این وضع میتواند به بروز رکود منطقهای در حوزه خلیجفارس منجر شود.
به نقل از راشاتودی، 5 ماه از زمانی که 4 کشور عربستان، مصر، امارات و بحرین به طور همزمان روابط سیاسی خود با قطر را قطع کردند، میگذرد. پس از چند روز چند کشور دیگر نیز دست به تحریم قطر زدند و عملاً عربستان نیز هر گونه مبادله با قطر و تأمین نیازهای این کشور را متوقف کرد.
تاکنون تمام تلاشها از سوی کشورهای میانجی به خصوص کویت برای حل و فصل این موضوع با شکست مواجه شده و تداوم آن میتواند آسیب اقتصادی جدی به کشورهای حوزه خلیجفارس وارد کند.
این کشورها پیششرطهایی را برای قطر تعیین کردهاند تا پس از اجرای آنها روابط خود را با قطر عادی کند که قطر همه آنها را رد کرده است.
کشورهایی نظیر عربستان و متحدان وی تداوم روابط سیاسی قطر با ایران و ادامه فعالیت شبکه الجزیره را از جمله موانع موجود بر سر راه عادیسازی روابط با قطر عنوان کردند. آنها در این مدت بارها به قطر اولتیماتوم داده و اعلام کردند که در صورت اتمام اولتیماتوم با قطر به صورت جدیتری برخورد خواهند کرد اما تمام این اقدامات تاکنون بینتیجه بوده است.
با توجه به اینکه تاکنون پیشرفتی در مذاکرات با قطر صورت نگرفته به نظر میرسد تداوم این روند در صورتی که به زودی حل نشود به رکود اقتصادی در منطقه منجر خواهد شد.
در سال 1982 بورس کویت سقوط کرد و نشان داد که چگونه بحران اقتصادی در یک کشور حاشیه خلیجفارس میتواند دیگر کشورهای این منطقه را تحتتأثیر قرار دهد.
در این سال بورس کویت در نتیجه سیاستهای اشتباه دولت این کشور فرو ریخت و 94 میلیارد دلار بدهی برای کویت به بار آورد که 4 برابر تولید ناخالص این کشور در آن زمان بود.
بحرین و کویت نیز کمیته خاصی را برای بررسی تأثیرات بحران، سقوط بورس کویت در این دو کشور تشکیل دادند که مشخص شد در نتیجه سقوط بورس کویت سرمایهگذاریهای خارجی در کشورهای حوزه خلیجفارس کاهش یافت و تا چند سال جریان ورود سرمایه به کشورهای عربی مختل شد.
با توجه به اینکه طی سال جاری کشورهای حوزه خلیجفارس در تلاش هستند تا اصلاحات اقتصادی عمدهای را صورت دهند تداوم بحران سیاسی با قطر و بسته بودن مسیرهای سیاسی و اقتصادی بین این کشورها میتواند برنامه کشورهای عربی در اصلاحات اقتصادی را مختل کند.
کویت قصد دارد به زودی بورس خود را راهاندازی کرده و عربستان نیز در حال برداشتن قدمهای عمده برای اصلاح ساختار اقتصادی خود است. سعودیها میخواهند بخشی از سهام شرکت نفت دولتی این کشور موسوم به آرامکو را عرضه کنند و ولیعهد عربستان نیز در تلاش است تا با اجرای سیاستهای اصلاحاتی بیشتر اوضاع اقتصادی را در این کشور عربی سامان بخشد.
این در حالی است که سیاستهای ضدایرانی وی کار را برای دولت سعودی در اجرای این سیاستها سخت کرده است.
برای قطر رابطه با ایران بسیار ضروری است چرا که در کنار هممرز بودن دو کشور در میدان گازی پارس جنوبی که بزرگترین میدان گازی جهان است با هم شریک هستند.
دوحه تلاش کرده است تا از طریق بنادر عمان صادرات گاز خود را تداوم بخشد و از سوی دیگر نیازهای خود را نیز از دیگر کشورها نظیر ایران، ترکیه، امارات و هند تأمین کند اما ادامه جدا ماندن قطر از کشورهای حاشیه خلیجفارس و دور ماندن ثروت این کشور از توسعه اقتصادی کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس به زودی اثرگذاری خود را بر اقتصاد خاورمیانه نشان خواهد داد.
از سوی دیگر عربستان در تلاش است تا نقش اتباع خود در اقتصاد این کشور را افزایش داده و در نتیجه عملاً خروج اتباع قطری از اقتصاد عربستان نیز سرعت گرفتند.
از سوی دیگر اجرای سیاستهایی نظیر اولتیماتوم 14 روزه به شرکتهای حاضر در عربستان برای جایگزین کردن کارگران قطری خود نمیتواند تأثیرات مثبت اقتصادی برای عربستان به همراه داشته باشد، در آخرین اظهارات امیر کویت نسبت به آینده شورای همکاری خلیجفارس در سایه این بحران سیاسی ابراز نگرانی کرده است.
وی معتقد است عواقب اقتصادی این بحران برای منطقه جبرانناپذیر خواهد بود.
لینک مطلب:
https://www.eranico.com/fa/content/76634