نوسازی ناوگان هوایی بلافاصله پس از توافق برجام در دستور کار قرار گرفت و در این زمینه ایرلاین‌های ایرانی قرارداد‌هایی را با بوئینگ، ایرباس و‌ای . تی.آر امضا کردند. به‌دنبال انعقاد این قرارداد‌ها بیش از 10 فروند هواپیما وارد ایران شد، اما انتظارات بیشتری در این زمینه وجود داشت. مشکل عمده در این زمینه روی کار آمدن ترامپ و اعمال تحریم‌های تازه در زمینه فروش هواپیما به ایران بود. در تازه‌ترین واکنش به تحویل هواپیما‌های خریداری شده توسط ایران یک روزنامه نگار آمریکایی توئیتی منتشر کرد و در آن به‌نقل از مدیرعامل بوئینگ اعلام کرد: تحویل نخستین بوئینگ ۷۷۷ هما، که قرار بود این ماه تحویل شود، به سال ٢0١٩ موکول شده است. در حالی اخبار ناخوشایندی درباره تحویل هواپیما‌های خریداری شده توسط ایران به گوش می‌رسد که پیش از این مسئولان وزارت راه و شهرسازی عنوان کرده بودند که ممانعت از تحویل بوئینگ به ایران مخالف برجام است. 29 اردیبهشت امسال قائم مقام سابق وزیر راه و شهرسازی در اموربین‌الملل گفت: در سال 2018 کمپانی ای. تی. آر هشت فروند از هواپیماهای ATR72 سری 600 را تحویل ایران ایر می‌دهد. اصغر فخریه کاشان افزود: طبق قراردادی که ایران ایر با شرکت ایرباس منعقد کرده در صورتی که ما بتوانیم در سال 2018 پیش پرداخت‌های خود را به ایرباس پرداخت کنیم سه فروند هواپیمای ایرباس نیز در این سال تحویل ایران‌ایر خواهد شد. او با اشاره به قرارداد ایران ایر با شرکت هواپیما سازی بوئینگ گفت: قرارداد ما با بوئینگ تغییری نکرده اما به علت تصمیمات روزانه ترامپ ما ناچاریم به‌نحوی عمل کنیم که پرداخت‌های ما با هیچ‌ریسک یا مشکلی مواجه نشود. فخریه کاشان بیان کرد: طبق قراردادی که بین شرکت ایران ایر و بوئینگ منعقد شده در سال 2018 باید این شرکت سه فروند هواپیما به ایران ایر تحویل دهد به‌شرطی که ما بتوانیم وجه خود را به بوئینگ پرداخت کنیم و این در تعهدات شرکت بوئینگ است. قائم مقام سابق وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل یادآورشد: هم اکنون با مقامات شرکت بوئینگ در حال مذاکره هستیم تا با انجام برخی تغییرات در قرارداد ایران ایر بتواند در سال جاری میلادی سه فروند هواپیمای خود را تحویل گیرد. او با اشاره به پایبندی جمهوری اسلامی ایران به توافق هسته‌ای و برجام تاکید کرد: اگر دولتمردان آمریکایی در تحویل هواپیماهای بوئینگ به ایران محدودیتی ایجاد کنند این برخلاف برجام است. سال‌های تحریم باعث فرسودگی هشدار‌دهنده ناوگان هوایی ایران دارد. در حالی ایران به‌دنبال افزایش پرواز‌ها و نقش آفرینی بیشتر در زمینه حمل‌و‌نقل هوایی در منطقه است که تعداد بالایی از هواپیما‌های کشور فرسوده و زمینگیر هستند. به‌نظر می‌رسد برای رسیدن به چشم‌انداز تعیین شده در این زمینه چاره‌ای جز تامین هواپیما و قطعات نو نیست. ایران در این زمینه می‌تواند به‌دنبال هواپیماسازان جدیدی برود و قرارداد‌های تازه‌ای به امضا برساند. برای خرید هواپیمای نو یکی از فروشندگان مناسب می‌تواند روسیه باشد که به‌تازگی قرارداد‌هایی با ایران به امضا رسانده است.

خرید هواپیما از روسیه

پس از ماه‌ها گمانه‌زنی سرانجام دو ایرلاین ایرانی توافق کردند که ۴۰ فروند هواپیمای مسافربری روسی را وارد ناوگان خود کنند.به گزارش ایسنا، براساس اطلاعات ارائه شده از سوی دو شرکت هواپیمایی آسمان و ایران ایرتور قراردادی اخیرا میان نمایندگان این دو ایرلاین ایرانی و الگو بوت بندارت معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت روسیه در نمایشگاه هوایی اورآسیا ۲۰۱۸ که در ترکیه فعال است بسته شده که براساس آن این دو شرکت ایرانی در دو قرارداد جداگانه هر یک ۲۰ فروند هواپیمای سوخو ۱۰۰ دریافت خواهند کرد.این توافق‌نامه در حالی امضا شده که پیش از این مقامات روسی چند بار خبر از علاقه و تقاضای رسمی شرکت‌های ایرانی برای خرید هواپیماهای مسافربری این کشور ارائه کرده بودند که هر بار با پاسخ رسمی مقامات ایرانی امکان نهایی شدن این قراردادها به تعویق افتاد.طبق اطلاعات ارائه شده شرکت آسمان ۲۰ فروند هواپیماهای RRG۹۵Rسوخو را خریده که جدیدترین مدل طراحی شده این هواپیما در روسیه به حساب می‌آید. همچنین به‌نظر می‌رسد که تعدادی از قطعات این هواپیما از تحریم‌ها خارج است و همین امر برای آسمان خرید این هواپیما را امکانپذیر کرده است.در بخش دیگری از این نمایشگاه ایران ‌ایرتور نیز ۲۰ فروند هواپیمای سوخو ۱۰۰ خرید که طبق اعلام این شرکت قرارداد بسته شده حدود یک‌میلیارد دلار ارزش دارد. همچنین ایران‌ ایرتور اعلام کرده که این ۲۰ فروند هواپیما به تدریج وارد ناوگان این شرکت خواهد شد. این توافق‌های جدید در حالی نهایی شده که پیش از این ایران‌ایر توانسته بود خرید ۲۰۰ هواپیمای برجامی را نهایی کند و پس از آن نیز شرکت‌ آسمان در قراردادی دو مرحله‌ای ورود ۶۰ فروند بوئینگ را برای ناوگان ایران در نظر گرفته بود.با وجود آنکه بیش از یک سال از نهایی شدن قراردادهای ایران‌ایر با شرکت‌های هواپیماساز مطرح جهان می‌گذرد، اما برخی محدودیت‌ها مانند سنگ‌اندازی آمریکا و تامین نشدن فاینانس لازم ورود این هواپیماها به ایران را با اما و اگر مواجه کرده است.هرچند قرار بود نخستین هواپیمای بوئینگ خریداری شده از سوی ایران‌ایر در اردیبهشت‌ماه امسال وارد ناوگان شود، اما اخیرا مدیر این شرکت آمریکایی اعلام کرده که بوئینگ در سال جاری میلادی هیچ‌برنامه‌ای برای تولید هواپیمایی که به ایران تحویل شود ندارد.به این ترتیب ایران دیگر گزینه‌های خود در این بازار را به شکل دقیق‌تر بررسی می‌کند که هواپیمای سوخو ۱۰۰ روسیه یکی از آنهاست.دو توافق اخیر در حالی بسته شده که پیش از این هواپیماهای روسی مانند توپولوف و آنتونوف به‌دلیل ثبت چند حادثه تلخ در آسمان ایران نگاه مسافران ایرانی به هواپیماهای روسی را بسیار منفی کردند.