تحقیقات میدانی از جزئیات معامله خرید و فروش امتیاز وام یکم نشان می‌دهد در شرایطی که هم‌اکنون بازار رسمی مبادله اوراق گواهی حق تقدم دریافت وام خرید مسکن از کانال فرابورس مهیا است با این حال هیچ نوع مسیر رسمی برای مبادله امتیاز وام یکم طراحی نشده است؛ از این‌رو خانه‌اولی‌های متقاضی خرید و فروش وام یکم اقدام به معامله این امتیاز در بازار غیررسمی می‌کنند. هم‌اکنون قیمت خرید هر فقره وام خرید مسکن یکم برای متقاضیان انفرادی مطابق با اظهارات واسطه‌های بازار غیررسمی مبادله انواع وام‌های بانکی، در محدوده ۱۸ میلیون تومان قرار دارد؛ بنابراین با محاسبه مبلغ ۸۰ میلیون تومان وام انفرادی خرید مسکن از محل صندوق پس‌انداز یکم، متقاضی خرید این وام باید ۵/ ۲۲ درصد از رقم کل وام را برای خرید امتیاز آن هزینه کند.

این درحالی است که هم‌اکنون امتیاز هر فقره وام مسکن یکم زوجین، ۴۴ میلیون تومان معادل ۵/ ۲۷ درصد از مبلغ کل وام ۱۶۰ میلیون تومانی یکم برای زوجین، در بازار غیررسمی مبادله می‌شود؛ وام مسکن یکم ارزان‌ترین و مناسب‌ترین تسهیلات بانکی فعلی برای خرید آپارتمان‌های مسکونی است که با سپرده‌گذاری مبلغی معادل نیمی از تسهیلات ۸۰ میلیون تومانی برای متقاضیان انفرادی و ۱۶۰ میلیون تومانی برای زوجین متقاضی در شهر تهران، برای مدت یکسال، به متقاضیان خانه‌اولی پرداخت می‌شود؛ سقف و مبلغ سپرده برای متقاضیان سایر شهرها نیز متفاوت است و آنها نیز برای دریافت این تسهیلات باید ارقام متفاوتی را برای مدت یک‌سال در شبکه بانکی سپرده‌گذاری کنند.

کارشناسان می‌گویند در شرایطی که به‌دلیل جهش قیمت مسکن برخی خانه‌اولی‌های مشمول دریافت وام یکم قادر به خرید مسکن نیستند باید شرایطی مهیا شود تا این افراد بتوانند امتیاز خود را از طریق یک کانال رسمی(مشابه مسیری که هم‌اکنون خریداران و فروشندگان اوراق مسکن از طریق بازار فرابورس طی می‌کنند) به سایر خانه‌اولی‌های متقاضی دریافت وام واگذار کنند. با توجه به اینکه هم‌اکنون خرید و فروش این امتیاز در بازار غیررسمی برای خریدار امتیاز مشکلات احتمالی بسیار زیادی را به همراه خواهد داشت ایجاد این کانال رسمی ضروری است؛ هم‌اکنون خریداران امتیاز وام یکم ناچارند آپارتمان خود را به‌صورت قولنامه‌ای خریداری کنند و سند را به نام صاحب امتیاز وام تنظیم کنند که این موضوع پیامدهای حقوقی و دردسرهای زیادی را برای خانه‌اولی‌ها به‌دنبال خواهد داشت. کارشناسان می‌گویند باید شرایطی فراهم شود که یا خانه‌اولی‌های مشمول وام بتوانند از وام خود استفاده کنند یا کانال رسمی برای مبادله امتیاز وام یکم بین‌ خانه‌اولی‌ها از سوی شبکه بانکی ایجاد شود.