همه‌ساله و در تعطیلات سال نوی شمسی تعداد قابل‌توجهی گردشگر از ایران به سایر کشورها و خصوصا به کشورهای همسایه سفر می‌کنند اما با گران شدن ارز و به تبع آن بالا رفتن هزینه دریافت خدمات در کشورهای خارجی و گران‌تر شدن بسته‌های سفر برای نوروز پیش‌رو، از انگیزه خانوارها برای سفر خارجی کاسته شده و پیش‌بینی می‌شود استقبال از سفرهای داخلی به بیشترین مقدار خود در سال‌های اخیر برسد. در همین خصوص رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران نیز معتقد است ریزش شدید در تعداد مسافران به خارج در نوروز ۹۷ قطعی است. حرمت‌الله رفیعی اظهار می‌کند که نوسانات ارزی پیش‌آمده هزینه خدمات گردشگری در خارج از کشور و به تبع آن بسته‌های سفر خارجی را به‌صورت پیش‌بینی ناپذیری برای ایرانیان گران کرده که این امر موجب شده بسیاری از آنان از سفر به خارج از کشور منصرف شوند. در ادامه گفت‌وگوی وی را می‌خوانید.

تغییر مقاصد نوروزی از خارجی به داخلی

نوسانات ارزی چگونه بر روند سفر گردشگران ایرانی به خارج از کشور تاثیرگذار است؟

دفاتر خدمات مسافرتی و آژانس‌هایی که در کسب‌وکار تدارک بسته سفر به خارج از کشور فعالیت دارند طی سال و با برنامه‌ریزی و پیش‌بینی مشخصی از قیمت ارز اقدام به طراحی این بسته‌های سفر می‌کنند. بدیهی است که با بروز نوسانی غیرقابل پیش‌بینی و شدیدا همراه با افزایش در بازار ارز، این برنامه‌ریزی‌ها دچار اختلال شده و آژانس‌ها ناچار به افزایش قیمت بسته‌های سفر خود هستند. نوسانات ارزی تاثیر مستقیم و شدید بر قیمت تورهای خارج از کشور دارند و اگر قیمت ارز دائما در حال کم و زیاد شدن باشد، به همان شکل قیمت تورهای خارج از کشور نیز دچار نوسان می‌شود. این امر باعث ایجاد بلاتکلیفی برای مسافران خواهد شد و نهایتا هم افزایش قیمت‌ها و هم نوسانات روزانه رغبت سفر را از مسافر سلب می‌کند.

پیش‌بینی می‌کنید که آمار خروج گردشگر از کشور در نوروز ۹۷ چگونه باشد؟

در دو هفته اخیر کمی آرامش به بازار ارز بازگشته است. در صورتی که بنا بود نوسانات با همان ضرباهنگ موجود تا پایان سال تداوم پیدا کند بدون شک نسبت به سال گذشته تعداد سفرهای خروجی به کمتر از نصف می‌رسید. اما حتی همین آرامش بازیافته روزهای اخیر در بازار ارز نیز چندان این کاهش پیش‌بینی‌شده را دستخوش تغییر قرار نخواهد داد و در صورت اینکه نرخ ارز تا پایان سال باثبات باقی بماند، باز هم حداقل بین ۳۰ تا ۴۰ درصد از تعداد گردشگران خروجی ایران نسبت به سال گذشته کم خواهد شد. این مساله به‌خصوص در مورد تورهای اروپایی مشهود است، چراکه با وجود بازگشت قیمت ارز به کانال کمابیش مطلوب خود برای جامعه، دیگر فرصتی برای درخواست ویزا و هماهنگی‌های لازم برای ورود به این کشورها باقی نمانده و بخشی قابل توجهی از این بازار از دست رفته است.

آیا این ریزش شدید در تعداد گردشگران خروجی کمکی به رونق گردشگری داخل کشور خواهد کرد؟

با افزایش نرخ ارز و گران شدن سفر خارجی، واکنش اولیه مردم حذف سفر از سبد مصرفی خود نیست، بلکه آن دسته از گردشگرانی که سفر به خارج از کشور را دیگر به‌صرفه نداند در گام نخست به دنبال کالای جایگزین می‌گردند که مناسب‌ترین آن رجوع به سفرهای داخل کشور است. پیش‌بینی‌ای هم که در این خصوص انجام می‌شود این است که در نوروز ۹۷ و تحت تاثیر نوسانات ارزی، بازار سفرهای داخلی نسبت به سال‌های گذشته از رونق قابل توجهی برخوردار شود؛ به‌خصوص که مشکلات زندگی در کلانشهرها باعث می‌شود ساکنان این شهرها از چنین فرصتی برای سفر نهایت استفاده را ببرند و آن دسته از گردشگرانی که در ابتدا قصد سفر به خارج از کشور را داشتند و حال به‌دلیل گران شدن از آن منصرف شده‌اند، بدون شک سفر داخلی را جایگزین می‌کنند.

تحولات ارزی اخیر در مجموع موجب ارزان‌تر شدن سفر ایران برای گردشگران خارجی شده است. آیا این امر در تعطیلات نوروز نمود پیدا خواهد کرد و گردشگران بیشتری از خارج از کشور به ایران سفر خواهند کرد؟

افزایش نرخ ارز در مجموع موجب جذب بیشتر گردشگر خارجی به کشور خواهد شد. اما به‌طور خاص در مورد ایام نوروز نمی‌توان چندان انتظار آن را کشید؛ چراکه این فصل یکی از بدترین فصول سفر به ایران برای گردشگران خارجی است. عموم پروازهای داخلی و اقامتگاه‌های کشور در این بازه زمانی اشغال هستند و زیرساخت‌های محدود گردشگری کشور اجازه ورود و پذیرایی شدن به گردشگر خارجی نمی‌دهد. این چیزی است که آمارهای هرساله نشان داده و کمتر توری به مقصد ایران است که برای این بازه زمانی برنامه‌ریزی شود.