کاهش جدی قیمت آلومینیوم در هفته‌‌های اخیر در بازارهای جهانی موجب شده تا چهره جدیدی از این بازار خودنمایی کند که هم بر بازارهای داخلی و هم بر صنایع کشورمان تاثیرگذار است. به نظر می‌رسد روزهای سخت بازار آلومینیوم به پایان نرسیده و حتی نرخ‌هایی پایین‌تر هم چندان دور از ذهن نیست. افزایش محدود و گام‌به‌گام موجودی انبارها در بورس فلزت لندن، کاهش بهای نفت خام، جریان کاهشی در بازارهای جهانی و تاثیرات متقابل آن در کنار بیم و امید از آینده اقتصاد جهانی و جنگ تجاری مواردی است که بیش از امیدواری، نگرانی و بدبینی را در بازارهای جهانی تداعی می‌کند؛ رخدادی که هم‌اکنون در اواسط آن هستیم و هنوز نمی‌توان گفت که به پایان رسیده است و احتمالا دشواری‌های بیشتری را برای بازارهای جهانی به همراه خواهد داشت.

جذاب و پرنوسان

بازار آلومینیوم در روزها و هفته‌های اخیر یکی از جالب‌ترین بازارهای کالایی را تشکیل داده که البته نوسان قیمت‌های بزرگی را هم به ثبت رسانده است. به‌صورت کلی آلومینیوم شاید بهترین کارنامه قیمتی را از سال ۲۰۱۶ یعنی کف نرخ سال‌های اخیر تجربه کرده ولی این موفقیت‌ها گویی در روزهای اخیر دوام چندانی نداشته است. پس از رشد قیمت‌های مستمر در بازار آلومینیوم در سال‌های اخیر، شاهد فراز و فرودهای سریع و شدیدی در بازار این فلز در جهان هستیم که خود نگرانی‌های جدید و البته امیدواری‌های جدیدی را ایجاد کرده است. شاید بتوان گفت آلومینیوم هنوز هم یکی از بهترین فلزات از لحاظ پتانسیل نوسان نرخ است که می‌تواند از روند عمومی این بازار حمایت کند ولی این ادعا به معنی رشد قیمت‌ها در کوتاه‌مدت نیست.

در پایان هفته گذشته بهای هر تن آلومینیوم به‌صورت نقدی ۲ هزار و ۱۰۲ دلار بود ولی همین رقم برای معاملات ۳ماهه، ۲ هزار و ۵/ ۵۱ دلار بوده است. همین مطلب ساده نشان می‌دهد که بازار به افت قیمت‌ها رای داده و دورنمای معاملاتی را کاهشی ارزیابی می‌کند. این سیگنال که در پایان هفته گذشته به ثبت رسید در روز گذشته خودنمایی کرد و شاهد کاهش قیمت‌ها در این بازار بودیم تا جایی که در اواسط فعالیت معاملاتی در بازار لندن قیمت ۲ هزار و ۳۳ دلار هم به ثبت رسید که از جریان کاهشی جدیدی در این بازار خبر می‌دهد.در بازارهای کالایی در جهان شاهد یک روند نزولی جدی هستیم اگرچه در گزارش‌های پیشین و به‌خصوص گزارشی با عنوان شبح ترامپ در بازارهای کالایی به صراحت این روزها پیش‌بینی شده بود. هم‌اکنون افت قیمت‌ها در بازارهای کالایی در فاز دوم خود قرار دارد؛ یعنی پس از اما و اگرهای جنگ تجاری در جهان، روزهای گذشته با اعلام اخباری در مورد تغییر حجم تولیدات صنعتی چین یا کاهش محدود رشد اقتصادی این کشور باز هم یک جریان نزولی جدید در بازارها ایجاد شد، اگرچه افزایش ارزش دلار هم به این روند عمومی کمک کرده است.

به نظر می‌رسد شرایط کاهشی فعلی شدیدتر از چیزی باشد که پیش‌بینی می‌شود؛ یعنی روند عمومی افت قیمت‌ها پتانسیل تداوم داشته و احتمال ورود به یک فاز رکود جدید را مطرح می‌کند. این وضعیت اگرچه در تقارن با جنگ تجاری و پتانسیل کاهش تقاضا برای مواد اولیه است ولی در نهایت حجم تقاضای مواد خام در اقصی نقاط جهان را با کاهش روبه‌رو می‌سازد که تاکنون تاثیرات محسوسی را در بازارهای کالایی بر جای گذاشته است. با توجه به این موارد جریان عمومی در بازارهای جهانی را باید کاهشی قلمداد کرد.

کف قیمتی و روانی برای آلومینیوم

آلومینیوم در بازارهای جهانی و مخصوصا در سال‌های اخیر کارنامه جذابی را ارائه می‌کند. به‌عنوان مثال در کف قیمتی اوایل سال ۲۰۱۶ بهای هر تن آلومینیوم به ۱۴۰۰ دلار در هر تن رسیده بود که این رقم با یک دوره زمانی افزایشی به نزدیکی ۲۵۰۰ دلار در هر تن رسید که رشدی جذاب و مهم تلقی می‌شود. این وضعیت عمومی به معنی آن است که بخش اعظم پتانسیل رشد بهای این فلز به کار گرفته شده و البته در رکوردهای قیمتی ذکر شده شاید به ثبات رسیده باشد. این در حالی بود که پس از تجربه رکوردهای قیمتی نزدیک به ۲۵۰۰ دلار شاهد عقبگرد نرخ در چند فاز مختلف بودیم تا جایی که هم‌اکنون قیمت‌هایی بالاتر از ۲ هزار دلار به‌عنوان نرخ‌های مورد محاسبه پذیرفته شده است.

البته بازار در روزهای اخیر نشان داده که قیمت ۲ هزار دلار را به‌عنوان یک کف قیمتی فنی و روانی برای فلز آلومینیوم پذیرفته است ولی این ادعا نیز با اما و اگرهای جدیدی روبه‌رو شده است که در ادامه به آن می‌پردازیم. همین نکته را می‌توان عنوان کرد که اگر کف قیمتی ۲ هزار دلاری شکسته شود بازار آلومینیوم شرایط سخت‌تری پیدا خواهد کرد که البته چندان هم عجیب و غیرمنتظره نخواهد بود و از لحاظ تئوریک چنین چیزی محتمل است ولی در روزهای آینده شواهد این ادعا و قدرت‌نمایی سیگنال‌ها خودنمایی خواهد کرد.

در ۵ جولای موجودی انبارهای آلومینیوم در بورس فلزات لندن به رقمی نزدیک به یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن رسید که کمترین رقم در ۵ ماه اخیر بوده و البته هنوز هم نشان می‌دهد که جریان عمومی در بازار جهانی آلومینیوم به سمت برتری تقاضا بر عرضه‌ها به پیش می‌رود. این سیگنال دقیقا هویتی دوگانه دارد؛ یعنی می‌توان گفت روال عمومی در بازار جهانی از قیمت آلومینیوم بیش از سایر فلزات پایه حمایت خواهد کرد ولی در عین حال جریان غالب قیمتی بر بازار آلومینیوم و سایر بازارهای کالایی است که جریان اصلی قیمت‌ها را تعیین می‌کند. این در حالی است که از کف موجودی انبارها در ۵ جولای سال جاری تاکنون شاهد یک روند افزایشی در موجودی انبارها هستیم که تاکنون ادامه یافته و سیگنالی مهم از احتمال کاهش قیمت آلومینیوم به شمار می‌آید. در لحظه تنظیم این گزارش موجودی انبارهای مخابره شده از بورس فلزات لندن یک میلیون و ۱۱۳ هزار و ۶۰۰ تن بوده که رقمی نزدیک به ۱۳ هزار تن رشد را نشان می‌دهد.

با توجه به این شرایط دورنمای کوتاه‌مدت بهای آلومینیوم در بازارهای جهانی کاهشی است و البته هیچ بعید نیست که کف قیمتی ۲ هزار دلاری از دست برود و ارقامی پایین‌تر به ثبت برسد. این در حالی است که هنوز جو عمومی غالب بر بازارهای جهانی با محوریت بازارهای کالایی کاهشی است و تا زمانی که این جو روانی ادامه داشته و شائبه رکود جدی‌تر از قبل ارزیابی می‌شود، باز هم پتانسیل افت قیمت‌ها را باید لحاظ کرد. از سوی دیگر بازار آلومینیوم در ماه‌های گذشته نشان داده که از توانمندی رشد خارق‌العاده نرخ نیز برخوردار است و صعود قیمتی شدید یکی از واقعیت‌های این بازار بوده است و البته تکرار چنین تجربه‌ای در این بازار هم بعید نیست ولی احتمالا در قیمت‌هایی کمتر از ۲ هزار دلار توقف خواهد کرد. در کنار این جریان عمومی باز هم بازار آلومینیوم مستعد رشد قیمت‌هاست و به سرعت می‌تواند سیگنال‌های افزایشی جدیدی برای خود دست و پا کند و به روال افزایش نرخ باز‌گردد ولی دست یافتن به رکوردهای قیمتی بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ دلار هنوز در توان این بازار نیست.
 
چالش‌های صنعتی برای فلز نقره‌ای

ذکر این مطلب نیز ضروری است که بازار آلومینیوم سخت‌ترین شرایط تولید را بین فلزات پایه دارد؛ یعنی وضعیت عرضه ماده اولیه این صنعت یعنی مواد معدنی آلومینیوم‌دار و مخصوصا بوکسیت و آلومینا به قدری وخیم است که حمایت چندانی را نمی‌توان برای رشد عرضه‌ها مورد توجه قرار داد. ذات کاهش جدی موجودی انبارها در سال‌های اخیر و نوسان این عدد از رقمی بیش از ۵ میلیون تن به رقمی نزدیک به یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن نشان می‌دهد، حتی اگر شرایط قیمتی فعلی باز هم روبه‌وخامت بیشتری بگذارد، یکی از اولین فلزاتی که مجددا روال افزایش نرخ را تجربه خواهد کرد همین آلومینیوم خواهد بود.

نکته دیگری که باز هم تاثیرات منفی بر قیمت آلومینیوم خواهد گذاشت شرایط قیمت‌گذاری این فلز در ساعات ابتدایی معاملات دیروز در بورس شانگهای بود. به‌عنوان مثال در ابتدای معاملات فلزات در بورس شانگهای شاهد بودیم که مس، سرب و قلع با رشد نرخ روبه‌رو شده ولی نیکل، روی و آلومینیوم افت نرخ داشتند که در این خصوص آلومینیوم در ابتدای معاملات بازار با 0.5 درصد کاهش نرخ آغاز به کار کرد. البته در بازارهای سهام در شرق آسیا نیز شاهد افت نرخ هستیم که در نهایت تاثیر خود را بر بازار فلزات پایه برجای گذاشته است. اهمیت معاملات در بازار شانگهای از آن جهت برجسته‌تر است که این بازار بسیار سریع‌تر از بورس نیویورک یا حتی بورس فلزات لندن آغاز به کار کرده و البته تمرکز معاملاتی آن بر داد و ستدهای آتی است که در نهایت آینده‌‌پژوهی بهتری از بازارهای کالایی را به همراه خواهد داشت.نکته دیگری که شاید از افت قیمت‌ها در بازار آلومینیوم حمایت کند قیمت‌های بالای پریمیوم در شرایط فعلی است که مورد نقد بسیاری از تجار قرار گرفته است. با توجه به کاهش نسبی موجودی انبارها و البته ضعف در تحویل و دریافت فیزیکی کالاها شاهد هستیم که هزینه‌های جانبی داد و ستد افزایش یافته که این سیگنال در نهایت تاثیر منفی بر قیمت‌های کشف شده در بازار آلومینیوم داشته و یک سیگنال کاهشی دیگر محسوب می‌شود.