اشتغال‌زایی در ایران کلاف پیچیده‌ای است که روزبه‌روز هم پیچیده‌تر می‌شود. راهکار‌های کلی اشتغال زایی مشخص است. باید کیک اقتصاد بزرگ شود و این اتفاق بدون تزریق سرمایه و یافتن بازار هدف برای تولیدات داخلی ممکن نیست، اما در عمل زمانی که می‌خواهیم مشکل بیکاری جوانان را حل کنیم با انواع و اقسام مشکلات که همه به نبود سرمایه برای تزریق به بنگاه‌های تولیدی بر می‌گردد رو‌به‌رو می‌شویم. واقعیت این است که در سال‌های اخیر به رغم افزایش ایجاد اشتغال باز هم نرخ بیکاری افزایش یافته است. این واقعیت به ما اثبات می‌کند که با گام‌های آهسته نمی‌توان مشکل بیکاری را حل کرد. اکنون با معضل هجوم بیکاران به بازار کار مواجه هستیم و این مساله باعث می‌شود به رغم افزایش اشتغال‌زایی، نرخ بیکاری رشد کند. سخنگوی دولت البته در اظهارات جدید خود وعده داده سال آینده نرخ بیکاری کاهشی می‌شود. محمد باقر نوبخت با اشاره به روش تجهیز منابع سرمایه‌گذاری در بودجه برای ایجاد یک‌میلیون و 33‌هزار فرصت شغلی جدید، افزود: دولت سیاستی را برای خروج از رکود و حرکت به سمت رونق را از ابتدا آغاز کرد. این سیاست مشتمل بر دو اقدام برای رشد سرمایه‌گذاری بود. رئیس سازمان برنامه و بودجه تصریح کرد: دو اقدامی که دولت انجام داده بود، یک سیاستش این بود که از تسهیلات بانکی بتوانیم به واحدهای تولیدی بخش خصوصی اعطای اعتبار کنیم تا فعال شوند که 7‌هزار و 500 واحد نیمه‌فعال را در سال گذشته هدف قرار دادیم تا حدود 16‌هزار‌میلیارد تومان به صورت تسهیلات به بنگاه‌های کوچک و متوسط بدهیم. نتیجه این بود که 16‌هزار‌میلیارد تومان به 17‌هزار و 900‌میلیارد تومان افزایش یافت. 7‌هزار و 500 واحد نیز به 24‌هزار واحد افزایش یافت. به این معنا که ما تسهیلات خردتری به بنگاه‌های بیشتری دادیم. نوبخت عنوان کرد: از مسیر دیگر، از منابع خزانه به عنوان طرح‌های عمرانی به طرح‌های دولتی عمرانی پرداخت کردیم که 42‌هزار‌میلیارد تومان بود. او متذکر شد: رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: تلفیق این تسهیلات این بود که سال گذشته هم رشد سرمایه‌گذاری 7/1‌درصد مثبت بود و هم اینکه رشد اقتصادی برای نخستین‌بار دو رقمی شد. نوبخت بیان کرد: با همین توضیح، برای سال آینده مجددا این سیاست را به صورت پیشرفته‌تر قرار است اجرا کنیم. ما منابعی که در چارچوب بودجه 97 قرار است سرمایه‌گذاری کنیم، 327‌هزار‌میلیارد تومان است. این رقم در دو مسیر انجام می‌شود. 73‌هزار و 400‌میلیارد تومان را در طرح‌های تولیدی و اشتغال و 254‌هزار و 300‌میلیارد تومان را نیز به طرح‌های عمرانی داده‌ایم. او با اشاره به افزایش سرمایه‌گذاری در طرح‌های عمرانی با رقمی در حدود 254‌هزار و 300‌میلیارد تومان، ادامه داد: برای این منظور 60‌هزار و 400‌میلیارد تومان از طریق منابع عمومی، 13‌هزار و 300‌میلیارد تومان از طریق منابع اختصاصی، 53‌هزار و 100‌میلیارد تومان از طریق مشارکت بخش خصوصی و تسهیلات صندوق و بانکی، 3‌هزار‌میلیارد تومان از طریق آب‌های مرزی و 124‌هزار و 500‌میلیارد تومان از طریق سرمایه‌گذاری شرکت‌های دولتی از محل منابع داخلی تامین خواهد شد.

پیش‌بینی کاهش نرخ بیکاری

رئیس سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد: در سال 1397 پیش‌بینی می‌شود که 838‌هزار نفر متقاضی جدید وارد بازار کار می‌شوند. پس برای اینکه نرخ بیکاری را تقلیل دهیم، بیش از 838‌هزار فرصت شغلی باید ایجاد کنیم. با فرض ایجاد 980‌هزار شغل در سال آینده، می‌توانیم نرخ بیکاری را به 2/11درصد کاهش دهیم. نوبخت اظهار داشت: همچنین پیش‌بینی می‌شود که جمعیت شاغل دارای آموزش عالی به‌طور متوسط سالانه 686‌هزار نفر افزایش یابد. یعنی بیش از 70‌درصد کل فرصت‌های شغلی ایجاد شده می‌بایست در این گروه باشد. او با اشاره به منابع مالی لازم برای اجرای برنامه‌های تولید و اشتغال که 73‌هزار و 400‌میلیارد تومان است، افزود: 17‌هزار و 400‌میلیارد تومان از محل افزایش قیمت حامل‌های انرژی، 15‌هزار‌میلیارد تومان از منابع ریالی صندوق توسعه ملی، 35‌هزار‌میلیارد تومان از منابع شبکه بانکی و 6‌هزار‌میلیارد تومان از اعتبارات قانون حمایت از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار مناطق روستایی و شهری خواهد بود. رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به ایجاد اشتغال در 8 موضوع، تصریح کرد: در حوزه احیای بافت‌های فرسوده 240‌هزار فرصت شغلی، مسکن روستایی، حمایتی و اجتماعی 60‌هزار فرصت شغلی، حمل‌ونقل عمومی درون‌شهری 4/22‌هزار فرصت شغلی، حمل‌ونقل عمومی برون‌شهری 7/2‌هزار فرصت شغلی، پرورش ماهی در قفس 14‌هزار فرصت شغلی، کشت گلخانه‌ای 33‌هزار فرصت شغلی، صنایع تکمیلی کشاورزی 20‌هزار فرصت شغلی، میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری 173‌هزار فرصت شغلی، سیاست‌های فعال بازار کار 221‌هزار فرصت شغلی، برنامه‌های اشتغال خرد 8/121‌هزار فرصت شغلی پیش‌بینی شده است.

برنامه اشتغال در بخش مسکن

نوبخت با اشاره به برنامه اشتغال دولت در بخش مسکن عنوان کرد: یک برنامه کمک به احیای بافت‌های فرسوده (100‌هزار واحد مسکونی) است که پیش‌بینی می‌شود در این حوزه 240‌هزار فرصت شغلی ایجاد شود. همچنین برنامه دیگر، کمک به تامین مسکن روستایی و اجتماعی با ایجاد 50‌هزار واحد مسکونی شهری و 50‌هزار واحد مسکونی روستایی است که پیش‌بینی می‌شود 60‌هزار فرصت شغلی ایجاد شود. او متذکر شد: ما فکر می‌کنیم یک بخشی از کارها را از سال 1397 باید شروع کنیم و احیای بافت‌های فرسوده آغاز شود.