دولت در لایحه بودجه سال ۹۷ که روز یکشنبه (۱۹ آذر) به مجلس تقدیم کرد، افزایش سه برابری عوارض خروج از کشور را پیشنهاد داد. بر این اساس هر نفر در سفر نخست ۲۲۰ هزار تومان باید عوارض خروج پرداخت کند، این مبلغ در سفر دوم حدود ۵۰ درصد افزایش می‌یابد (۳۳۰ هزار تومان) و برای سفرهای سوم و بیشتر با ۱۰۰ درصد افزایش، به ۴۴۰ هزار تومان می‌رسد. قرار است ۴۰ هزار تومان از مبلغ تعیین شده برای عوارض خروج، به توسعه زیرساخت‌ها و تاسیسات گردشگری و حمایت از بخش میراث فرهنگی و صنایع دستی اختصاص یابد.

علی اصغر مونسان ـ رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز گفته که برای سال ۹۷، حدود ۱۶۰ میلیارد تومان اعتبارات عوارض به این سازمان تعلق خواهد گرفت که بخشی از درآمد حاصل از آن صرف حمایت‌ از تورهای ورودی خواهد شد.

گردشگری، تعامل فرهنگ‌هاست، یعنی آمد و شد؛ اما با تصمیمی که برای عوارض خروج گرفته‌اند، یعنی قرار است این تعامل به هم زده شود

اما ابراهیم پورفرج، رییس جامعه تورگردانان ایران به نمایندگی از تشکلی که در زمینه تورهای ورودی فعال است، با این بخش از لایحه پیشنهادی مخالفت کرد و گفت: نمی‌دانم هدف از افزایش سه برابری و تصاعدیِ عوارض خروج از کشور چه بوده، اما باید توجه کرد که بحث گردشگری، تعامل فرهنگ‌هاست، یعنی آمد و شد؛ ولی با تصمیمی که برای عوارض خروج گرفته‌اند، یعنی قرار است این تعامل به هم زده شود.

او اضافه کرد: اگر می‌خواهند در این رفت‌وآمد توازن ایجاد کنند، انگیزه گردشگری را بالا ببرند، قوانین سفر را تسهیل کنند، زیرساخت‌ها را توسعه دهند، چرا می‌خواهند با مردم آن را جبران کنند؟

رییس هیات مدیره جامعه تورگردانان افزود: ما نمی‌توانیم مردم را از سفر رفتن منع کنیم، یا آنهایی که مسافرِ خارج هستند را جریمه و تنبیه کنیم، معنای افزایشی که در عوارض خروج از کشور اتفاق افتاده، همین می‌شود.

اگر می‌خواهند در رفت‌وآمد از کشور توازن ایجاد کنند، انگیزه گردشگری را بالا ببرند، قوانین سفر را تسهیل کنند، زیرساخت‌ها را توسعه دهند، چرا می‌خواهند با مردم آن را جبران کنند؟

وی ادامه داد: با این مبلغی که برای عوارض تعیین کرده‌اند، یک خانواده چهار نفره فقط برای یک سفر باید حدود یک میلیون تومان عوارض خروج بدهد. در سفر دوم این رقم به حدود ۱.۵ میلیون تومان می‌رسد. آیا وقتی این پیشنهاد را مطرح می‌کردند، از خود سوال پرسیدند با این تصمیم چه گروهی را از سفر منع یا جریمه می‌کنند؟

پورفرج اظهار کرد: قطعا قشری که آسیب‌پذیر است، آنهایی که یک سال پول جمع می‌کنند تا یک سفر خارجی ارزان بروند ضرر خواهند کرد. وگرنه آنهایی که پولدارند، این عددها برایشان مهم نیست، بیشتر از این هم بشود، پرداخت می‌کنند. آیا با این تصمیم قرار است به اقشار ضعیف کمک کنند یا آنها را محروم کنند؟

وی افزود: قطعا ما به عنوان بخشی که گفته شده قرار است از طریق ۱۶۰ میلیارد تومانی اعتبار عوارض خروج حمایت شویم، باید خوشحال باشیم؛ ولی ما چنین منافعی را نمی‌خواهیم. اصلا سازمان میراث فرهنگی با این پول چه کار می‌تواند انجام دهد؟ آیا قرار است مثل گذشته بخشی از این پول را به صنایع دستی و بخشی هم به مرمت میراث فرهنگی اختصاص دهد و باز تبلیغات گردشگری روی زمین بماند؟

آیا برای توسعه زیرساخت گردشگری، باید پولِ آن را از مردم بگیریم؟ بهتر نیست به جای آنکه مانع خروج مردم از کشور شویم، انگیزه سفر رفتن را بیشتر کنیم؟

او ادامه داد: آیا برای آن که زیرساخت گردشگری را توسعه دهیم باید پولِ آن را از مردم بگیریم؟ نمی‌توانیم اعتبار و تسهیلاتِ آن را از محل دیگری تامین کنیم؟ آیا بهتر نیست به جای آن که مانع خروج مردم از کشور شویم، انگیزه سفر رفتن را بیشتر کنیم؟ تخت‌جمشید را یک هفته به خاطر تولد کوروش تعطیل می‌کنیم و گردشگران خارجی بدون دیدن یکی از مهمترین سایت‌های تاریخی، ایران را ترک می‌کنند، آیا با این کارها می‌خواهیم گردشگران بیشتری را جذب یا انگیزه سفر ایجاد کنیم؟ چرا به جای ایجاد محدودیت، زیرساخت‌ها را توسعه نمی‌دهیم، تنوع در کشور ایجاد نمی‌کنیم، حمل و نقل‌مان را ساماندهی نمی‌کنیم، خدمات هتل‌ها را ارتقاء نمی‌دهیم که مردم بیشتری در کشور سفر کنند؟

پورفرج ادامه داد: سالانه دو میلیون ایرانی به ترکیه سفر می‌کنند، چرا علت آن را بدون تعارف بررسی نمی‌کنند؟ مردم به ترکیه می‌روند، چون این کشور انگیزه سفر ایجاد کرده است، می‌توانند آنجا در آرامش خرید کنند، انواع خوراک‌ها و دسرها را مصرف کنند، در هتل‌های خوب اقامت کنند، حمل‌ونقل راحتی داشته باشند، وقتی هم از سفر برمی گردند خوشحالند، چون به کشوری رفته‌اند که تنوع و برنامه داشته است.

رییس جامعه تورگردانان ایران گفت: تُرک‌ها در روزی که عید باستانی ما است جشنی برگزار می‌کنند که نمونه‌اش را در ایران نداریم. حالا ما بدون توجه به کارهایی که لازم است برای توسعه گردشگری انجام دهیم، مردم را جریمه می‌کنیم که سفر نروند. ما با این جریان موافق نیستیم و امیدواریم این بخش از لایحه بودجه، مصوب نشود و پیشنهاد می‌کنیم راه‌های دیگری را برای توسعه گردشگری امتحان کنند، مثلا برای یک دوره ۱۰ ساله، دو درصد از درآمد نفت را در این صنعت مدیریت کنند، قطعا نتیجه بهتری خواهند گرفت.