این‌گونه است که برخی از مشاغلی که امروز متقاضی زیادی دارند، ممکن است در آینده از رونق بیفتند. در همین راستا برخی از برآوردها نشان می‌دهد که در ۱۰ تا ۱۲سال آینده بیشتر رشته‌هایی که امروز بازار کار دارند، ۱۵‌درصد ریزش می‌کنند، برای‌مثال رشته دندانپزشکی از جمله رشته‌هایی خواهد بود که به‌واسطه پیشرفت علوم،‌ واکسن‌های دندانپزشکی و... در ۱۲سال آینده افول می‌کند، اما پیش‌بینی می‌شود رشته‌هایی چون خبرنگاری یا روابط عمومی که امروز با محدودیت‌های زیادی مواجهند،‌ در سال‌های آتی بازار کار خوبی پیدا خواهند کرد.

نرخ بیکاری جمعیت تحصیلکرده کشور در دوره‌های عالی به ۲۰‌درصد رسیده است، به‌طوری که در حال حاضر حدود یک‌میلیون و ۳۰۰‌هزار نفر از جمعیت فارغ‌التحصیل یا دانشجوی کشور بیکار هستند. آمار رسمی وزارت کار نشان می‌دهد نرخ بیکاری جمعیت فارغ‌التحصیل یا درحال تحصیل دوره‌های عالی کشور در سال۹۵ به ۲۰‌درصد رسیده که نسبت به سال ۱۳۹۴ معادل 5/1‌درصد رشد دارد. این نرخ برای فارغ‌التحصیلان یا افراد درحال تحصیل نیز در گروه مردان 1/14‌درصد و در گروه زنان 1/31‌درصد اعلام شد. همچنین بر اساس این آمار رسمی، در حال حاضر حدود ۱۲‌میلیون و ۱۰۰‌هزار نفر از جعیت کشور، «فارغ‌التحصیل» یا «در حال تحصیل در دوره‌های عالی» هستند که ۴۵‌درصد از این افراد در جمعیت غیرفعال اقتصادی قرار دارند. به‌عبارتی بنا به دلایلی در هیچ‌یک از گروه شاغلان و بیکاران قرار نمی‌گیرند، اما از جمعیت ۱۲‌میلیون و ۱۰۰‌هزار نفری فارغ‌التحصیل یا دانشجوی کشور، حدود شش‌میلیون و ۶۰۰‌هزار نفر معادل ۵۵‌درصد «جمعیت فعال» را تشکیل می‌دهند؛ به‌نوعی این افراد یا در جمعیت شاغلان قرار دارند یا از قابلیت مشارکت اقتصادی برخوردارند، اما بنا به دلایلی بیکار هستند. با این توصیف، از جمعیت 6/6‌میلیون نفری فعال اقتصادی، پنج‌میلیون و ۳۰۰‌هزار نفر شاغل و یک‌میلیون و ۳۰۰‌هزار نفر بیکار هستند که این آمار نشان می‌دهد در بین جمعیت فارغ‌التحصیل یا دانشجو، ۸۰‌درصد شاغل هستند و ۲۰‌درصد نیز در زمره بیکاران قرار دارند. بررسی آمار از مقایسه‌ وضعیت اشتغال فارغ‌التحصیلان دوره‌های عالی حاکی از آن است که در سال‌۹۵ نسبت به سال۹۴ بیش از ۳۴۰‌هزار نفر به جمعیت شاغلان و بیش از ۲۰۰‌هزار نفر به جمعیت بیکاران افزوده شده است.

مشاغل پردرآمد در دنیا

داشتن شغل با درآمد بالا از جمله آرزوها و دغدغه بسیاری از مردم دنیا به حساب می‌آید؛ امری که مستلزم تلاش زیاد و کسب مهارت بالاست. طبق برخی بررسی‌های انجام‌شده، می‌توان مشاغلی چون پزشک جراح، پزشک عمومی،‌ روانپزشک، ارتودنتیست و دندانپزشک را در صدر مشاغل پولساز جهان قرار داد. یک پزشک جراح با میانگین درآمد سالیانه در حدود 233هزار دلار به‌عنوان اولین شغل پردرآمد جهان شناخته می‌شود که پیش‌بینی می‌شود این شغل تا سال 2022 در حدود 18‌درصد رشد داشته باشد. همچنین مشاغلی چون مهندسی نفت، کنترل‌کننده ترافیک هوایی‌، پزشک داروساز، متخصص بیماری‌های پا و وکالت جزو پنج شغل بعدی در لیست مشاغل پولساز در جهان قرار می‌‌گیرند.

رشته‌های پولساز در ایران

انتخاب رشته تحصیلی در دانشگاه یک تصمیم بزرگ و آینده‌ساز است که سرنوشت آتی جوانان بستگی زیادی به آن دارد. در حال حاضر به‌دلیل وجود نیازها و مقتضیات خاص برخی از رشته‌های دانشگاهی در ایران در صدر رشته‌های پردرآمد قرار گرفته‌اند. در این میان می‌توان به رشته مدیریت MBA اشاره داشت که حدودا 10سالی است در دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شود. MBA یکی از پرطرفدارترین و البته پرسودترین رشته‌های دانشگاهی محسوب می‌شود که برای ایجاد مهارت‌های مختلف مدیریتی در مهندسان رشته‌های مختلف به کار می‌رود، از آنجایی که تمامی شرکت‌ها از جمله شرکت‌های دولتی و خصوصی نیازمند نیروی بامهارت در زمینه مدیریت بازاریابی و مارکتینگ، مدیریت استراتژیک، مدیریت منابع انسانی، تجارت و کارآفرینی هستند، این رشته توانسته بازار کار خوبی را به دست بیاورد. رشته مدیریت بازرگانی گرایش بیمه نیز این روزها طرفداران زیادی را به سوی خود جذب کرده است؛‌ البته شرط موفق‌بودن،‌ داشتن روابط‌عمومی قوی و بالاست که می‌تواند به‌عنوان پلی باشد تا فارغ‌التحصیلان این رشته به‌عنوان عامل فروش شرکت‌های بیمه وارد بازار کار شوند. همچنین رشته‌هایی چون علوم آزمایشگاهی،‌ داروسازی، دندانپزشکی و پیراپزشکی، فیزیوتراپی و رشته‌های پزشکی نیز از رشته‌های پردرآمد در ایران هستند. برای‌مثال در حال حاضر از بین 90‌درصد فارغ‌التحصیلان رشته داروسازی، 80‌درصد آنها جذب داروخانه‌ها شده و مابقی در صنایع داروسازی و آرایشی یا در کارهای اجرایی وزارت بهداشت و درمان فعالیت می‌کنند. همچنین رشته مترجمی زبان‌های خارجی نیز این روز‌ها به‌واسطه افزایش مراودات اقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است؛ هستند بسیاری از شرکت‌های بازرگانی که خواهان برقراری ارتباط با کشورهای اقتصادی‌اند و دراین بین مترجمان زبان‌های خارجی می‌توانند درآمد خوبی را به جیب بزنند.

بیکارترین رشته‌های دانشگاهی

براساس آمار منتشرشده در آبان سال جاری، در بین گروه‌های عمده رشته‌های تحصیلی، بیشترین نرخ بیکاری به‌ترتیب مربوط به گروه‌های علوم کامپیوتر با 14/41درصد، حفاظت محیط زیست با 6/37درصد، هنر با ۲۸‌درصد و علوم فیزیکی (طبیعی) با 8/27‌درصد و کمترین نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان نیز مربوط به گروه دامپزشکی است. همچنین به‌ گزارش تسنیم، آمارها حاکی از این است که حدود 7/5میلیون بیکار فارغ‌التحصیل داریم که بیشترین بیکاران در رشته‌های مهندسی کامپیوتر، هنر، صنعت و فناوری، معماری و ساختمان، محیط زیست، کشاورزی، جنگلداری و شیلات هستند. اخیرا نیز علاء‌الدین ازوجی، مدیر کل سیاستگذاری و توسعه اشتغال وزارت کار درباره تعداد فارغ‌التحصیلان بیکار گفت:‌ سالانه حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰‌هزار نفر دانش‌آموخته دانشگاهی متقاضی شغل هستند. در کنار این آمار حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰‌هزار نفر غیراز فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نیز به جمعیت بیکار کشور اضافه می‌شود. بر اساس آمار رسمی به‌دست‌آمده از وزارت کار، بالاترین نرخ بیکاری جمعیت فارغ‌التحصیل یا درحال تحصیل دوره‌های عالی به‌ترتیب به استان‌های کرمانشاه با 9/34درصد، کردستان با 4/29 درصد، چهارمحال و بختیاری با 7/28‌درصد اختصاص دارد؛ ضمن اینکه کمترین نرخ بیکاری نیز مربوط به استان مرکزی با 5/12‌درصد است.

لبخند بازار کار به مشاغل کم‌رونق در آینده

لیست مشاغل پردرآمد برای همه دوره‌ها یکسان نیست و عواملی چون زمان یا تغییر سبک زندگی تفاوت‌هایی را در درآمدزایی برخی مشاغل ایجاد می‌کند. در همین راستا، یک استاد دانشگاه با بیان اینکه در آینده نزدیک بازار کار بعضی رشته‌های پردرآمد از رونق خواهد افتاد،‌ گفت:‌ در حال حاضر بیکاری در بسیاری از رشته‌ها نظیر بهداشت محیط، بهداشت حرفه‌ای، محیط زیست و آی‌تی زیاد است، ولی بازار کار آینده به‌شدت به این شغل‌ها نیاز دارد، لذا باید رشته‌های آینده‌دار را شناسایی کنیم. مسلم خانی ادامه داد: بعضی رشته‌ها شاید امروز کم‌رونق باشند ولی بازار کار در آینده به آنها لبخند خواهد زد. خبرنگاری، روابط‌عمومی، و خبرنگاری آنلاین و مجازی از جمله رشته‌هایی هستند که درحال حاضر با محدودیت‌هایی مواجهند و بازار کار بعضا به آنها روی خوش نشان نمی‌دهد، ولی در آینده بازار کار خوبی خواهند داشت. او افزود: برآوردها نشان می‌دهد در ۱۰ تا ۱۲ سال آینده بیشتر رشته‌هایی که امروز بازار کار دارند ۱۵‌درصد ریزش می‌کنند؛ مثلا رشته دندانپزشکی که الان به‌شدت پرتقاضاست در ۱۲ سال آینده افول خواهد کرد، چون به‌موازات پیشرفت علوم، واکسن‌های دندانپزشکی و برخی نیازهای جانبی هم می‌آید که عملا بازار کار این رشته‌ را به افول نزدیک می‌کند.