بازار سکه در دو ماه و نیم اخیر و پس از اعمال برنامه محدودیت‌های ارزی در کشور با هدف صیانت از منابع ارزی و جلوگیری از خروج سرمایه به محملی برای سوداگری و تبدیل دارایی‌های نقد به سرمایه‌های قابل نگهداری تبدیل شد؛ حضور پررنگ دلالان و سفته بازان در این بازار بر شدت نوسان‌ها افزود به شکلی که نرخ سکه تمام را تا سه میلیون تومان نیز بالا برد. با این حال از پنجشنبه هفته گذشته تا به امروز، از شدت این التهاب‌ها و نوسان‌ها کاسته شده و بازار بیش از هر چیز تحت تاثیر قیمت جهانی هر اونس طلا و نرخ برابری دلار قرار دارد به گونه‌ای که دست اندرکاران بازار طلا می‌گویند در مدت 2 روز، 150 هزار تومان از حباب قیمتی سکه کاسته شده است.

«محمد کشتی آرای» رئیس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر اتاق اصناف ایران در این باره می‌گوید: در شرایط کنونی، بازار تحت تاثیر چند عامل قرار دارد که مهمترین آنها فروکش کردن تقاضا و تب خرید در بین مردم است؛ اگر تا دیروز عده‌ای در تلاش بودند تا دارایی‌های نقد خود را برای حفظ ارزش به طلا تبدیل کنند، باید گفت که این تقاضا اکنون در بازار به تعادل رسیده است. وی به بسته پیشنهادی اروپا که روز جمعه (15 تیر) تحویل ایران شد، اشاره کرد و گفت: ارایه این بسته، عزم اروپایی‌ها به حفظ برجام و ادامه روابط اقتصادی با ایران را نشان داد که نوعی دلگرمی را در بین فعالان اقتصادی ایجاد کرده است. بسته پیشنهادی اروپا که روز جمعه 15 تیر ماه در پایان نشست وزیران امور خارجه ایران و دیگر اعضای برجام انتشار یافت، در 10 ماده تنظیم شده و شامل مواردی چون حمایت از صادرات نفت و میعانات گازی، محصولات نفتی و پتروشیمی ایران است.

چرایی استقبال از خرید سکه بانکی

در همه جای دنیا طلا یک دارایی مطمئن و ایمن محسوب می‌شود و در شرایط وجود ریسک، تقاضا برای آن افزایش می‌یابد؛ ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و در زمان‌هایی که اطمینان فعالان اقتصادی و حتی عامه مردم از آینده کم می‌شود، تقاضا برای خرید طلا رو به افزایش می‌گذارد. در ایران از آنجا که برای خرید مصنوعات طلا باید در کنار اجرت ساخت، 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده پرداخت، در این شرایط مردم سعی می‌کنند سکه بخرند زیرا به دلیل ضرب آن در بانک مرکزی از خلوص آن اطمینان بیشتری دارند و دیگر اینکه هزینه‌های اضافی بابت خرید آن نیز نمی‌دهند.

کشتی آرای با بیان اینکه «روشن نبودن آینده همکاری ایران و اروپا پس از خروج آمریکا از برجام بر قیمت طلا و ارز اثرگذاشته بود»، گفت: ارایه این بسته سبب ثبات در بازارها و نرخ ارزی شد که در ماه‌های اخیر پی در پی افزایش یافته بود. وی در عین حال اثرپذیری بازار از عوامل روانی را رد نکرد و گفت: هفته گذشته شاهد انتشار خبر دستگیری دلالان اصلی سکه بودیم که سبب شد قیمت‌ها از آن اثر پذیرد و نزولی شود. این فعال صنعت طلا و جواهر تاکید کرد: این خبر سبب فروکاستن از بورس بازی در بازار سکه شد و در نتیجه امروز شاهدیم که بازار به سمت ثبات و واقعی شدن قیمت‌ها پیش می‌رود.

کشتی آرای خاطرنشان ساخت: می‌توان با اطمینان گفت که از دیروز (16 تیر) بازار تحت تاثیر قیمت ارز و بهای جهانی اونس طلا قرار داشته است. به گفته وی، بهای این فلز زرد در بازارهای جهانی در روزهای اخیر افزایش یا کاهش محسوسی نداشته به همین دلیل دیروز شاهد کاهش قیمت‌ها در بازار ایران بودیم. کشتی آرای تاکید کرد: در هفته‌های گذشته که بازار سکه تلاطم داشت، حباب قیمت سکه تمام حتی تا روز چهارشنبه هفته گذشته (13 تیر) به 550 هزار تومان رسید اما اکنون 150 هزار تومان از این حباب کم شده و میزان حباب در بازار به کمتر از 400 هزار تومان رسیده است.

این فعال بازار سکه، این روند کاهشی را علامت مثبت بازار ایران به شرایط پیش آمده از جمله بسته پیشنهادی اروپا تعبیر کرد و گفت: فروش نفت و دریافت ارز حاصل از آن، سهولت در تجارت و نقل و انتقالات مالی و بانکی، رگ‌های حیاتی اقتصاد کشورند که بر بخش‌های مویرگی اقتصاد کشور نیز اثر می‌گذارند و بنگاه‌های اقتصادی بسته به میزان تجارت خود از آن تاثیر می‌گیرند. وی افزود: به هر میزانی که تجارت و مراودات مالی با جهان با سهولت بیشتری انجام شود، از شدت تبدیل نقدینگی به دارایی‌هایی چون سکه و طلا جلوگیری می‌شود.

در نشست روز جمعه(15 تیر) وزیران امور خارجه ایران و دیگر اعضای برجام (به جز آمریکا) ضرورت ایجاد کانال‌‌های موثر مالی برای تعامل مستمر با ایران، توسعه روابط حمل و نقل دریایی (از جمله کشتیرانی و بیمه)، زمینی، هوایی و ریلی مورد تاکید طرف مقابل قرار گرفت. همچنین حمایت از شرکت‌های اروپایی در برابر آثار فراسرزمینی تحریم‌‌های آمریکا در بیانیه پایانی آن مشهود بود. ایران و طرف غربی در پی دستیابی به راهکارهایی هستند تا تحریم‌هایی آمریکا را که در 2 مرحله (اواسط مرداد و آبان ماه) اجرایی خواهد شد، بی‌اثر کنند.

خواسته‌های ایران به طور مشخص، رفع تحریم‌ها و تضمین‌های ملموس و عینی است؛ محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در مورد اینکه آیا بسته پیشنهادی قابل اجرا است، می‌گوید که بسته از نظر ایران کافی و دقیق نبوده است؛ «همه می‌دانند که ایران خویشتنداری و احتیاط به خرج داده است؛ ما منتظر می‌مانیم تا ببینیم آیا سایر طرف‌های برجام نکاتی را که امروز مورد بحث قرار دادیم و در خصوص آنها توافق کردیم و در بیانیه کمیسیون مشترک برجام آمده است، اجرا می‌کنند یا نه». بهای هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در پایان معاملات دیروز به 2 میلیون و 892 هزار تومان رسید؛ قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی اکنون به 1255 دلار کاهش یافته است.