همان‌طور که مشخص است، مشکلات مالی قادرند بر تمامی جوانب خانواده اثرات منفی بگذارند؛ از تحصیلات فرزندان گرفته تا بازنشستگی. بنابراین ضرورت برنامه‌ریزی مالی از همه نظر برای خانواده قابل لمس است. زمان مناسب برای آغاز پروسه مدیریت مالی همین حالا است و مراحل مختلف این عملیات خانوادگی بنا به توصیه بسیاری از کارشناسان امور مالی مشخص شده است. به‌منظور آغاز عملیات، صورت‌حساب‌های مالی خود را گردآوری کنید. یکی از مهم‌ترین جوانب مدیریت مالی برآورد بودجه و تنظیم دقیق آن است. داشتن بودجه مشخص به شما کمک می‌کند تا بدانید هرماه چقدر می‌توانید خرج کنید و سقف مخارج شما تا چه اندازه‌ای مجاز خواهد بود. در اولین گام به سمت مدیریت مالی، تمام اطلاعات موردنیاز، شامل صورت‌حساب‌های بانکی، چک‌های پرداختی، قبض کارت‌های اعتباری، قبوض ساختمان و فهرست بدهی‌ها و بستانکاری‌ها را گردآوری کنید. سپس بودجه ماهانه خود را با دقت و صرف زمان کافی مشخص کنید تا سقف مخارج و درآمدهای ماهانه‌تان معین شود. هرچقدر جزئیات بیشتری را مشخص کنید، بودجه‌تان دقیق‌تر خواهد بود.

گام‌به‌گام با مدیریت مالی خانواده

پس از آن میانگین درآمد ماهانه خود را ثبت کنید. بعد از گردآوری اطلاعات مالی، تمام منابع درآمدی خود را تفکیک کنید تا میزان درآمد ماهانه خانواده مشخص شود. فراموش نکنید که تمام منابع فرعی درآمد را نیز ثبت کنید. اگر درآمد ماهانه شما در طول ماه‌های مختلف، متفاوت است، از میانگین درآمد ۶ ماه اخیر خود استفاده کنید. در گام بعد، مخارج ماهانه ثابت خود را با دقت زیاد یادداشت کنید. سپس باید مخارج خود را بررسی کنید و آن دسته را که هرماه ثابت هستند و تغییر نمی‌کنند جداگانه فهرست کنید. مواردی مانند بهای اجاره، هزینه خودرو و قبوض آب، برق و گاز، جزو هزینه‌های ثابت هستند.

در ادامه مخارج متغیر ماهانه را لیست کرده، مخارج متغیر ماهانه خود را که در طول هر ماه تغییر می‌کنند، نیز یادداشت کنید. این هزینه‌ها چندان ضروری نیستند و می‌توانید بر اساس بودجه خود آنها را تغییر دهید. هزینه‌های مربوط به کافه‌گردی یا رستوران‌گردی یا بنزین مازادی که در چنین مواقعی مصرف می‌شود، جزو هزینه‌های متغیر هستند. درآمد و مخارج ماهانه را با تمام جزئیات جمع کنید. زمانی که مخارج ثابت و متغیر خود را ثبت کردید، هرکدام از آنها را جداگانه جمع ببندید. مطمئنا هدفتان این است که میزان درآمد شما از مخارجتان بیشتر باشد. در این صورت می‌توانید باقیمانده درآمد خود را در زمینه موردعلاقه‌تان مصرف کنید یا در صورتی که وام یا بدهی دارید. زودتر از موعد آن را پرداخت کنید. اگر مخارج از درآمدتان بیشتر باشد، باید هزینه‌های غیرضروری را حذف کنید.

مخارج متغیر خود را به‌گونه‌ای تغییر دهید تا به هدفی که در بودجه‌بندی داشتید برسید. برای مثال، اگر چهار شب در هفته بیرون از منزل غذا می‌خورید، باید آن را به دو شب در هفته کاهش دهید. در این صورت مقداری پول برایتان باقی می‌ماند تا هزینه‌هایی مانند وام دانشگاه یا بدهی بانک یا کسری بودجه خانواده را تامین کنید. همچنین ممکن است ماهانه مبلغی از درآمد شما به دیرکرد قبوض یا بدهی‌ها اختصاص یابد. اگر چنین است سعی کنید با پرداخت به موقع از بروز چنین هزینه‌هایی جلوگیری کنید. در برخی موارد خانواده می‌تواند به جای کاستن از هزینه‌ها بر درآمد خود بیفزاید. برای افزایش درآمد ماهانه خود می‌توانید ساعت کار خود را افزایش دهید یا اینکه یک شغل دوم انتخاب کنید.

در پایان پروسه مدیریت مالی، بررسی عملکرد خانواده و تعیین میران موفقیت آن در راستای اجرای برنامه مالی، امری کاملا حیاتی است. به‌منظور اجرای گام آخر، هرماه بودجه خود را بررسی کنید. در پایان هرماه مخارج ماه گذشته خود را محاسبه کنید تا متوجه شوید که متناسب با بودجه خود پیش رفته‌اید یا خیر. اگر به درستی پیش نرفته‌اید در کدام مخارج زیاده‌روی شده است؟ توجه کردن به مخارج غیرضروری باعث می‌شود بدانید که در کجا زیاده‌روی کرده‌اید و آن هزینه‌ها را حذف کنید. درصورتی‌که مخارجتان متناسب باشد، به رعایت آن تشویق می‌شوید؛ زیرا دیدن این مساله که کمتر غذا خوردن در بیرون از منزل باعث می‌شود مخارج کمتری داشته باشید، می‌تواند انگیزه شما را برای پس‌انداز افزایش دهد.