بیژن زنگنه پس از برگزاری اجلاس ۱۷۴ اوپک، در گفت‎وگوی مشروح با نمایندگان رسانه‎ها به تشریح این توافق پرداخت و به پرسش‌های خبرنگاران درباره توافق و دیگر موارد مربوط به حوزه نفت ایران پاسخ داد.

وی در پاسخ به این‎که برخی معتقدند توافق امروز اوپک ابهاماتی دارد، گفت: در این بیانیه به هیچ عددی اشاره نشده است که عده‎ای حرف‎های عجیب و غریبی زده و می‎گویند یک میلیون بشکه به تولید اعضای اوپک اضافه می‎شود. اصلا عددی گفته نشده، بلکه گفته شده است آنهایی که بیش از ۱۰۰ درصد به توافق قبلی متعهد بوده‎اند، پایبندی‎شان را باید به ۱۰۰ درصد برسانند.

زنگنه با تاکید دوباره مبنی بر این‎که هیچ عددی در این بیانیه اعلام نشده و در ماه‎های آتی این عدد مشخص می‌شود، تصریح کرد: قبلا توافقی داشتیم که قطعی بود و سقف تولید اوپک را اعلام کرده بود و اعضای اوپک باید در آن سقف مشخص تولید می‌کردند، ما هم گفتیم همان سقف رعایت شود، نمی‎توانستیم از اعضای اوپک انتظار داشته باشیم که بیش از ۱۰۰ درصد رعایت کنند.

زنگنه با بیان این که آنچه در توافق اوپک اعلام شده روشن است، گفت: اگر فردی بیش از آنچه گفته‎‌ایم میزان تولید اعضای اوپک را اعلام می‎کند، نظر خود را گفته است، اما نظر اوپک چیزی است که تصویب شده و آن را امضا کرده‌ایم.

اعضای اوپک نگرانی و جدیت ما را باور کردند

وی ادامه داد: دیروز به شوخی گفتم ما یک بیانیه عدم همکاری صادر می‎کنیم و بسیار به آن نزدیک بودیم. فکر می‎کنم دیگر اعضای اوپک پذیرفتند که نگرانی‎های ما را در نظر بگیرند و باور داشتند که از توافق‎هایی که به شکل‎های دیگری باشد جلوگیری می‎کنیم.

زنگنه با بیان این‎که ایران پایبندی ۱۰۰ درصدی اعضا را پذیرفت و موضع خود را تغییر نداد، افزود: از نخستین ساعتی که به اینجا آمدم، در همین هتل (کمپینسکی) گفتم که هیچ مشکلی با رفع پایبندی بیش از حد اعضا نداریم. یکی از خبرنگاران از من پرسید که این جبران کاهش بیش از تعهد تولید چطور باید توزیع شود که گفتم این یک مسئله دیگر است. ما پذیرفتیم اعضای اوپک که پایبندی بیش از حد دارند، این پایبندی بیش از حد را کنار بگذارند، بنابراین از هیچ کس انتظار نداریم کمتر از تعهد خود تولید کند؛ تنها انتظار داریم به سقف تولید تعیین شده در سال ۲۰۱۶ پایبند باشند.

وزیر نفت متذکر شد: برای هر کشور یک سقف تولید وجود دارد. اگر شما تفسیر دیگری شنیدید، آنها به آمریکا پیام می‌فرستند تا آنها را راضی کنند، اما این طور نیست. تصمیم ما همان است که ازسوی ۱۴ کشور عضو امضا شده است.

به گفته زنگنه، هیچ عضوی نمی‌تواند سهمیه ونزوئلا را تصاحب کند. اگر ونزوئلا بتواند، بیشتر تولید می‌کند، اما اگر نتواند، هیچ کس نمی‌تواند جانشین آن شود.

زنگنه با بیان این‎که فکر می‎کنم عرضه واقعی جدید در بازار، کمتر از ۵۰۰ هزار بشکه باشد، در پاسخ به این سوال که این ۵۰۰ هزار بشکه‎ از سوی چه کشورهایی می‎تواند عرضه شود، گفت: به نظرم کشورهای عربستان، امارات و... می توانند تولید کنند.

ظرفیت عظیم تولید مازاد نفت کجاست؟

وی در پاسخ به پرسشی درباره صحت روایت‎های متفاوتی که از افزایش عرضه نفت اوپک پیش از حصول توافق مطرح می‎شد، گفت: گزارش‌هایی که در آن اعدادی مثل افزایش ۱,۵ یا ۱.۸ میلیون بشکه‌ای تولید مطرح می‎شد، بیشتر به شوخی شبیه است. چنین ظرفیتی در دنیا وجود ندارد، اما متاسفانه سیاستمدارهایی مثل آقای ترامپ نمی‎خواهند این واقعیت را قبول کنند و فکر می‌کنند ظرفیت مازاد عظیمی وجود دارد که قادر است نفت ایران را از بازار حذف کند.

زنگنه ادامه داد: روسیه فقط در بین غیراوپکی‎ها می‎تواند نسبت به جایگزینی نفت دیگر کشورها اقدام کند؛ در اوپک عضوی نمی‎تواند جای دیگری را بگیرد.

وی گفت: چه کسی میإخواهد نفت زیاد در بازار تولید کند؟ این ظرفیت عظیم تولید مازاد کجاست؟ قطر، ونزوئلا یا مکزیک می‌خواهند تولید کنند؟ چه کسی می‎خواهد تولید کند؟ به نظر من روسیه کمتر از ۳۰۰ هزار بشکه می‌تواند (بیش از سطح کنونی) تولید کند و عربستان هم کمی بیشتر، زیرا محدودیت‎هایی دارد. باور ندارم آنها حجم بالایی از ظرفیت مازاد داشته باشند.

زنگنه در ادامه تاکید کرد: دنیا باید بسیار هشیار باشد، ظرفیت عظیم تولید مازاد وجود ندارد و خارج کردن ایران از این بازار، آسان نیست. هر بشکه بر بازار تأثیر می‌گذارد و حتی یک میلیون بشکه، حجم کمی از نفت نیست که بازار بتواند آن را بپذیرد و از سوی دیگر، خروج ایران از بازار نفت موجب افزایش قیمت نفت می‌شود.

زنگنه به این پرسش که آیا کمیته نظارتی نحوه تقسیم تولید اعضا را مشخص می‎کند، پاسخ منفی داد و گفت: این کمیته، تولید را رصد و نتیجه را به رئیس کنفرانس گزارش می‎دهد. نظارت و گزارش‎دهی به معنای تعیین سهمیه نیست.

خبرنگاری هم از زنگنه درباره توئیت ترامپ پس از اعلام نتایج نشست امروز اوپک پرسید که زنگنه پاسخ داد: ایشان هنوز باور نمی‌کند جز معدودی، کسی در اوپک از ایشان خوشش نمی‎آید.

۲ اشتباه بزرگ ترامپ

زنگنه در ادامه گفت: البته باور نمی‌کنم که ترامپ خواهان قیمت بالای نفت نباشد. او می‌خواهد به مردم بگوید که مخالف قیمت بالای نفت است، زیرا شنیده‌ام که قیمت ۴ دلار برای هر بشکه بنزین در آمریکا خط قرمز است. او می‌خواهد بگوید که این نتیجه عمل من نیست و این از عملکرد اوپک ناشی می‌شود، در حالی‌که همه رشد قیمت به دلیل رفتارهای ترامپ است. اوپک نمی‎تواند کار بیشتری بکند.

به گفته وزیر نفت، ترامپ دو اشتباه دارد. نخستین اشتباه آن‌که فکر می‎کند خیلی زود در ایران، شاهد تغییر رژیم خواهد بود. این یک اشتباه بسیار بزرگ است و اشتباه دیگر این است که فکر می‌کند ظرفیت مازاد تولید عمده در جهان وجود دارد. این هم اشتباه است.

وی به خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با کشورمان اشاره کرد و گفت: در مقطع زمانی فعلی، ما تفاوتی مهم با دوره قبل (آغاز تحریم‎ها در سال ۲۰۱۲ میلادی) داریم. دوره قبل، تحریم‌ها از سوی شورای امنیت تأیید شده بود. در آن زمان، قانونی و بین‌المللی بود. اکنون یکجانبه، فرامرزی و غیرقانونی است.

زنگنه ادامه داد: از مشتریان و شریکان خود نام نمی‌بریم، زیرا حتی وزیر امور خارجه آمریکا با آنها تماس می‌گیرد و از آنها برای خروج از ایران و عدم همکاری با ایران قدردانی می‎کند. بعضی شرکت‎های بزرگ اروپایی که با امریکا پیوند بیشتری دارند، گفتند از ایران نفت نمی‎خرند، مثل شل و توتال، اما ما همه تلاش‌مان را خواهیم کرد تا سقف صادرات‌مان را حفظ کنیم، اما نمی‌توانم درباره ارقام تولید چیزی به شما بگویم.

دوست و دشمن دائمی نداریم، منافع ملی دائمی داریم

زنگنه تاکید کرد: ما تلاش می‌کنیم، مقاومت می‌کنیم، راه‌های بسیاری خواهیم یافت، اما نمی‌دانم که در ماه‌های آینده چه اتفاقی خواهد افتاد. وضع بازار بسیار مهم است. واکنش بازار در این زمینه چه هست؟ چه اتفاقی در بازار می‌افتد؟ قیمت در چه سطحی می‎ایستد؟ همه اینها مهم هستند. به ویژه پیش از نوامبر، زیرا پیش از نوامبر آنها یک انتخابات دارند.

وزیر نفت گفت: اروپایی‎ها مایلند برجام را حفظ کنند؛ شکی در اراده سیاسی آنها ندارم، اما در توانایی‎شان تردید دارم که باید این توانایی را نشان دهند.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر این‎که با توجه به موضع‎گیری‎های اخیر روسیه درباره افزایش عرضه نفت، نسبت به این کشور چه احساسی دارید، گفت: باید واقعیت‎ها را درک کنیم. جمله معروف چرچیل را از یاد نبرید که وقتی از او پرسیدند چطور با روسیه که دشمن استراتژیک ما در جنگ جهانی دوم بود متحد شدی، پاسخ داد بریتانیا دوست و دشمن دائمی ندارد، فقط منافع ملی دائمی دارد.

وی درباره دیدار با وزیر انرژی عربستان و ارزیابی خود از این دیدار نیز گفت‌: ما در اوپک در طول تاریخ نشان داده‌ایم در عین اختلاف‎هایی که با یکدیگر داریم با هم همکاری هم داریم، این بنیان و اساس اوپک است.

زنگنه با بیان این‌که همیشه گفته‎ام که نه کشوری برادر ماست و نه دشمن دائمی ماست، تصریح کرد:‌ ما برحسب منافع‌مان باید روابط‌مان با کشورها را تنظیم کنیم.