fرای چندمین روز پیاپی آشفتگی در بازار ارز ادامه دارد و قیمت انواع ارز افزایش چشم گیری داشته است.

این افزایش قیمت ارز در حالی رخ داد که پریروز بهمنی در همایش بانکداری اسلامی با بیان این‌که افزایش بعضی از اقلام و قیمت آنها اجتناب‌ناپذیر بود، گفت: بانک مرکزی نمی‌تواند مرتبا قیمت ارز را پایین بیاورد. از سوی دیگر او اعلام کرد که نرخ ارز مرجع تغییر نخواهد کرد.

همین اظهار نظر کوتاه او بلافاصله تاثیر خودش را بر بازار ارز و سکه گذاشت. قیمت دلار که از چهار روز گذشته با افزایش قیمت مواجه شده بود دیروز در بازار غیررسمی تهران به فراتر از 2600 تومان، رسید تا عیان شود یکی از مشکلات مهم بازار ارز و سکه اظهار نظرات شاذ آقای بهمنی است.


فاصله حرف تا عمل دولت در کاهش نرخ ارز

پیش از این بانک مرکزی اواسط مردادماه اعلام کرد با توجه به شرایط تحریم نباید منابع ارزی خود را از دست بدهد و به همین دلیل نرخ ارز ۱۲۲۶ تومانی تا ۱۰ روز آینده تغییر می‌کند، اما این اتفاق نیفتاد و در ادامه افزایش ارز، در رکوردی تاریخی، قیمت دلار از مرز ۲۴۰۰ تومان و قیمت یورو از مرز ۳۱۰۰ تومان گذشت.

نکته جالبتر آنکه یک روز پس از آنکه احمدی نژاد از کاهش قیمت ارز خبر داد و نرخ واقعی برابری دلار و ریال را بسیار کمتر از نرخ فعلی بازار آزاد توصیف کرد، بازار بار دیگر به سخنان وی واکنش منفی نشان داد و بهای آزاد دلار افزایش چشمگیری داشت.

وی از تدبیر دولت برای کاهش قیمت ارز خبر داده و گفته بود: مهمترین کار ما این است که التهاب بازار را از بین ببریم.

او همچنین گفته بود: قیمت فعلی ارز در کشور واقعی نیست، ما دارای منابع زیادی هستیم و ارزش فعلی ارز بسیار پایین تر از قیمت فعلی آن است.

این در حالی است که در ماه‌های اخیر به دنبال افزایش شدید نرخ ارز در بازار داخلی، دولت و بانک مرکزی ایران سعی کرده‌اند تا با تمهیداتی مانع افزایش قیمت ارز در بازار شوند اما گزارش‌ها نشان می دهد که نه بگیر و ببند فروشندگان ارز، نه حذف ارز مسافرتی و نه برنامه تشکیل بازار بورس ارز، هیچیک نتوانست مانع از افزایش قیمت ارز شود.

رئیس‌کل رسانه‌دوست بانک مرکزی هم که همواره وعده ترکاندن حباب‌های بازار و پایان دادن به التهاب‌ها را می‌دهد، هر روز صبح که به دفتر کار خود می‌رود قیمت‌های عجیبی از خیابان فردوسی دریافت می‌کند و افزون بر وضعیت غیرقابل باور قیمت‌ها حتی گاه خبر می‌رسد که صرافی‌ها از خرید و فروش ارز و سکه خودداری می‌کنند و حتی برخی صرافان کرکره‌های صرافی خود را تا نیمه پائین کشیده‌اند.

واکنش معاون ارزی

واکنش معاون ارزی بانک مرکزی به التهابات بازار ارز اما جالب است؛ خانم معاون که آمدنش به میرداماد هم‌زمان با فروکش کردن فشارهای ارزی در بازار بود، به خبرنگار فارس گفته است: «من به بازار غیر رسمی ارز کاری ندارم؛ موظف هم نیستم به رسانه‌ها پاسخ بدهم. اصلا بنویسید، مصاحبه نمی کنم.» با این حساب به نظر می‌رسد در حالی که قیمت دلار لحظه به لحظه در حال افزایش است، مسئولان بانک مرکزی به‌ویژه معاون ارزی رئیس کل، هیچ واکنشی نسبت به این مساله از خود نشان نمی‌دهند و به قول معروف انگار نه انگار که اتفاقی افتاده است.

انتقاد عسگر اولادی از ناتوانی بانک مرکزی و دولت

اسدالله عسگراولادی، پیر کارکشته تجارت درباره بازار ارز تهران می‌گوید: «نرخ ارز ما را دوبی تعیین می‌کند ، علت این است که وقتی بانک مرکزی ساعت هشت صبح نمی‌تواند تصمیم بگیرد چه کاری باید انجام دهد ، آن‌ها ساعت یازده که تازه از خواب بیدار شده‌اند تصمیم می‌گیرند که نرخ دلار چقدر باید باشد . باور کنید اولین معامله ای که در دوبی شروع می‌شود مربوط به معاملات بازار تهران است ، بانک مرکزی باید کنترل اینکار را داشته باشد نه اینکه دبی بازار ارز ما را کنترل کند .» وی به خبرگزاری مهر گفته‌است: «ارز باید به نرخ 1600 تومان برگردد و ارز 2500 تومانی خیلی بد است و تبعات سوئی دارد ، خواهش می‌کنم مسئولین بانک مرکزی با مردم صادق باشند . اگر یک هفته است که ارزی وارد بازار نمی‌کنید با صداقت بگویید چرا این کار را می‌کنید . با صداقت به مردم بگویید که ذخایر ما و صندوق ذخیره ما پر است ولی از آن استفاده نمی‌کنیم ، ما هر روز به نحوی تهدید می‌شویم و باید این ذخایر را برای روز مبادا بگذاریم .»

هم چنین وی در برنامه اقتصادی پایش که از شبکه یک سیما پخش شد با انتقاد از عملکرد دولت و بانک مرکزی ناتوانی بانک مرکزی را دلیل عمده عدم پایین نیامدن نرخ ارز عنوان کرد.

وی در خصوص مخالفت بخش خصوصی با بورس ارز اظهار داشت:‌ تا زمانی که مسئله نقل و انتقال ارز به کشور حل نشود و سیستم بانکی شفاف تر عمل نکند مشکل همچنان وجود دارد.

عضو اتاق بازرگانی ایران همچنین عنوان کرد: گروه‌های کالایی درست اولویت‌بندی نشده‌اند، مانند شیرخشک که یک کالای اساسی است اما در اولویت یک و دو قرار ندارد و به همین دلیل است که قیمت این کالای اساسی به نه هزارتومان هم رسیده است.

وی ادامه داد: بسیاری از محصولات کم‌کیفیت ترکیه به نام چین و برای خراب شدن محصولات این کشور وارد ایران می‌شود. مشکل این‌جا است که ما نمی‌توانیم جلو قاچاق را بگیریم. متأسفانه فرهنگ‌سازی برای واردکنندگان چینی جواب نمی‌دهد و راه حل در جلوگیری از قاچاق است که وسعت بسیار زیادی هم دارد.

اشتباه تاریخی دولت

غلامرضا مصباحی مقدم رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز معتقد است که بانک مرکزی از سه هفته قبل عرضه دلار به بازار را متوقف کرده است.

به گفته مصباحی مقدم، "متاسفانه دولت بزرگترین اشتباه تاریخی انجام داده است که برای پاسخ به تقاضاهای بازار ارز تزریق نمی کند."

به عقیده رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، "توقف عرضه دلار توسط بانک مرکزی باعث افزایش قیمت شدید در بازار شده و اگر عرضه دلار بر اساس تقاضا بود، با افزایش شدید قیمت مواجه نمی شد."

اما تمام این اتفاقات در حالی رخ می دهد که در سال تولید ملی، عمر تولید کشور در گرو کاهش نرخ ارز و ثبات بازار برای واردات مواد اولیه می باشد. به نظر می رسد با آنکه اقتصاد ایران توانسته در مقابله با تحریم های خارجی خوب عمل کند اما عدم شایستگی مدیران اقتصادی، کشور را با چالشی عظیم مواجه ساخته است.

در پایان لازم به ذکر است که «محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی» در اظهار نظر شاذ دیگری گفته است: «بر اساس اطلاعاتی که داریم بخشی از دلارها در خانه های مردم است!!»