اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور در مراسم روز ملی صنعت و معدن، گفت: شب گذشته متوجه شدم که باید در مراسم روز ملی صنعت و معدن سخنرانی کنم، در حالیکه معمولا برنامه من هفتگی تنظیم می‌شود، ضمن اینکه وزیر صنعت، معدن و تجارت به دنبال افراد دیگری برای حضور در این مراسم بود، اما اکنون که فردی برای حضور در این مراسم هماهنگ نشده، به سراغ من آمدند، اما به صنعتگران ارادت دارم.

وی افزود: خدمتی که سهم بالایی در اقتصاد یک کشور دارد، خدماتی است که متکی به واحدهای تولیدی است؛ به این معنا که راه اندازی هر صنعت، دهها رشته خدماتی دیگر را هم نظیر بانک، خدمات پس از فروش و مواردی از این دست را فعال می‌کند. در چنین توسعه صنعتی که هنوز ایران در ابتدای مسیر صنعتی شدن قرار دارد، دولت و صنعتگران هر یک نقش‌هایی دارند و فعالان بنگاهها در داخل بنگاههای خود، رسالتی دارند؛ اما دولت باید وظایف خود را به درستی انجام دهد.

به گفته جهانگیری، دولت باید فضای پیش برنده اقتصاد را برای حمایت از تولید به کار گیرد، به همین دلیل در ابتدای دولت یازدهم، خود را به تیم اقتصادی قوی مجهز کردیم، چراکه به دنبال این بودیم که ثبات در فضای فعالیت‌های اقتصادی کشور حاکم شود، چراکه اگر فضای بین‌المللی تعاملی کرده و ثبات به اقتصاد برگردد، ضمن اینکه به دعواهای بی‌خود و بی جهت داخلی نیز پایان دادیم. این در حالی است که اگر صدای واحدی از مسئولان به گوش فعالان اقتصادی برسد، آنها آرامش بیشتری خواهند داد.

وی اظهار داشت: در سیاست خارجی به برجام رسیدیم که شش کشور قدرتمند بزرگ دنیا مقابل ایران نشستند و ایران توانست در مذاکره نفس‌گیر ۱۸ ماهه دولت یازدهم، به یک توافق بین المللی دست یابد. این در حالی است که شوک اقتصادی سالهای ۹۱ و ۹۲، به شدت قدرت خرید مردم را کاهش داده بود؛ این در حالی است که طبقات ضعیف، قدرت درک تورم پایین و رشد اقتصادی بالا را نداشتند. اما این مسیر باید دنبال شود.

جهانگیری با اشاره به روی کار آمدن ترامپ، اعلام کرد که می‌خواهم با شما شفاف‌تر صحبت کنم. وی گفت: اینکه در کشورهای جهان سوم، مقررات و قواعد بین المللی گاهی مورد بی اعتنایی قرار گیرد، امری مرسوم بوده است، اما وقتی که از طرف قدرتهای غربی، توافقات بین المللی زیر سوال رود، کشورهای دنیا نگران و مضطرب می‌شوند. در حالیکه رئیس جمهور آمریکا به هر دلیلی، با این توافق از دوره انتخابات خود مخالفت کرد و برجام را بدترین توافق دوران حیات آمریکا دانست.

معاون اول رئیس جمهور، جریانی مرکب از اسرائیل، آمریکا و سعودی‌ها را مسبب آن دانست که ایران از روند رو به رشد اقتصادی باز ماند و گفت: در دولت های مختلف حضور داشتم؛ رابطه‌ای بین دولت و بخش خصوصی به واقع به شکل کنونی هیچگاه وجود نداشته است. آنها اکنون می‌خواهند که این رابطه را بر هم بزنند.

جهانگیری در ادامه با اشاره به محدودیت‌هایی که علیه فعالان اقتصادی از سوی کشورهای منطقه اعمال شده است، گفت: این کشورها که اکنون به دلایلی نمی‌خواهیم نام این کشورها را ذکر کنیم، عددی نیستند که بتوانند آرامش خلیج فارس را تامین کنند. آنها روسیاهان منطقه خواهند بود. آنها مشکلاتی را برای تامین اسکناس ارز ایران فراهم آوردند، این در حالی است که نیاز اسکناس به دلیل محدودیت کارتهای اعتباری بین المللی، در ایران بسیار بالا است.

وی اظهار داشت: در دنیا البته این طبیعی است، کشور دیگری که به این حجم از اسکناس نیاز داشته باشد، یا نیست یا بسیار کم است، بنابراین وقتی که روی اسکناس محدودیت اعمال کردند، تقاضای اسکناس با تقاضاهای دیگری روبرو شد، پس وقتی که فضا ملتهب باشد، عده‌ای به بازار مراجعه می‌کنند تا اسکناس بخرند تا در منزل نگاه دارند؛ حجم این تقاضا روشن نیست و وقتی که اسکناس نیز فروخته می‌شود، مشخص نیست مصرف اصلی آن نیست.

معاون اول رئیس جمهور گفت: تامین اسکناس به راحتی مشخص نیست و البته حجم تقاضا نیز معلوم نشده است؛ این تقاضا بازار اسکناس را تحت تاثیر قرار داده و قیمت ارز را تغییر داد. این در حالی است که در ماههای آبان و آذر، نفت به خوبی فروش می‌رفت و ارز آن را می‌گرفتیم، پس تقاضا و عرضه عدم تعادل نداشت؛ البته تلاطمی مشاهده می‌شد.

جهانگیری گفت: اقتصاد ایران به دلیل وابستگی به درآمدهای نفتی، رنج بسیاری را متحمل شده است. این در حالی است که نقش بخش خصوصی ایران کمرنگ است، پس ما هم قبول داریم که نباید همه چیز را به تحریم و مسائل بین المللی نسبت داد. البته بخش خصوصی نیز خود را توانمند نمی‌دانست. پس این بیماری‌ها همیشه بوده است که تورم مزمن دورقمی را رقم زده است؛ نتیجه آن هم آن است که نظام بانکی به شکل خوبی شکل نگرفته است.

وی افزود: مشکلات مثل اتاق باروتی است که جرقه‌ای برای یک اتفاق زده شود؛ جرقه هم گاهی ممکن است یک تلاطم باشد. ما به عنوان ایران و ایرانی‌ها، دولت ایران و ملت ایران قادر هستیم که مشکلاتی که اکنون برای اقتصاد ایران طراحی شده است، پشت سر خواهیم گذاشت، اما شروطی دارد. شرط اول این است که با روحیه باشیم. مشکلات وجود دارد، ولی صنعتگران در دوران بمباران نیز واحدهای صنعتی خود را اداره کرده و نیازهای جنگ و جبهه را در کارخانه‌ها تولید کردند.

جهانگیری گفت: دلیلی ندارد که اگر صدای یک مشکل درآمده، احساس کنیم که چه می‌خواهد بشود. هیچ چیزی نمی‌شود. ما بهتر از گذشته اگر راهبرد خوبی را انتخاب کنیم، می‌توانیم کشور را اداره کنیم. ما با زیر پا گذاشتن مقررات بین المللی، بی‌احترامی به ملت ایران و مواردی از این دست به شدت مخالف هستیم و اگر آمریکا فکر کند که بار دیگر ما را پای میز مذاکره بیاورد و دوباره با تغییر دولت، همه چیز عوض شود، مورد پذیرش ما نیست.

وی اظهار داشت: راهبرد دوم، انسجام میان همه گروههایی است که به ایران علاقمند هستند. در این مقطع، عده‌ای در داخل کشور مشغول به متهم کردن یکدیگر هستند. مجبور هستم اسم ببرم، حتی مثل اردشیر زاهدی در آمریکا، مقاله ای علیه ترامپ و آمریکا نوشت که شما ایران را نشناخته‌اید. باید در این زمینه منسجم باشیم و اختلافات را کنار بگذاریم. این فاز اول است.

جهانگیری فاز دوم را در بعد سیاست خارجی دانست و گفت: با همه کسانی که اهل گفتگو باشند، گفتگو خواهیم داشت. بعد از خروج آمریکا از برجام، ایران هم می‌توانست این کار را تکرار کند. ولی وقتی که رئیس جمهور فرانسه و سران اروپایی و روسای جمهوری چین و روسیه از رئیس جمهور ایران خواستند که به احترام سایرین، از برجام خارج نشوند، ایران هم اعلام کرد که مذاکره می‌کند. تا این لحظه، در دنیا در شورای امنیتی که همه می‌گویند که در کنترل آمریکایی هست، اما همه اعضا علیه آمریکایی‌ها مبنی بر خروج از برجام صحبت کردند.

این عضو کابینه دوازدهم خاطرنشان کرد: از دو طریق حمایت می‌شود که شامل انسجام و وحدت ملی و نیز فعالیت‌های اقتصادی است. دولت ممکن است متناسب با شرایط پیش رو، بر روی برنامه‌های اقتصادی خود تغییراتی بدهد. آنها گفته‌اند که تحریم هوشمند انجام می‌دهند، اما ما مقابله هوشمند انجام خواهیم داد تا صنعتگر و صادرکننده و واردکننده، با کمک دولت در کنار هم نمایشی از فضای ثبات اقتصادی در شرایطی که آمریکا بازار را آشفته کرده است، به سرانجام برسیم. اگرچه ممکن است که در ماههای اول و هفته‌های اول، دچار تلاطم شده باشیم.

جهانگیری با بیان اینکه آمریکایی سه نقطه را برای تحریم هدفگذاری کرده‌اند، گفت: آنها می خواهند که نفت ایران فروش نرود؛ یعنی می‌خواهند تا آبان ماه فروش نفت ایران را به صفر برسانند. اما این یک جنگ روانی است. کسی که کمترین شناخت با فضای بین المللی دارد، به خوبی می‌داند که این امکان پذیر نیست؛ سعودی نمی‌تواند اداره کند که چند میلیون بشکه نفت به نفت جهان اضافه کند. اگر هر کشوری به جای ایران بخواهد نفت را تامین کند، خیانت به ملت ایران و جامعه بین المللی است.

وی اظهار داشت: با کشورهای دوست خود گفتگو کرده‌ایم و راههای فروش نفت خود را باز کرده‌ایم. نفت خام ایران در بورس داخلی عرضه خواهد شد و بخش خصوصی، شفاف نفت بخرد صادر کند. به میزانی که نیاز داشته باشیم، بخش خصوصی در تناژهای مختلف وارد عرصه شده است. الان هم روزی ۶۰ هزار بشکه نفت در بورس خریداری می‌شود؛ اما می‌توانند برای صادرات حضور یابند. برنامه ما این است که در کاهش فروش نفت خود، حتما کاری کنیم که آمریکایی ها را به شکست بکشانیم. این در دولت و وزارت نفت برنامه ریزی شده است و مطمئنیم که نفت را در حد نیاز خواهیم فروخت.

معاون اول رئیس جمهور گفت: برای صادرکنندگان ایرانی و صادرات ما مشکل ایجاد خواهند کرد؛ اما صادرکنندگان مثل سرباز خط مقدم اقتصاد، تلاش کنند که صادرات ۹۷ را نسبت به سال ۹۶ اضافه تر کنند. هر کسی هر مقدار صادرات داشته، هدفگذاری ملی کند و نسبت به سال گذشته، صادراتش را بیشتر کند.

جهانگیری با بیان اینکه آمریکا می‌خواهد بر روی نقل و انتقالات مالی ایران مشکل ایجاد کند، گفت: البته تا پیش از این هم نقل و انتقالات پول با مشکلاتی مواجه می شد، اما سیاست‌های جدید ارزی متناسب با این شرایط و با چند ویژگی اجرایی خواهند شد. باید شفافیت در سیاست‌های ارزی وجود داشته باشد؛ نمی‌شود کسی صادر کند، ارز حاصل از صادرات در چرخه اقتصادی کشور وارد نکند.

وی اظهار داشت: هیچ جای دنیا این طور نیست که صادرات داشته باشیم، اما ارز آن را در اقتصاد در اختیار نگیریم. اگر این ارز ورود نکند، پز ندارد. مهمترین حرف ما در صادرات این است که ارز حاصل از صادرات در چرخه اقتصادی ورود پیدا کند. سیاست‌های ارزی ما کاملا انعطاف دارد و اگر پیشنهاد خوب بیاید، اصلاح خواهیم کرد.

این عضو کابینه دوازدهم گفت: ما به همه نخبگان و فعالان اقتصادی و سیاسی نیاز داریم و باید به دولت کمک کنند. دولت به مشورتهای این بخش نیاز دارد. اما ارز حاصل از صادرات باید برگردد. در بخش واردات نیز مهمترین حرف ما این است که اگر کسی ارز می‌گیرد، کالا مابه ازای آن وارد کشور کند. به همین دلیل گفتیم که ثبت سفارش صورت دهد. این موارد در گذشته متاسفانه اتفاقی رخ داده است که نمی شود راجع به آن صحبت کرد. حوصله آن را ندارم، نه اینکه از کسی حساب می‌برم. وقتی حوصله داشته باشیم می‌گویم.

وی افزود: اینکه بحث قیمت ارز در شرایطی که دشمن ما می‌خواهد یک التهاب وارد کند، را نمی‌توانیم غیرمدیریت شده رها کنیم امکان پذیر نیست. مبنای اقتصاد کشور نمی تواند آن چهارتا اسکناسی باشد که در یک جایی فروخته می‌شود. برای اینکه یک مبنای واقعی داشته باشیم، حرف ما این بود که ارز حاصل از صادرات واقعی بخش خصوصی، به واردکننده بخش خصوصی واقعی اختصاص داده شود. البته قیمت مورد توافق صادرکننده و واردکننده است و دولت دخالتی نمی‌کند. اما اینکه نحوه توافق میان دو طرف چه باشد، همین امروز و فردا کار را نهایی کنند. از اینجا نرخ ارز بیرون می‌آید.