سیدعباس عراقچی و جابری انصاری معاونین سیاسی و اقتصادی وزارت خارجه امروز در جلسه کمیسیون امنیت ملی حاضر شدند، جلسه‌ای که به دلیل اهمیت مناسبات ایران با کشورهای غربی به ویژه پس از برجام و مسائل فیمابین و اتفاقاتی که در لندن رخ داد، تشکیل شد.

عراقچی در این جلسه، گفت: امروز دنیا جمهوری اسلامی ایران را به عنوان بازیگر و کشور موثر در منطقه و عرصه بین‌المللی می‌شناسد که این موضوع مورد اعتراف همه کشورهاست.

به گفته وی، یکی از موضوعات ما در حوزه بین‌المللی، برجام است. رفت و آمدهایی بین اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها به ویژه کشورهای اروپایی حاضر در برجام وجود داشته و دارد. تلاش آنها این است که ترامپ و آمریکا در برجام بماند و برجام حفظ شود ولی هنوز این تلاش‌ها نتیجه‌بخش نبوده است. برجام می‌گوید که یا باید اصلاح شود یا اینکه همکاری‌ها قطع گردد، اما از نظر ترامپ باید برجام موضوع موشکی ایران را نیز شامل شود. اینها در دوران مذاکرات نیز تلاش می‌کردند موضوع موشکی را وارد برجام کنند ولی برای ما خط قرمز بود و اجازه این کار را ندادیم.

عراقچی افزود: ایراد دوم ترامپ به برجام آن است که چرا به اماکن نظامی ایران دسترسی ندارند. مطالبه دیگر ترامپ نیز شامل این می‌شود که زمان‌های تعیین شده در برجام خیلی کوتاه است و معتقد است ۸ سال، ۱۰ سال و ... زمانی نیست چون ایران بعد از این تاریخ‌ها می‌تواند سلاح به کشورهای دیگر بدهد.

وی افزود: آمریکایی‌ها این برداشت را دارند که ایران پس از برجام بسیار قوی‌تر و قدرتمندتر شده و حضورش در منطقه موثرتر و مقتدرتر شده است لذا آمریکایی‌ها و غربی‌ها نمی‌توانند طبق برجام با ایران مقابله اساسی کنند. بر این اساس می‌توان گفت در حال حاضر چالش اصلی، برجام و نحوه تعامل غربی‌ها با موضوع برجام است.

معاون سیاسی وزارت خارجه در ادامه با بیان اینکه ما چند سناریو در این رابطه داریم، توضیح داد: یکی از سناریوها این است که آمریکا از برجام خارج می‌شود که در این رابطه احتمال زیاد است. در چنین شرایطی ما دو راه داریم؛ اولین راه ادامه برجام بدون آمریکا و راه دیگر خروج ایران از برجام و پایان بخشیدن به آن است. موضوع ما این است که اگر آمریکا خارج شود ما هم خارج می‌شویم، این را به اروپایی‌ها هم گفتیم که اگر نتوانند آمریکا را در برجام حفظ کنند ایران هم از برجام خارج خواهد شد لذا کشورها باید همیشه آمادگی اقتصاد منهای برجام را داشته باشند.

عراقچی ادامه داد: اگر برجام هم حفظ شود باز هم آمریکایی‌ها به دنبال محدودسازی ایران و مقابله با ما هستند و در این رابطه تلاش می‌کنند لذا اگر با اروپایی‌ها هم بدون آمریکا برجام را ادامه دهیم کار سخت خواهد بود چون فشار آمریکایی‌ها بیشتر می‌شود به همین دلیل اروپایی‌ها در حال تلاش هستند که آمریکا را با این پیشنهاد حفظ کنند که در آینده یعنی پس از هشت سال با ایران توافق جدیدی داشته باشند. حال اینکه ایران این نوع اقدام را خلاف برجام می‌داند.

وی در جمع‌بندی تاکید کرد: آمریکایی‌ها در خروج از برجام جدی هستند، تغییر وزارت خارجه این کشور هم در همین راستا صورت گرفته یا اینکه حداقل یکی از دلایلش این بوده است.

به گفته وی، در این شرایط اروپایی‌ها تلاش می‌کنند آمریکایی‌ها را برای ماندن در برجام حفظ کنند ولی اینکه چقدر انگلیس، فرانسه و آلمان موفق خواهند شد، آینده معلوم می‌کند.

عراقچی خاطرنشان کرد: اروپایی‌ها روی لبه تیغ تیز حرکت می‌کنند چون اگر به سمت ترامپ حرکت کنند ایران را از دست خواهند داد.

وی در عین حال با تاکید بر اینکه ایران منافع فراوانی از برجام کسب کرد که این منافع کامل نبود، گفت: در حالیکه ایران همه تعهداتش را انجام داد و متعهد به انجام تعهدات نیز است، انتظار داشت که انتفاع کاملی از مزایای آن ببرد.

عراقچی همچنین اظهار کرد: ما در چارچوب سیاستگذاری نظام حرکت می‌کنیم. در شرایط حساس وضعیت را کارشناسانه و دقیق به مقامات عالی کشور منعکس می‌کنیم. در ارتباط با اروپایی‌ها هم گفت‌وگو می‌کنیم، می‌گوییم و می‌شنویم و بعد به عنوان دیده‌بان نظام منعکس می‌کنیم.

وی همچنین به موضوع تحولات در روابط کره شمالی با آمریکا اشاره و اظهار کرد: کره شمالی با اتکا به قدرت موشکی خود وارد مذاکرات با آمریکا شده است.

شرایط نامتعادل برجام کشورها را برای روابط اقتصادی با ایران در شرایط تردید قرار می‌دهد

جابری انصاری معاون اقتصادی وزارت خارجه نیز در این جلسه، اظهار کرد: تجربه تاریخی نشان می‌دهد که ما باید بخش اصلی فعالیت‌های خود را بر همسایگان‌مان متمرکز کنیم. ما ۱۵ همسایه داریم که باید سرمایه‌گذاری خیلی بیشتری بر روی آنها داشته باشیم لذا لازم است محرومیت‌ها و محدودیت‌های اقتصادی در خارج و داخل در برنامه رفع موانع قرار گیرد.

وی افزود: شرایط نامتعادل برجام کشورها را برای روابط اقتصادی با ایران در شرایط تردید قرار می‌دهد. همه کشورها اعم از غرب و شرق و همسایگان با ایران روابط دارند و علاقه‌مند به همکاری با ما هستند ولی نگاه آنها فعلا حداقلی است چون به ادامه آن تردید دارند.

جابری‌انصاری یکی از مشکلات اصلی را بانک‌ها دانست و گفت: بانک‌های بزرگ همه در سنگر هستند چون از طرف آمریکایی‌ها ضربه‌های سنگین خوردند. معتقدیم اولین اولویت‌مان باید همسایگان باشند و در مرحله بعد کشورهای قابل دسترس هستند.

معاون اقتصادی وزارت خارجه با بیان اینکه تمایل دو طرفه‌ای با اروپایی‌ها برای همکاری متعادل وجود دارد، افزود: برخی از کشورها خطوط اعتباری خوبی برای ایران باز کرده‌اند. برخی بانک‌های اروپایی هم در اروپای غربی و هم در اروپای شرقی در حال همکاری هستند گرچه اروپایی‌ها روابط حداقلی برای همکاری با ما دارند ولی این همکاری مثبت بوده و ادامه‌ دارد که فرصت‌های خوبی را به وجود آورده است.

وی بی‌اعتمادی به تصمیمات ترامپ را یکی از دلایل برخوردهای حداقلی آنها عنوان کرد.

در این جلسه علاءالدین بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به ضرورت اهمیت روابط ایران، گفت که نگاه به شرق باید جایگاه خودش را در سیاست خارجی به نحو احسن پیدا کند لذا نباید در حوزه سیاست خارجی به هیچ وجه فرصت‌سوزی شود و اقدام به موقع تاثیرگذار است.

همچنین در این جلسه کریمی قدوسی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بحث مفصلی درباره برجام و رابطه آمریکا و اروپا با این موضوع مطرح کرد و گفت: اروپایی‌ها در تحریم‌ها علیه ایران با آمریکا همراهند، چه برجام باشد و چه نباشد. فرانسه در موضوع موشکی اگر از آمریکایی‌ها تندتر نباشند، کمتر نیست. سایر کشورهای اروپایی نیز به ایران فشار می‌آورند که مشکلش را با فرانسه حل کند.

حسن بیگی عضو دیگر این کمیسیون در مورد استفاده از فرصت‌های موجود نکاتی را مطرح کرد. همچنین نجفی عضو این کمیسیون نیز سناریوهای ممکن برای پیشبرد اهداف ایران در سیاست خارجی را تبیین نمود.

شوشتری عضو دیگر این کمیسیون اظهار کرد: محوریت همسایگان در روابط نکته قابل توجهی است ولی سیستم خرد منطقه‌ای منفصل از سیستم کلان در عرصه بین‌المللی است.

چنارانی نیز اظهار کرد: نیازمند تلاش زیادی هستیم تا موانع را از سر راه سیاست خارجی برداریم.

کواکبیان نیز در این جلسه گفت: اختلافات عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای به معنای قطع رابطه نیست.

در پایان نیز برومندی در مورد نقش رابطه آمریکا با کره شمالی و همچنین روابط ایران با غرب مطالبی را مطرح کرد.