۵۰ درصد باقیمانده به محض اینکه رایزنی‌های لازم برای تامین منابع صورت گیرد، پرداخت خواهد شد. به عبارت دیگر مرحله اول پرداخت‌ها چند روز بیشتر طول نمی‌کشد و مدت‌زمان مرحله دوم تسویه، بستگی به منابع مورد نظر دارد.

پرداخت ۵۰ درصد پول گندمکاران بلافاصله پس از خرید

«سیاست پرداخت ۵۰ درصد از کل مبلغ خرید تضمینی گندم به کشاورزان به این دلیل امسال در پیش گرفته شده است که در سال‌های گذشته در مناطق گرمسیری و مناطقی که برداشت زود شروع می‌شود، تمام بهای گندم پرداخت شده و بودجه برای مناطق سردسیری کم می‌آید، اما امسال برای پیشگیری از این موضوع تمهیداتی اندیشیده شد که هیچ اجحافی برای مناطق مختلف کشور نشود.» سیدمومن نیافر، مدیرکل هماهنگی خرید داخلی شرکت بازرگانی ایران در حاشیه بازدید از مراکز خرید تضمینی گندم در استان گلستان، با ارائه این توضیح در‌باره دلیل پرداخت ۵۰ درصد پول کشاورزان در زمان تحویل گندم، گفت: تاکنون حدود سه میلیون و ۴۰۰ هزار تن از این محصول خریداری شده است که هشت هزار تن آن متعلق به استان گلستان است. برخی در زمینه عدم افزایش قیمت خرید تضمینی گندم برای سال جاری نقد دارند و معتقدند باید امسال رشدی حتی به میزان محدود در نرخ خرید تضمینی گندم صورت می‌گرفت، اما باید خاطرنشان کنم در خرید تضمینی قیمت کالاهای اساسی از جمله گندم، بنا به سیاست‌هایی که از سوی شورای اقتصاد تعیین می‌شود، تصمیم‌گیری لازم صورت می‌گیرد. امسال نیز بنا به دلایلی و طبق سیاست‌های شورای اقتصاد، اجازه داده نشد افزایش قیمتی برای خرید تضمینی گندم در پیش داشته باشیم. وزارت جهاد کشاورزی پیشنهاد قیمتی خود را برای افزایش قیمت خرید تضمینی گندم به شورای اقتصاد اعلام کرد، اما در نهایت افزایش قیمت مورد تصویب قرار نگرفت. او با اشاره به اینکه هر گندمکاری که تاکنون محصول خود را تحویل داده، ۵۰ درصد از کل مبلغ قابل پرداخت را دریافت کرده است، ادامه می‌دهد: ۵۰ درصد باقیمانده به محض اینکه رایزنی‌های لازم برای تامین منابع صورت گیرد، پرداخت خواهد شد. به عبارت دیگر مرحله اول پرداخت‌ها چند روز بیشتر طول نمی‌کشد و مدت‌زمان مرحله دوم تسویه، بستگی به منابع مورد نظر دارد.

نیافر در زمینه خرید گندم باکیفیت از گندمکاران می‌افزاید: گندمی که از گندمکاران خریداری می‌شود برای مصارف انسانی خواهد بود؛ بنابراین بر اساس شاخصه‌هایی که تعریف می‌شود، استانداردهای در نظر گرفته شده بر اساس جدول پاکی هستند که عمدتا مشخصات فیزیکی گندم را دربر می‌گیرد که در آن ناخالصی‌ها مطرح می‌شود. این ناخالصی‌ها نیز حدی دارد و اگر محصول در قالب استاندارد تعیین‌شده جدول باشد، خرید صورت می‌گیرد و در غیر این صورت محصول برگشت داده می‌شود. درباره بحث کیفی یعنی مشخصات ذاتی گندم از نظر پروتئین و گلوتن تا حالا در کشور قیمت‌گذاری صورت نگرفته و ما هنوز وارد این عرصه از نظر تعیین کیفیت نشده‌ایم.

او در راستای حضور دلالان در بازار گندم و اخبار بی‌اعتمادی گندمکاران به دولت توضیح می‌دهد: تاکنون قیمت خرید تضمینی گندم به مراتب بالاتر از قیمت سایر نهاده‌ها بوده است؛ بنابراین علی‌القاعده توجیه اقتصادی برای کشاورز وجود دارد. دولت هر کیلوگرم گندم را یک هزار و ۳۲۵ تومان خریداری می‌کند و اگر این قیمت را با قیمت سایر نهاده‌ها مقایسه کنیم، توجیه مناسبی (برای افزایش قیمت) وجود نخواهد داشت. ممکن است برخی کشاورزان گندم‌هایی را که مشخصات کیفی مناسبی ندارند، به دست دلالان بسپارند تا در قالب سایر مصارف به بازار عرضه شود. طبق قانون خرید تضمینی، دولت قیمتی را تعیین می‌کند که اگر کشاورز نتوانست محصول خود را در بازار بفروشد، طبق نرخ مصوب‌شده آن را از کشاورز خریداری کند. در حال حاضر کشاورز می‌تواند اگر در جایی دیگر توجیه اقتصادی وجود داشته باشد، گندم خود را در بازار بفروشد. هیچ اجباری برای فروش گندم به دولت وجود ندارد. مدیرکل هماهنگی خرید داخلی شرکت بازرگانی ایران با اشاره به اینکه برخی استان‌ها نگران این هستند که بودجه دولت کفاف پرداخت‌های کشاورزان را ندارد، ادامه می‌دهد: سیاست پرداخت ۵۰درصد از کل مبلغ مورد نظر به کشاورزان برای جلوگیری از این نگرانی در پیش گرفته شده است؛ چرا که در سال‌های گذشته در مناطق گرمسیری و مناطقی که برداشت زود شروع می‌شود، تمام بهای گندم پرداخت شده و بودجه برای مناطق سردسیری کم می‌آید، اما امسال برای پیشگیری از این موضوع تمهیداتی اندیشیده شد که هیچ اجحافی برای مناطق مختلف کشور به وجود نیاید.

نیافر با به میان آوردن بحث خودکفایی گندم خاطرنشان می‌کند: در تمام کشورها، انواع واردات گندم برای مصارف مختلف وجود دارد که عمدتا در ایران گندم برای تولید سه یا چهار نوع نان سنتی استفاده می‌شود، اما من معتقدم با مدیریت تولید و مدیریت مصرف می‌شود بخشی از گندم را صادر کرد و در عوض بخشی از گندم مورد نیاز کشور را برای مصارف صنعتی و نیز شیرینی وارد کرد. اما در این میان مدیریت مصرف شرط است که متاسفانه در ایران مصرف گندم و آرد به‌علت وجود یارانه و قیمت‌ ارزان بیش از حد است. او در زمینه افزایش ناخالصی گندم در مسیر حمل به سیلوها توضیح می‌دهد: حجم خرید تضمینی گندم بسیار بالا است و بیش از یک هزار مرکز خرید در کشور وجود دارد؛ بنابراین متوسط ناخالصی‌هایی که در این مراکز اندازه‌گیری شده، زیر ۳ درصد است. با توجه به وضعیت برداشت جدید گندم که با کمباین صورت می‌گیرد، حجم این ناخالصی‌ها به مراتب کاهش یافته است. به ندرت ممکن است برخی افراد قصد سوءاستفاده در این زمینه را داشته باشند که در حال حاضر سیستم موجود جلوی افزودن ناخالصی‌ها را به گندم گرفته است. نیافر در راستای افزایش یا کاهش خرید تضمینی گندم نسبت به مدت مشابه سال‌های قبل می‌افزاید: با توجه به اینکه اقلیم‌های متفاوتی در کشور وجود دارد، هم‌اکنون که در اواسط فصل خرید گندم هستیم، نمی‌توان نظر داد که آیا امسال روند خرید تضمینی گندم افزایشی بوده یا کاهشی.