طرح‌های جدیدی که قرار است با حدود ۱۱۹میلیون دلار از سوی کشورهای چین، پاکستان و افغانستان به مرحله اجرا برسد. از سوی دیگر، ارزیابی‌های صورت گرفته حکایت از آن دارد که از ابتدای سال تا پایان دی ماه امسال، در مجموع بیش از 2/8 میلیارد دلار سرمایه خارجی برای طرح‌های صنعتی، معدنی و تجاری از سوی هیات سرمایه‌گذاری خارجی مصوب شده که با توجه به آمار اعلام شده می‌توان گفت کشورهای «افغانستان، چین، ترکیه» رکورددار تزریق پول به بخش های صنعت، معدن و تجارت کشور بوده‌اند. بعد از این سه کشور آلمان و فرانسه در جایگاه بعدی قرار دارند.

ورود پول جدید به صنعت

ارزیابی‌های صورت گرفته بیانگر آن است که در ۱۰ ماه منتهی به دی سال‌جاری بیشترین طرح‌های مصوب در هیات سرمایه‌گذاری خارجی در دو ماه خرداد و مرداد صورت گرفته، به‌طوری‌که از مجموع ۶۲ طرح مصوب سهم هر یک از این ماه‌ها برابر با ۱۲ طرح بوده است. بعد از این دو ماه، در آذر ماه نیز ۱۱ طرح از سوی این کمیته برای سرمایه‌گذاری خارجی با سرمایه حدود ۶۲۶میلیون دلار مصوب شده است. از سوی دیگر، گزارش منتشر شده بیانگر آن است که کمترین مجوز سرمایه‌گذاری در شهریور ماه سال جاری صادر شده که برابر با یک مجوز بوده است و در ماه اردیبهشت نیز طرحی در هیات سرمایه‌گذاری خارجی مصوب نشده است. براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در مدت زمان مورد بررسی سه طرح نیز به صورت مشترک سرمایه‌گذاری می‌شود که در این خصوص می‌توان به سرمایه‌گذاری مشترک «امارات و ایرلند» برای سرمایه گذاری در استان مرکزی اشاره کرد، سرمایه‌گذاری مشترک این دو کشور در راستای طرح «تولید صفحه و ورق فوم (ابر) سخت از پلی اورتان، پانل ساختمانی از پلی اورتان و صفحه و ورق فومی از رزین فئولیک» صورت گرفته است. آمار اعلام شده همچنین از سرمایه‌گذاری مشترک کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان در ۱۰ ماه منتهی به دی ماه سال‌جاری حکایت دارد، طرحی که به «تولید اوراق فشرده چوبی با روکش ملامینه و هایگلاس» در استان آذربایجان شرقی-منطقه آزاد ارس اختصاص داشته است. اما سومین طرح مشترک صورت گرفته در مدت زمان مورد بررسی از سوی دو کشور اتریش و امارات در استان قزوین و در راستای «تولید انواع پریفرم، انواع ظروف پلاستیکی، انواع درپوش پلاستیکی» صورت گرفته است.

آمار اعلام شده همچنین بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی آلمان بیشترین حجم سرمایه گذاری در ۱۰ ماه منتهی به دی سال جاری در کشور را صورت داده است. براساس آمار اعلام شده این سرمایه‌گذاری به طرح «احداث چرخه کامل پنل فتوولتائیک» با سرمایه گذاری حدود ۷۲۱ میلیون دلاری اختصاص دارد. جایگاه دوم بیشترین سرمایه‌گذاری نیز به این کشور اختصاص داشته که به «تولید متانول» با سرمایه گذاری بالغ بر ۵۷۲ میلیون دلاری مربوط می‌شود. در جایگاه بعدی نیز ایرلند با سرمایه گذاری بیش از ۴۶۶ میلیون دلاری برای «استخراج و بهره‌برداری از معدن شاه سلیمان علی» قرار دارد. چین نیز با سرمایه گذاری بیش از ۲۳۲ میلیون دلاری در جایگاه بعدی کشورهای پیشتاز برای سرمایه گذاری قرار دارد، این حجم از سرمایه گذاری این کشور برای تولید خودرو سواری صورت خواهد گرفت.

اما طرح‌هایی که در دی ماه توانسته‌اند از هیات سرمایه‌گذاری خارجی مجوز دریافت کنند به چهار طرح «تولید و مونتاژ خودروسازی» برای استان کرمان از سوی چین، دو طرح «تولید مقاطع فولادی ساده کربنی و کم آلیاژی به شکلu، مقاطع ساده کربنی و کم کربنی به شکلL، میلگرد آجدار به صورت کلاف یا شاخه‌ای از جنس فولاد ساده کربنی و کم آلیاژی»، «تولید انواع غلات پوست گیری شده (با سبوس یا بدون سبوس)، غلات پرک شده و بسته‌بندی حبوبات و غلات برنج» برای استان خراسان جنوبی از سوی پاکستان و «تولید کلاه کاسکت موتورسیکلت» با سرمایه‌گذاری افغانستان برای استان قم اختصاص داشته است. براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، ‌معدن و تجارت مجموع سرمایه مصوب در دی ماه حدود ۱۱۹ میلیون دلار بوده است.  براساس پیش بینی صورت گرفته برای بخش صنعت، معدن و تجارت در برنامه ششم توسعه رشد سالانه ۹ درصدی پیش بینی شده است؛ هدف‌گذاری که تحقق آن، نیازمند جذب بیش از ۲۰ میلیارد دلار سرمایه در سال است. تازه ترین آمارها بیانگر آن است که مجموع سرمایه مصوب از ابتدای سال تا پایان دی سال جاری، برای ۶۲ پروژه بیش از 2/8 میلیارد دلار در بخش صنعت، معدن و تجارت بوده است؛ رقمی که به گفته تحلیلگران اقتصادی اجرای هدف‌گذاری برنامه ششم توسعه را با تعلل و دیرکرد بسیار همراه خواهد کرد. فعالان اقتصادی معتقدند هنوز روند جذب پول خارجی در کشور با دست اندازهایی مواجه است که باید برای رفع آنها راهکارهای اساسی و مدون در نظر گرفت. در این میان، تنها تغییری که در مکانیزم جذب پول خارجی در مدت زمان مورد بررسی خود را به خوبی نشان داده، افزایش تنوع گروه های سرمایه پذیر بعد از برجام در دولت دوازدهم بوده است.

پیشتازان تزریق پول

آمارهای اعلام شده حاکی از آن است که در مدت زمان مورد بررسی افغانستان با اخذ مجوز برای سرمایه گذاری در۱۷ طرح پیشتاز تزریق سرمایه در طرح های صنعتی، معدنی و تجاری در ۱۰ ماه منتهی به دی سال جاری بود است. ۱۷ طرح مصوب شده برای افغانستان به «تولید انواع پین فلزی، گلنرده درب و مصنوعات غیرسازه ای و انواع حفاظ»، «تولید مشتقات و حلال های آلی نفتی، گریس پایه سدیم و انواع حلال ها» و «تولید فرش ماشینی» برای استان اصفهان، «احداث واحد انبار و بسته‌بندی مصالح ساختمانی» برای استان خراسان جنوبی (منطقه ویژه اقتصادی بیرجند)، «چاپ هلیو گراور برای بسته بندی»، «تولید فرش ماشینی، پادری، موکت نمدی و کبریتی»، «ساخت و عرضه زیورآلات طلا»، «تولید الک‌های آرد، پوست‌گیر غلات و آسیاب والسی (غلتکی)»، «تولید و بسته‌بندی انواع روغن موتور و بلندینگ انواع هیدروکربن‌های سبک» برای استان سیستان و بلوچستان (منطقه آزاد چابهار)، «تولید در و پنجره U.P.V.C »، «تولید کف پوش‌های لاستیکی و یکپارچه ورزشی و گرانول لاستیک از لاستیک مستعمل و تولید انواع گرانول بازیافتی»، «تولید رول نایلون و ظروف بادی»، «طرح بسته‌بندی انواع پودر ژله، آرد یا پودر سوخاری»، «طراحی، ساخت و عرضه زیورآلات» و «تولید خمیر درزگیر پلی یورتان، ترمیم‌کننده‌های بتن و چسب سیلیکات» برای خراسان رضوی، «تهیه و تولید فرآوری سنگ‌های ساختمانی» برای استان تهران و «تولید کلاه کاسکت موتورسیکلت» برای استان قم اختصاص داشته است.

اما طرح‌های مصوب از سوی هیات سرمایه‌گذاری برای چین نیز به «تولید کنسانتره کرومیت» برای استان فارس، «تولید و مونتاژ انواع بردهای الکترونیکی» برای خراسان رضوی، «تولید خودرو سواری» برای استان کرمان در راستای افزایش سرمایه‌گذاری و «تولید انواع شمش فولاد ساده کربنی و کم آلیاژی» برای خراسان جنوبی و «تولید کیف و کفش» برای استان اردبیل و «تولید و مونتاژ خودروسازی» در استان کرمان اختصاص داشته است. در خصوص طرح‌های مصوب در مدت زمان مورد بررسی برای ترکیه نیز می‌توان به «تولید قالب اکسترود فلزات» برای استان مرکزی، «تولید اوراق فشرده چوبی با روکش ملامینه و هایگلاس» که به صورت مشترک با جمهوری آذربایجان صورت گرفته برای استان آذربایجان شرقی (منطقه آزاد ارس)، «تولید انواع درپوش و سرپوش پلاستیکی» برای استان البرز، «تولید انواع شمش فولاد ساده کربنی و کم آلیاژی» و «تولید صفحه و ورق فوم نرم از پلی اورتان» برای استان زنجان که در راستای افزایش سرمایه‌گذاری صورت گرفته و «تولید نخ کاملا آرایش‌یافته، نخ پلی استر و رنگرزی پلی استر» برای استان آذربایجان شرقی اشاره کرد. آمار اعلام شده همچنین بیانگر آن است که آلمان نیز با پنج طرح مصوب توانسته در میان کشورهای پیشتاز در سرمایه‌گذاری قرار گیرد. در این خصوص می‌توان به «ساخت کالاهای بتنی، سیمانی و گچ» برای استان تهران، «احداث چرخه کامل پنل فتوولتائیک» برای استان فارس، «احداث دو واحد جداساز هوا» برای سیستان و بلوچستان (منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار»، «طراحی و تولید سیلندرهای هیدرولیک» برای استان مرکزی و «تولید متانول» برای استان بوشهر (منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس) اشاره کرد. اما فرانسه نیز در مدت زمان مورد بررسی با اخذ مجوز برای چهار طرح در جایگاه بعدی پیشتازان تزریق سرمایه به بخش‌های صنعت، معدن و تجارت قرار دارد. آمارهای اعلام شده بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی این کشور موفق به اخذ مجوز سرمایه‌گذاری در طرح‌های «تولید بسته‌بندی آب معدنی» برای استان تهران، «تولید کیسه خون» برای استان البرز در راستای افزایش سرمایه‌گذاری، «تولید سوزن (دوراهه) راه آهن و مترو» برای آذربایجان شرقی و «احداث مجموعه ذخیره‌سازی و نگهداری مواد شیمیایی» برای استان هرمزگان شده است.