در مقابله با تحریم های خصمانه از سوی مستکبران عرصه بین المللی علیه کشورمان، صنعت نفت و فرآیندهای پالایشگاهی یکی از بخش های تاثیرگذار در عبور از این تحریم هاست.

با چنین رویکردی به فاصله کوتاهی پس از تحریم بنزین از سوی کشور های غربی، ایران اسلامی توانست در مدت محدودی 84 سال وابستگی خود به بنزین وارداتی را به خودکفایی تبدیل کند و می رود در آینده ای نزدیک به جمع کشورهای صادرکننده این محصول پر مصرف ملحق شود.

از آنجا که خودکفایی در تولید بنزین یکی از راهبردی ترین سیاست های کشور در دستیابی به اهداف توسعه پایدار محسوب می شود، طرح های مختلفی در این زمینه در مناطق مختلف کشور اجرا شده که یکی از این طرح ها، افزایش ظرفیت و ارتقاء کیفیت فرآورده های نفتی پالایشگاه امام خمینی (ره) در شازند است.

با بهره برداری کامل از این طرح تا پایان امسال نیاز کشور به فرآورده های نفتی به ویژه بنزین تا حد زیادی تامین می شود.

با تغییر الگوی مصرف کشور از محصولات میان تقطیر به محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر، طرح توسعه پالایشگاه نفت شازند در دستور کار شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران قرار گرفت و به مجری آن شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران، ابلاغ شد.

تغییر نوع خوراک، افزایش ظرفیت پالایشی، بهبود کیفیت بر اساس استانداردهای 2005 اروپا و تغییر نوع الگوی پالایشی در جهت تغییر مواد سنگین به سبک (به طور عمده بنزین) عوامل مهم سرمایه بری در این طرح بود.

واحد ایزومریزاسیون این پالایشگاه، نخستین واحد تحت لیسانس داخل کشور بود که توسط پژوهشگاه صنعت نفت انجام شد.

پالایشگاه شازند نخستین پالایشگاه دارای واحد تولید پروپیلن در کشور است و برای اولین بار در کشور، رهبری گروه پیمانکاری (کنسرسیوم) این طرح به عهده یک شرکت ایرانی گذاشته شده است.

این طرح در شرایطی انجام می شود که 18 شرکت اروپایی، آمریکایی و آسیایی فروش آن را به ایران تحریم کرده و از تحویل تجهیزات و یا راه اندازی واحدهای آن امتناع ورزیده اند.

البته در فرآیند تحقق اهداف اصلی این طرح اتفاقات نادری نیز در حوزه فنی رخ داد که علاوه بر منحصر به فرد بودن تجربیات تازه و مهمی را برای دانش فنی مهندسان ایرانی فراهم کرد.

یکی از نمونه های مهمی که در چارچوب اجرای این طرح با همکاری پالایشگاه نفت شازند رخ داد،احداث 40 کیلومتر جاده اختصاصی در استان فارس برای حمل و نقل تجهیزات مورد نیاز طرح به محل اجرای آن بود.

حمل سنگین ترین تجهیز یکپارچه کشور به وزن 450 تن و نصب سنگین ترین تجهیز یکپارچه کشور به وزن یک هزار و 470 تن از ویژگی های دیگر این طرح است.

عملیات اجرایی طرح توسعه پالایشگاه نفت شازند از شهریور 85 آغاز شد و امید می رود امسال به طور کامل راه اندازی شود.

یکی از کارگران مشغول به کار در این طرح ملی که یک سال و نیم در این بخش فعال است به خبرنگار ایرنا گفت:روزانه بیش از 12 ساعت در کارگاه اشتغال داشتیم و اگر چه تجهیزات با اندکی تاخیر در اختیار ما قرار می گرفت اما با تلاش شبانه روزی تمام کارگران اجرای کار به تعویق نیفتاد.

'حمیدرضا چاپاری' افزود:کارگران زحمت کشیدند، هر چند که در حین کار دچار صدماتی هم می شدند اما به امید خودکفایی کشور در تولید بنزین کمر همت را بسته بودند.

وی که در بخش تاسیسات برقی طرح اشتغال دارد اظهار داشت:با همتی که بود، در سردترین روزهای فصل زمستان هم می آمدیم و در همان شرایط برف ها را به بیرون از کانال می ریختیم و کابل ها را می کشیدیم و نگذاشتیم کارها عقب بماند.

'حبیب حیدری' یکی دیگر از کارگران مشغول به کار در طرح توسعه پالایشگاه نفت شازند نیز گفت:هزاران کارگر روزانه در این طرح مشغول به کار بودند تا در سریع ترین زمان ممکن به نتیجه برسد و امروز در ماه های پایانی اجرای آن قرار داریم.

وی افزود: رفته رفته که طرح به اوج خود می رسد، کارها سبک تر شده و بیشتر فازها راه افتاده و امیدواریم بزودی شاهد بهره برداری طرح و تحقق اهداف آن باشیم.

در صورت راه اندازی کامل طرح، تولید گاز مایع پالایشگاه از یک میلیون لیتر به 6/3 میلیون لیتر رسیده می رسد و به میزان روزانه 2/1 میلیون لیتر پروپیلن نیز در آن تولید می شود.

افزایش تولید بنزین سوپر از یک میلیون لیتر به 6/3 میلیون لیتر، بنزین معمولی از 7/3 میلیون لیتر به 3/12 میلیون لیتر، تولید سوخت جت از 2/4 به شش میلیون لیتر با استاندارد یورو پنج، تولید گازوئیل از 4/7 به 9/8 میلیون لیتر با استاندارد یورو پنج و کاهش تولید نفت کوره از شش به 4/2 میلیون لیتر در جهت ارتقاء کیفیت و تبدیل آن به بنزین از اهداف راه اندازی کامل این طرح است.

پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند از شرکت های فرعی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران به عنوان بزرگترین پالایشگاه تک واحدی کشور در سال 72 با ظرفیت اسمی 150 هزار بشکه در روز راه اندازی شد.

طرح بهینه ‌سازی و بهبود کیفیت فرآورده‌های نفتی پالایشگاه شازند به عنوان یکی از بزرگترین پالایشگاه های نفت خاورمیانه با سرمایه گذاری سه و نیم میلیارد دلار در دست انجام است که با تحقق آن تولید بنزین در این پالایشگاه به 16 میلیون لیتر در روز خواهد رسید.

با اجرای طرح توسعه، شرکت پالایش نفت شازند به عنوان نخستین پالایشگاه در زمینه تبدیل 90 درصد از نفت خام ورودی به مواد با ارزش از جمله گاز مایع، بنزین، گازوییل، پروپیلن و نفت سفید تبدیل و این پالایشگاه بیشترین سهم تولید بنزین را به خود اختصاص می دهد.

افزایش ظرفیت پالایشی از 170 هزار بشکه در روز به 250 هزار بشکه، تغییر ترکیب خوراک پالایشگاه از صد درصد نفت خام اهواز ـ آسماری به مخلوط 55 درصد نفت اهواز ـ آسماری و 45 درصد نفت خام سنگین از حوزه های دزفول شمالی از دیگر نتایج اجرای طرح است.

همچنین کاهش تولید نفت کوره از روزانه 38 هزار بشکه به روزانه 15 هزار بشکه، تولید محصولات با استاندارد یورو 2004 اروپا و کاهش انتشار مواد آلاینده محیط زیست از سایر اهداف اجرایی طرح ملی افزایش ظرفیت و بهبود کیفیت فرآورده های نفتی پالایشگاه شازند است.

مجری طرح افزایش ظرفیت و بهبود کیفیت پالایشگاه در این ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: واحد تصفیه گازوییل این طرح بزودی تولید محصول نهایی خود را آغاز می کند.

'رشید سیدیان' از آغاز ورود خوراک واحد تصفیه گازوییل پالایشگاه و ورود کمپرسور اصلی آن به مدار خبر داد و افزود:با آغاز این طرح روزانه هشت میلیون لیتر گازوییل کم گوگرد دارای استاندارد یورو چهار اروپا در این پالایشگاه تولید می شود.

وی اضافه کرد:با راه اندازی این واحد که ظرفیت آن 53 هزار بشکه در روز است، گوگرد موجود در گازوییل تولیدی پالایشگاه به کمتر از 40 (ppm) کاهش می یابد که این امر کاهش آلاینده های زیست محیطی را به دنبال دارد.

سیدیان با یادآوری افزایش حدود 5/1 میلیون لیتری تولید گازوییل پالایشگاه شازند با راه اندازی واحد تصفیه گازوییل آن تصریح کرد: تولید کنونی گازوییل این پالایشگاه روزانه هفت میلیون و 400 هزار لیتر است.

واحد تصفیه گازوئیل (GHT)، طرح افزایش ظرفیت و بهبود کیفیت فرآورده‌های این پالایشگاه همزمان با سالروز بعثت پیامبر اعظم (ص) در 29 خرداد ماه سال جاری به بهره‌برداری رسیده است.

البته در استان مرکزی طرح های نیمه تمام دیگری نیز در دستور کار مسوولان استانی برای اتمام تا پیش از پایان کار دولت دهم در قالب طرح های مهر ماندگار قرار دارد.

احداث صنایع شیمیایی دارویی پتروتک و فراسازان آلومینیم میهن اراک و پیشگامان صنعت کاغذ زرندیه نیز از جمله دیگر طرح های عمده هستند که در فهرست مهر ماندگار استان مرکزی قرار گرفته اند.

استاندار مرکزی، مجموع اعتبار سرمایه گذاری شده در این طرح ها را 44 هزار و 673 میلیارد ریال اعلام کرده و گفته است ،‌این طرح ها که به طور متوسط بین 60 تا 5/98 درصد پیشرفت کاری دارند بتدریج تا پایان امسال به بهره برداری می رسند.

'علی اکبر شعبانی فرد' گفت:از آنجا که استان مرکزی، یکی از استان های مهم صنعتی و کشاورزی کشور است و حجم عمده ترددهای جاده ای در مسیر شمال - جنوب از محورهای مواصلاتی آن انجام می شود، اجرای این طرح ها در این خطه آهنگ توسعه را تندتر کرده و پیامدهای مهمی در رشد منطقه به دنبال خواهد داشت.

وی نتیجه این طرح ها را دستیابی به آبادانی همراه با توسعه پایدار در منطقه دانست و افزود: 44 طرح مهر ماندگار این استان در بخش های مختلف اجرا می شود.

15 مورد از مجموعه طرح های مهر ماندگار استان مرکزی در حوزه گازرسانی است که با تکمیل و به ثمر رسیدن آنها در اراک، دلیجان و ساوه تا پایان امسال ساکنان مناطق محروم روستایی این شهرستان ها از نعمت گاز طبیعی برخوردار می شوند.

معاون عمرانی استانداری استان مرکزی درباره طرح های گازرسانی گفت: مجموع سرمایه گذاری این طرح ها یک هزار و 660 میلیارد و 992 میلیون ریال است که بیشتر آنها پیشرفت فیزیکی بالای 30 درصدی دارند.

'هوشنگ بازوند' اعتبار مورد نیاز برای تکمیل این طرح ها را 83 میلیارد و 920 میلیون ریال اعلام کرد و افزود: 12 مورد دیگر از طرح های مهر ماندگار استان در حوزه توسعه زیرساخت های گردشگری است که احداث مجتمع های اقامتی و گردشگری، هتل های دو و سه ستاره، سفره خانه سنتی، مجتمع پذیرایی بین راهی، مجتمع بهداشتی، پارک آبی و بازی های تفریحی را شامل می شوند.

این طرح ها نیز با پیشرفت فیزیکی 20 تا 70 درصد در شهرهای اراک، تفرش، محلات، خمین، ساوه و زرندیه در دست اجراست.

بازوند تکمیل این طرح ها را نیازمند تامین اعتبار 342 هزار میلیارد ریالی دانست و گفت: پایان کار اجرای تمام طرح های زیرساختی گردشگری استان در قالب مهر ماندگار تا آخر امسال هدف گذاری شده که سه طرح نیز در سال آتی بر مبنای زمان بندی صورت گرفته به بهره برداری می رسد.

دو طرح دیگر مهر ماندگار استان مرکزی تقویت زیرساخت های ورزشی این استان است که تکمیل پیست اسکی پاکل شازند و مجموعه ورزشی کوه سرخه اراک را شامل می شود.

اجرای این طرح ها تاکنون 74 میلیارد ریال سرمایه گذاری به دنبال داشته و تکمیل آنها به 66 میلیارد ریال اعتبار دیگر نیاز دارد.

زمان بهره برداری هر دو طرح ورزشی مورد اشاره با پیشرفت فیزیکی پنج و 18 درصد، خرداد ماه سال آینده اعلام شده است.

احداث باند دوم محورهای 'دلیجان - خمین - الیگودرز' و 'توره - ملایر' و همچنین 'میدان بسیج' در ورودی شهر اراک سه طرح مهم دیگری هستند که در قالب مهر ماندگار اجرا شده اند.

برای اجرای این طرح ها در مجموع 189 میلیارد ریال سرمایه گذاری شده و تکمیل و راه اندازی آنها به 90 میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد.

این طرح ها نیز بین 20 تا 85 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و بهره برداری از آنها ضریب ایمنی تردد بین شهری را ارتقا می دهد و علاوه بر حذف و اصلاح نقاط حادثه خیز، کیفیت تردد را در استان مرکزی بالا می برد.

طرح میدان بسیج و باند دوم توره - ملایر طبق زمان بندی بهره برداری شده و باند دوم راه دلیجان - خمین - الیگودرز نیز در سال 92 به بهره برداری می رسد.

احداث مرکز بهداشت 'خنداب' با 24 میلیارد ریال اعتبار، مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی با 30 میلیارد ریال اعتبار و پلی کلینیک تخصصی شهرستان خمین با 20 میلیارد ریال اعتبار نیز در فهرست مهر ماندگار قرار گرفته اند.

طرح های فصل بهداشت و درمان مهر ماندگار استان مرکزی بین 70 تا 95 درصد پیشرفت فیزیکی دارند که تا نیمه دوم امسال به بهره برداری می رسند.

دو طرح عمرانی دیگر اراک در قالب مهر ماندگار نیز در حوزه آب و فاضلاب تعهد شده که تاکنون برای آنها در مجموع 722 میلیارد ریال سرمایه گذاری شده و تکمیل و بهره برداری از آنها به 400 میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد.

بهره برداری از تالار مرکزی اراک با سرمایه گذاری 225 میلیارد ریال و اعتبار تکمیلی 100میلیارد ریال با پیشرفت فیزیکی 26 درصد از سایر طرح های مهم و زیرساختی دولت در استان مرکزی در حوزه فرهنگ و هنر است.

منابع این طرح مهم ملی - استانی است و تا پایان امسال به بهره برداری می رسد.

اجرای طرح های مهر ماندگار استان مرکزی همگی تاثیرگذاری بالایی در رشد و توسعه ملی و منطقه ای دارند و با ثبت آنها در کارنامه دولت، واژه عدالت محوری به معنای واقعی آن تعریف می شود.