در سال‌های اخیر شاهد افت محسوس قیمت نفت بودیم و همین مساله کشور‌های نفتخیز را بر آن داشت تا تصمیماتی در راستای کاهش تولید نفت اتخاذ کنند. طرح کاهش تولید نفت که به فریز نفتی مشهور است به افزایش قیمت نفت انجامید. بر این اساس انتظار می‌رود در نشست امروز این طرح بار دیگر تمدید شود، اما آن‌طور که منابع خبری و کارشناسان می‌گویند توافق دوباره امر ساده‌ای نیست.

نفت در پیشااجلاس

قیمت‌های نفت روز چهارشنبه تحت تاثیر تردیدها نسبت به توافق اوپک و روسیه برای تمدید کاهش تولید بود. همچنین انتشار آمار افزایش غیرمنتظره ذخایر نفت آمریکا کاهش یافت. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۳۲ سنت یا 6/0‌درصد کاهش نسبت به قیمت نهایی معاملات سه‌شنبه، به 67/57دلار در هر بشکه رسید. به گفته معامله‌گران، بهای نفت وست تگزاس اینترمدیت تحت تاثیر گزارش روز سه‌شنبه موسسه آمریکن پترولیوم که نشان داد ذخایر نفت خام آمریکا در هفته منتهی به ۲۴ نوامبر، به میزان 8/1‌میلیون بشکه افزایش یافت و به ۴۵۷/۳‌میلیون بشکه رسید، با کاهش مواجه شد. آمار رسمی ذخایر نفت آمریکا بعد از ظهر روز چهارشنبه منتشر می‌شود. وست تگزاس اینترمدیت همچنین با از سرگیری تدریجی فعالیت خط لوله کی‌استون که نفت کانادا را به آمریکا منتقل می‌کند، تحت فشار منفی قرار گرفت.

توافق جدید؛ شاید سال بعد

یک کارشناس انرژی با اشاره به اجلاس امروز اوپک، اظهار کرد: در جلسه امروز اوپک توافق کاهش تولید یک‌میلیون و ۸۰۰‌هزار بشکه‌ای تمدید خواهد شد و تصمیم‌گیری درمورد کاهش حجم تولید به نیمه دوم سال میلادی موکول می‌شود. به گزارش ایسنا، مرتضی بهروزی‌فر با تاکید بر اینکه کشورهای عربستان سعودی و روسیه به عنوان دو تولیدکننده بزرگ اوپک و غیراوپک بیشتر از همه کشورها به قیمت بالای نفت نیاز دارند، افزود: چنانچه قیمت جهانی نفت کاهش پیدا کند عربستان سعودی و روسیه به دلیل حجم بالای تولید بیشتر از همه کشورها ضرر خواهند کرد؛ بنابراین به نظر من عربستان سعودی و روسیه به عنوان دو تولیدکننده بزرگ اوپک و غیراوپک از تمدید کاهش تولید استقبال می‌کنند. او افزود: در جلسه اوپک تمدید توافق کاهش تولید دور از ذهن نیست. اینکه حجم تولید کاهش پیدا کند یا خیر بستگی به قیمت‌ها در سال جدید میلادی دارد. به نظر من در نشست آتی اوپک کاهش یک‌میلیون و ۸۰۰‌هزار بشکه‌ای توسط اوپک و غیراوپک تمدید خواهد شد. این کارشناس اقتصادی در مورد احتمال عضویت کشور جدید به تعهد کاهش تولید توضیح داد: از آنجایی که قیمت‌ها با همین تعداد کشور تثبیت شده است بعید می‌دانم کشورهای عضو اوپک و غیراوپک خواهان ورود کشور جدیدی باشند. چنانچه قیمت جهانی نفت در حال حاضر پایین بود احتمال اضافه‌شدن کشور جدید بیشتر بود.

نفت گران نمی‌شود

همزمان یک کارشناس دیگر انرژی با اشاره به اجلاس اوپک عنوان کرد: من فکر نمی‌کنم تمدید طرح موجب افزایش قابل‌توجه قیمت شود. عدم تمدید موجب کاهش قیمت خواهد شد ولی تمدید قیمت را تثبیت خواهد کرد. غلامحسین حسنتاش به خبرآنلاین گفت: بنده اوپک را کارتل و عملکرد آن را کارتلی نمی‌دانم. اما در مورد اثر تحولات سیاسی، معمولا اثر این تحولات میان‌مدت است و تا زمانی که تحول ادامه داشته باشد و با آرام شدن آن به تدریج اثر آن روی قیمت کم می‌شود. او در جواب این سوال که برخی پیش‌بینی‌ها حکایت از بازگشت نفت به قیمت‌های 2011 و 2012 دارد،آیا فکر می‌کنید بازار کشش نفت 70 یا 80 دلاری را دارد، عنوان کرد: خیر، من بسیار بعید می‌دانم، با پدیده نفت‌های شِیلی ساختار بازار تغییر کرده است. با بالارفتن نسبی قیمت تولید از شیل‌ها در ایالات‌متحده نسبتا به سرعت افزایش می‌یابد و بازار را تعدیل می‌کند، تقاضا هم آن‌قدر قوی نیست که تحول ایجاد کند. حنستاش همچنین در جواب سوال دیگری مبنی بر اینکه اگراوپک تصمیم بگیرد که مجددا تولید نفت را کاهش دهد و سهمیه بندی‌ها تغییر کند،این کاهش سقف چه تاثیری بر وضعیت تولید و درآمدهای نفت ایران دارد، گفت: بعید می‌دانم که چنین اتفاقی بیفتد. اما اگر این شود، بستگی زیادی به میزان کاهش دارد؛ اگر کاهش بیشتر از یک‌میلیون بشکه باشد ممکن است موثر باشد. اگر اوپک چنین تصمیم بگیرد احتمالا این بار ایران مجبور به مقداری همکاری در جهت کاهش تولید خواهد بود و در این صورت ایران مقداری کاهش تولید و مقداری افزایش قیمت را تجربه خواهد کرد که یکدیگر را تعدیل می‌کنند و درآمدهای نفتی تغییر قابل‌توجهی نخواهد داشت. اما احتمال تمدید را بیشتر می‌دانم. اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در نشست ۳۰ نوامبر ۲۰۱۶ (۱۰ آذرماه ۹۵) برای تثبیت بازار نفت و جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت تصمیم گرفتند عرضه نفت خود را به ۳۲‌میلیون و ۵۰۰‌هزار بشکه در روز برسانند و این به معنای کاستن روزانه یک‌میلیون و ۲۰۰‌هزار بشکه از تولید کشورهای عضو این سازمان بود. توافق مقدماتی این تصمیم (۲۸ سپتامبر، هفتم مهرماه ۱۳۹۵) در نشست فوق‌العاده الجزیره صورت گرفت. ۱۰ روز پس از نشست نوامبر ۲۰۱۶ وزیران نفت و انرژی اوپک، تولیدکنندگان عضو و غیراوپک در وین گردهم آمدند و بر سر کاهش حدود ۶۰۰‌هزار بشکه‌ای از سوی کشورهای غیرعضو این سازمان توافق شد. روسیه با تعهد کاهش روزانه ۳۰۰‌هزار بشکه‌ای، بزرگ‌ترین تولید‌کننده غیرعضو اوپک است. توافق کشورهای عضو و غیرعضو اوپک از یکم ژانویه ۲۰۱۷ اجرا شد.